Wokół mandatów i sposobów na uniknięcie ich płacenia narosło wiele mitów. W internecie można znaleźć porady, jak odwlec postępowanie mandatowe. Niestety, wiele z tych rad może wpędzić was w kłopoty, a w najlepszym przypadku – narazić na większe koszty.
Zacznijmy od tego, że mandat to uproszczona procedura ukarania kierowcy za wykroczenie.
Wbrew obawom nie zawsze jest to najgorsze wyjście. W zależności od okoliczności ujawnienia wykroczenia – czy sprawca został przyłapany na gorącym uczynku, czy konieczne jest ustalenie, kto kierował, lub czy wykroczenie zarejestrował fotoradar – służby mają na wystawienie mandatu 14, 90 lub 180 dni.
Jednak i tak, nawet jeśli nie zmieszczą się w tym terminie, nadal mogą ścigać (poszukiwać) osobę, która popełniła wykroczenie – na wszczęcie postępowania mają rok. W praktyce oznacza to, że jeśli nie uda się w ustawowym czasie wystawić mandatu, sprawa trafia do sądu, a ten ma 2 lata od momentu wykrycia wykroczenia na ukaranie sprawcy.
Oczywiście, można zwodzić policję czy straż miejską (pamiętajcie, że ta ostatnia formacja może już występować w sądzie jako oskarżyciel publiczny!) i przekroczyć termin 90, a nawet 180 dni, tyle że wtedy jest duże prawdopodobieństwo, że sprawa trafi do sądu. Wówczas kara za drobne wykroczenie może (ale nie musi) być bardziej dotkliwa niż sam mandat: górna granica grzywny to 5000 zł, a najwyższy mandat za pojedyncze wykroczenie – 500 zł. W tym przypadku trudno będzie już uniknąć płacenia. Termin na wykonanie kary orzeczonej przez sąd to 3 lata od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia.
Z drugiej strony warto być czujnym, bo służby też mogą się mylić lub po prostu nie dotrzymać procedur. Jeśli nie pamiętacie żadnej korespondencji w sprawie mandatu ze strażą gminną, a mimo to dostaliście wyrok nakazowy (standard w sprawach o wykroczenie) lub organ egzekucyjny zajął konto albo pensję, odwołajcie się (uwaga: macie na to tylko 7 dni) i zażądajcie wyjaśnień od organu, który wystawił mandat.
Pamiętajcie, że musicie być poinformowani o waszych prawach, zanim sprawa trafi do sądu. Jeszcze inne przepisy i terminy dotyczą opłat dodatkowych za bezprawne parkowanie w płatnych strefach lub kar za brak OC. Te kwestie dokładniej wyjaśniamy powyżej.
Galeria zdjęć
1/5 O bałaganie panującym w policji czy ITD krąży wiele plotek, które dają nadzieję, że mandat zaginie gdzieś w stercie papierów i się przedawni. Niestety, w wielu przypadkach to tylko plotki, a czasu na ukaranie jest dużo
2/5 Sytuacja w przypadku mandatów kredytowych jest prosta. Na ściągnięcie przyjętego przez kierowcę mandatu odpowiednie służby mają 3 lata. W tym czasie mogą to zrobić np. za pośrednictwem komornika, poborcy podatkowego lub urzędu skarbowego. W przypadku gdy wykroczenie stwierdzono pod nieobecność sprawcy, np. nieprawidłowe parkowanie (sytuacja dotyczy m.in. wezwań od straży miejskiej), służby mają 90 dni na ustalenie kierowcy i nałożenie grzywny w postaci mandatu. Niestety, brak mandatu w tym terminie nie zawsze jest dobrą wiadomością – strażnicy i policja mają rok na to, żeby skierować sprawę do sądu, a ten przez 2 lata (od ujawnienia wykroczenia) może ukarać sprawcę grzywną.
3/5 Przewinienie zarejestrowane przez fotoradar to jeszcze nie mandat. Służby obsługujące takie urządzenie mają na jego wystawienie 180 dni od daty odczytania zdjęcia. Jednak zwlekanie z odpisywaniem na korespondencję i utrudnianie ustalenia danych kierowcy nie zakończą sprawy, bo ITD i straże gminne po tym terminie nadal mogą próbować ustalić i ukarać sprawcę wykroczenia. Różnica jest taka, że po tym czasie nie można nałożyć grzywny w formie mandatu karnego. Wtedy wniosek o ukaranie sprawcy kierowany jest do sądu i to on wymierza karę. Jeśli jednak w ciągu roku nie zostanie wszczęte postępowanie, karalność czynu ustaje po tym czasie. Jeżeli postępowanie wszczęto, sprawa przedawnia się po 2 latach.
4/5 Standardem w dużych miastach stają się już strefy płatnego parkowania. Za brak opłaty w takim obszarze zarządca pobiera tzw. opłatę dodatkową (nie nalicza się od niej odsetek), która często mylnie jest nazywana mandatem, a przecież nieuiszczenie opłaty w parkometrze nie jest wykroczeniem! Kary wystawiane są przez zarządców dróg (m.in. zarządy dróg miejskich). W tym przypadku kwestię przedawnienia opłat dodatkowych reguluje ustawa o drogach publicznych. Zgodnie z art. 40 d ust. 3 wspomnianego aktu obowiązek uiszczenia opłaty podwyższonej przedawnia się z upływem 5 lat. Uwaga: okres ten liczony jest dopiero od końca roku kalendarzowego, w którym was przyłapano. Zarządca nie musi też ustalać, kto faktycznie prowadził auto – wezwanie do uiszczenia opłaty dodatkowej jest wysyłane do właściciela lub posiadacza pojazdu.
5/5 Roszczenia dotyczące niezapłaconych ubezpieczeń OC ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia kontroli, nie później jednak niż z upływem 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nie dopełniono obowiązku zawarcia ubezpieczenia OC. Są jednak wyjątkowe sytuacje, w których termin ten może zostać wydłużony. Bieg przedawnienia zostaje przerwany w przypadku: - wszczęcia egzekucji należnej kary, - przyznania się do winy, - wszczęcia postępowania przed sądem, - zawieszenia postępowania egzekucyjnego.
