Autostrady i drogi ekspresowe są najbezpieczniejsze do podróżowania, ale jeśli dojdzie na nich do wypadku, to z reguły poważnego.
Na liście najczęstszych błędów popełnianych przez kierowców, obok nieustąpienia pierwszeństwa przejazdu, mamy niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami. To jednak nie wszystkie winy kierujących.
Ważne: wszystkie dalsze rozważania dotyczą też dwujezdniowych dróg ekspresowych, w wielu miejscach praktycznie niczym nieróżniących się od autostrad. Poza np. ograniczeniem prędkości: na autostradzie mamy 140 km na godz., zaś na dwujezdniowych ekspresówkach – 120 km na godz. (jednojezdniowe – 100 km na godz.). Na ekspresówkach nieco inaczej mogą być profilowane zakręty – bywają mniej "płynne".
Galeria zdjęć
1/7 Polska, obok Bułgarii, jest jedynym państwem w UE, w którym maksymalna prędkość na autostradzie wynosi 140 km/h. Ale czy to dobrze? Cóż, z punktu widzenia osób lubiących szybką jazdę – na pewno. Bo jeśli dodamy do tego tzw. błąd pomiaru, to nagle okaże się, że zazwyczaj swobodnie można jechać 150 km/h. Zdecydowanie wyższe mandaty i zasada tzw. recydywy nie na wszystkich kierowców działają uspokajająco. Efekt mamy taki, że nasze autostrady – poza niektórymi odcinkami tych niemieckich – należą do jednych z najszybszych na kontynencie. Nie jesteśmy jednak za obniżaniem dozwolonej prędkości, ale może warto przyjrzeć się zagranicznym rozwiązaniom? Bo np. we wspomnianej Austrii 140 km/h można jechać tylko w określonych godzinach, przy dobrej pogodzie i na wybranych odcinkach (zakwalifikowane jako „bezpieczne”). Z kolei we Włoszech od lat toczy się debata dotycząca podniesienia limitu do 150 km/h, ale miałby on obowiązywać tylko na odcinkach z co najmniej trzema pasami w jedną stronę, na dodatek w miejscach, w których odcinkowy pomiar prędkości. Tymczasem u nas większość autostrad – w tym zazwyczaj przeraźliwie zatłoczony odcinek A2 między Warszawą a Łodzią – prawie na całej długości ma po dwa pasy w jednym kierunku... Jadąc przepisowo 140 km/h, pokonujemy ok. 39 m w sekundę. Wyobraźcie sobie, że nagle trzeba się zatrzymać: czas reakcji kierowcy plus droga hamowania dają (a mowa o aucie ze sprawnym układem hamulcowym!) solidne 150-160 m. Gdy ktoś pędzi 200 km/h, zatrzyma się po znacznie ponad 200 m. Dużo, zwłaszcza że wielu kierowców nie zachowuje odpowiedniego odstępu od poprzedzającego auta. Na autostradzie kluczowe jest dopasowanie prędkości do warunków jazdy – noga z gazu zawsze, gdy np. zaczyna padać, mamy gorszą widoczność (mgła!), duży jest ruch.
2/7 1 czerwca 2021 r. wprowadzono przepisy, które dokładnie określają minimalny odstęp od pojazdu jadącego z przodu na drogach szybkiego ruchu. Ma on być nie mniejszy niż połowa liczby określającej prędkość pojazdu, którym porusza się kierujący, np. 70 m przy 140 km/h. Tyle że i tak mało kto tego przestrzega, a poganianie i spychanie z lewego pasa innych samochodów jest na porządku dziennym. Pamiętaj: jadąc zbyt blisko poprzedzającego samochodu, ryzykujesz karambol!
3/7 Z przepisów art. 16 Ustawy Prawo o ruchu drogowym (ust. 1-4) wyraźnie wynika, że również na drodze dwujezdniowej (a taką jest właśnie autostrada!) należy jechać prawą stroną. I to niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z jezdnią dwu-, czy trzypasmową – na lewy/środkowy pas zjeżdżamy wtedy, gdy mamy zamiar kogoś wyprzedzić, potem wracamy na pas prawy. Z drugiej strony – na zdrowy rozum – kurczowe trzymanie się prawej strony nie ma sensu np. w tych miejscach, w których mijamy dużo węzłów i wjazdów, albo wówczas, gdy po prawej stronie co chwila pojawia się nowy tir. Wróćmy do lewego pasa, bo na wielu odcinkach autostrad (mimo wyświetlanych coraz częściej napisów w stylu "Pamiętaj! Jedź prawą stroną!") ruch jest w dużej mierze prowadzony właśnie pasem lewym lub środkowym. W obu przypadkach to niezwykle irytujące zachowanie, na dodatek zaburzające płynność ruchu. Przykład: zbliżamy się do samochodu jadącego środkowym pasem, prawy jest wolny. Chcemy to auto wyprzedzić z lewej (często możliwe, ale nie do końca bezpieczne jest wyprzedzanie z prawej!), lecz z tyłu z dużą prędkością zbliża się inny pojazd. Żeby nie zajechać szybszemu drogi, musimy zwolnić, przepuścić go i zjechać na lewo, a następnie znów przyspieszyć. Gdyby zaś ów pojazd ze środkowego pasa zajął jednak prawy, nikt nie musiałby ani hamować, ani przyspieszać.
4/7 Na autostradzie, ze względu na wysokie prędkości, należy wykonywać manewry płynnie, sygnalizować je wystarczająco wcześnie i dobrze planować. Jednym z bardziej niebezpiecznych jest nagła zmiana pasa, skutkująca zajechaniem drogi samochodowi zbliżającemu się z tyłu z wysoką prędkością. Należy też wykorzystywać całą długość pasa rozbiegowego i włączać się do ruchu – na tyle, ile to możliwe – z wystarczająco wysoką prędkością. Chodzi o to, żeby różnica w prędkościach między samochodami wjeżdżającymi i już znajdującymi się na autostradzie była wystarczająco niska.
5/7 Zatrzymywać wolno się tylko w oznaczonych miejscach (parkingi, MOP-y, stacje paliw) – pas awaryjny (jak sama nazwa wskazuje!) służy do zatrzymywania się w razie awarii/wypadku, na dodatek takie miejsce musi być odpowiednio oznakowane.
6/7 Niedopuszczalne są za to cofanie i zawracanie – takie zdarzenia policja ściga z całą surowością, a ze względu na wszechobecne kamerki na pokładach aut wcale nie są one takie trudne do udowodnienia. Uwaga: jazda pod prąd tzw. korytarzem życia, jeśli zostanie udowodniona, może skończyć się nawet sądem. Zdecydowanie odradzamy i namawiamy do respektowania przepisów.
7/7 Na koniec wróćmy do policyjnych statystyk – jedną z przyczyn wypadków jest też zaśnięcie za kierownicą. A na autostradzie, gdzie – jak już ustaliliśmy – prędkości do niskich nie należą, jest to wybitnie niebezpieczne. Nasz apel: rób regularne przerwy, nie ignoruj oznak zmęczenia, jeśli masz się z kim zmienić, zrób to. W razie potrzeby zjedź na parking i zdrzemnij się choćby przez kilkanaście minut – zgodnie ze starą zasadą mówiącą o tym, że jeśli ktoś wolniej jedzie, to dalej zajedzie.
