W 2006 r. samochody ciężarowe uczestniczyły w 7340 wypadkach, w których zginęło 1408 osób, a 9403 zostało rannych. Kolizje z udziałem tych pojazdów są często tragiczne w skutkach, a co piąty wypadek z udziałem ciężarówki przynosi ofiarę śmiertelną, spośród których 17% to kierowcy i pasażerowie samochodów ciężarowych.
Dlatego szczególnie ważne są wszelkie działania aktywnie przeciwdziałające wypadkom, takie jak aktywne systemy bezpieczeństwa w samochodach ciężarowych czy odblaskowe oznakowanie konturowe. Jednakże bierne systemy, które zmniejszają skutki kolizji, gdy już do niej dojdzie, również są w stanie uratować niejedno życie.
Dla firm 3M Poland, Mercedes-Benz i Daimler Fleet Management Polska bezpieczeństwo kierowcy i innych użytkowników dróg jest absolutnym priorytetem. Wszystkie firmy są członkami założycielamiPartnerstwa Dla Bezpieczeństwa Drogowego i postanowiły zaprezentować w Warszawie swoje osiągnięcia w zakresie bezpieczeństwa samochodów ciężarowych.
Bardziej widoczne samochody ciężarowe
Firma 3M Poland przygotowała pokaz taśm odblaskowych służących oznakowaniu konturów pojazdów ciężarowych, podczas którego można było zobaczyć różnicę pomiędzy ciągnikiem z naczepą oznakowaną taśmą konturową a zestawem nieoznakowanym. W pokazie konturówek wykorzystano dwie naczepy: jedną wyposażoną w grafikę nieodblaskową i taśmę konturową w kolorze żółtym oraz drugą posiadającą grafikę odblaskową w pełnym oznakowaniu konturowym koloru białego
Podczas pokazu można było przekonać się, jak zwiększa się widoczność samochodu ciężarowego, który oznakowany jest odblaskowymi taśmami konturowymi. Tak oznakowany pojazd zauważalny jest już z odległości 1000 metrów. Jego lepsza widoczność skraca również czas reakcji innych kierowców w sytuacji zagrożenia nawet dziesięciokrotnie. Ponadto odblaskowe kontury gwarantują widoczność pojazdu zaparkowanego na poboczu lub włączającego się do ruchu.
Dzięki stosowaniu oznakowania konturowego na samochodach ciężarowych, niebezpieczeństwo wystąpienia wypadku z udziałem pojazdów ciężkich zmniejsza się nawet kilkadziesiąt procent, co potwierdzają liczne testy i badania, m. in. badanie wykonane przez Politechnikę w Darmstadt na zlecenie rządu Niemiec. Oznakowanie samochodów i naczep konturową taśmą odblaskową zwiększa bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego, a przede wszystkim kierowców i pasażerów samochodów osobowych, którzy stanowią 50 proc. ofiar wypadków z udziałem samochodów ciężarowych.
Naczepy do pokazu zapewniła firma przewozowa Krzysztofa Polaka z Piaseczna, a grafikę odblaskową wykonała firma Polska Grafika Samochodowa.
Bezpieczne samochody ciężarowe Mercedes-Benz
Drugi z organizatorów pokazu, firma Mercedes-Benz Polska zademonstrowała zaawansowane systemy bezpieczeństwa samochodów ciężarowych - rewolucyjny system hamowania awaryjnego Active Brake Assist, asystent pasa ruchu Telligent oraz system stabilizacji toru jazdy Telligent.
Active Brake Assist, w odróżnieniu od systemu kontroli odległości Telligent, z którego się wywodzi, automatycznie uruchamia hamowanie awaryjne pojazdu w sytuacji, gdy zderzenie z poprzedzającym pojazdem jest nieuniknione, co w znaczący sposób łagodzi skutki takiej kolizji. Za pomocą trzech wiązek radarowych system wykrywa pojazdy poruszające się przed ciężarówką na tym samym pasie ruchu w odległości 7-150 m, obliczając jednocześnie różnicę prędkości obu pojazdów.
Jeśli samochody niebezpiecznie zbliżą się do siebie, system powiadamia kierowcę sygnałem dźwiękowym i wizualnym w postaci czerwonego trójkąta. Jeżeli ryzyko kolizji dalej się zwiększa, system automatycznie rozpoczyna częściowe hamowanie (z siłą 30%), a w przypadku braku reakcji kierowcy rozpoczyna pełne hamowanie awaryjne. Mercedes-Benz pracuje nad udoskonaleniem tego układu - aby hamowanie awaryjne rozpoczynało się również, gdy poprzedzające pojazdy są nieruchome.
Z kolei asystent pasa ruchu Telligent ostrzega kierowcę, gdy pojazd zamierza opuścić swój pas ruchu. Wykorzystuje do tego kamerę, która cały czas śledzi odległość pojazdu od oznaczeń na krawędzi jezdni. W momencie gdy pojazd zjeżdża ze swojego pasa ruchu, system powiadamia kierowcę za pomocą sygnału podobnego do hałasu kół wjeżdżających na żebrowane oznaczenia.
System stabilizacji toru jazdy Telligent to odpowiednik systemu ESP w samochodach osobowych. W miarę swoich fizycznych możliwości, system ten zapobiega poślizgowi zestawu ciągnik-naczepa. Gdy czujnik wykryje nadsterowność, system reaguje poprzez zmniejszenie mocy silnika i przyhamowanie odpowiednich kół, co utrzymuje pojazd na właściwym torze jazdy. Układ kontroluje też hamulce naczepy.
Powyższe aktywne systemy bezpieczeństwa to "element" bezpiecznego samochodu ciężarowego Mercedes-Benz (Mercedes-Benz Safety Truck zaprezentowanego w 2006 r.), który łączy wszystkie współczesne systemy bezpieczeństwa i układy wspomagające pracę kierowcy. Poza elementami bezpieczeństwa biernego, które łagodzą skutki wypadków (m.in. fotele ze zintegrowanymi, trzypunktowymi pasami bezpieczeństwa, poduszka powietrzna, przednia osłona przeciwwjazdowa czy solidna, bezpieczna konstrukcja kabiny), w Actrosie położono szczególny nacisk na zapobieganie wypadkom, czyli bezpieczeństwo czynne.
Do większego bezpieczeństwa przyczyniają się m. in. doskonały układ hamulcowy, automatyczne uruchamianie oświetlenia pojazdu, światła do jazdy dziennej, ulepszone lusterka boczne, hill-holder - blokada ułatwiająca ruszanie pod górę, ECAS - system regulacji pochylenia, retarder czy ulepszone błotniki. Na bezpieczeństwo przekładają się również elementy podnoszące komfort kierowcy, takie jak ergonomiczna kabina, automatyczna klimatyzacja i klimatyzacja postojowa, wygodna leżanka zapewniająca komfortowy wypoczynek, ale również nowoczesna zautomatyzowana skrzynia Mercedes PowerShift.
Wszystkie te elementy dostępne są w seryjnej produkcji, a niektóre znalazły się już w wyposażeniu standardowym. Wyposażenie standardowe Actrosa zapewnia o wiele wyższy poziom bezpieczeństwa niż określają to przepisy, a opcjonalnie dostępne są kolejne nowoczesne systemy. W nowym Actrosie systemy bezpieczeństwa zostały "połączone" w zróżnicowane promocyjne pakiety "Safety" - Classic i Top. Pakiet Top zawiera wszystkie dostępne systemy, w tym bezkonkurencyjny Active Brake Assist. Mercedes-Benz Actros od początku wyznacza standardy w wielu dziedzinach, tym bezpieczeństwa.
Mercedes-Benz już od wielu lat jest niekwestionowanym liderem w dziedzinie systemów bezpieczeństwa dla pojazdów ciężarowych. Prawie wszystkie istniejące dziś systemy bezpieczeństwa powstały albo w ramach grupy Daimler AG albo trafiły po raz pierwszy do seryjnej produkcji właśnie w samochodach marki Mercedes-Benz. Przykładowo w 1981 r., dawna firma Daimler-Benz AG jako pierwsza wyposażyła swoje ciężarówki i autobusy marki Mercedes-Benz w system zapobiegający blokowaniu kół przy hamowaniu, znany jako ABS - i to zaledwie trzy lata po premierze tego systemu w samochodach osobowych.
Ponieważ podejście Mercedes-Benz do zagadnień bezpieczeństwa jest kompleksowe, firma opracowała zestaw specjalnych instrukcji dla służb ratowniczych, dotyczących procedur ratowania kierowcy z kabiny po ciężkim wypadku drogowym, intensywnie szkoli kierowców (kursy bezpiecznej oraz ekonomicznej jazdy organizowane przez Mercedes-Benz ProfiTraining) oraz promuje bezpieczeństwo poprzez uczestnictwo w stowarzyszeniach, takich jak Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego. I ciągle pracuje nad udoskonalaniem systemów bezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo samochodów firmowych
Firma Daimler Fleet Management podczas konferencji towarzyszącej pokazowi przedstawiła prezentację na temat swojej oferty wynajmu długoterminowego oraz działalności w zakresie bezpieczeństwa wśród użytkowników samochodów firmowych. Od 3 lat jest partnerem programu "Fleet Safety. Bezpieczne Auto Firmowe".
To pierwszy w Polsce kompleksowy program szkoleniowy, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa pracowników firmy (kierowców flotowych) oraz redukcja ogólnych kosztów floty samochodowej. Cele osiągane są między innymi poprzez podwyższanie świadomości zagrożeń w ruchu drogowym, zwiększanie umiejętności działania kierowców w sytuacjach kryzysowych oraz utrwalenie znajomości i konieczności przestrzegania przepisów obowiązujących na drogach Polski i Europy. Według policyjnych danych statystycznych w Polsce,w 30 - 50 proc. wypadków biorą udział kierowcy samochodów służbowych.
Przykładem aktywnej dbałości o bezpieczeństwo jest również ostatnio podjęte działanie - każdy finansowany i zarządzany przez firmę Daimler Fleet Management samochód zostaje wyposażony oprócz gaśnicy, apteczki i trójkąta ostrzegawczego w odblaskowe kamizelki wraz z instrukcją ich użytkowania.
Dotychczasowa oferta kompleksowej usługi w zakresie finansowania i zarządzania samochodami firmowymi koncentrowała się na samochodach osobowych i dostawczych do 3.5 tony. W chwili obecnejDaimler Fleet Management we współpracy z Mercedes-Benz CVD (Commercial Vehicle Division) przygotowuje atrakcyjną ofertę na wynajem długoterminowy samochodów dostawczych i ciężarowych w programie Mercedes-Benz CharterWay.
Wraz ze spodziewanym boomem inżynieryjnym, rozbudową infrastruktury drogowej, projektami budowy obiektów sportowych i ogólnym wzrostem gospodarczym, zapotrzebowanie na usługi CVFM automatycznie wzrośnie. Daimler Fleet Management i Mercedes-Benz Polska będą wspólnie rozwijać program, który łączy zalety leasingu, serwisu i ubezpieczenia pojazdów. W dużym stopniu zwalnia on przedsiębiorców z ponoszenia ryzyka technicznego i finansowego, związanego z utrzymaniem i korzystaniem z samochodów użytkowych, a tym samym zapewnia im optymalną dyspozycyjność. Program CharterWay to połączenie bezpiecznej i redukującej do minimum ryzyko usługi świadczonej przez Daimler Fleet Management z bezpiecznymi pojazdami użytkowymi Mercedes-Benz.
Firmy 3M Poland, Mercedes-Benz oraz Daimler Fleet Management podejmują coraz to nowe inicjatywy, które doprowadzają do zwiększenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym - zarówno samochodowym, jak i pieszym. Jako członkowie Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego przez cały rok prowadzą projekty zwiększające świadomość zagrożeń czyhających na drogach oraz sposobów ich zapobiegania. Pomimo najlepszych i najskuteczniejszych na rynku rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo drogowe nie ustają w pracach nad coraz nowszymi technologiami, które mają doprowadzić do całkowitej eliminacji wypadków drogowych.
Informacje o transporcie drogowym w Polsce
Drogami przewozi się w Polsce ok. 75% wszystkich ładunków. W latach 1995-2005 liczba zarejestrowanych pojazdów ciężarowych w Polsce wzrosła o ponad 60%, a obecnie wynosi ponad 2,5 miliona. Transport drogowy generuje 10 proc. polskiego PKB i należy do jednej z najważniejszych gałęzi gospodarki, decydujących o tempie i możliwościach jej rozwoju.
W ślad za wzrostem liczby pojazdów oraz potrzeb transportowych rośnie obciążenie sieci dróg krajowych. Średni dobowy ruch wzrósł w ciągu ostatnich 10 lat o ponad 50 proc. Samochody ciężarowe stanowią prawie jedną piątą wszystkich pojazdów poruszających się po drogach. Wśród wszystkich kategorii, to właśnie obciążenie ruchem samochodów ciężkich wykazuje największą dynamikę wzrostu - prawie 44 proc. w ciągu ostatnich 5 lat!
Zdjęcia: Marcin Karaczun