Niektóre złośliwe języki twierdzą czasem, że Polak na wakacjach w ciepłym kraju lubi – na przykład – paradować po ulicy w tzw. kamizelce wędkarskiej, białych skarpetkach i najtańszych klapkach z dyskontu, a podczas wypadu do restauracji wrzuca owady do własnego talerza, żeby w ten sposób wyłudzić darmowy posiłek. To jednak z reguły tylko podłe pomówienia – gorzej, że niekiedy nasi kierowcy przekładają własne brzydkie przyzwyczajenia drogowe na zagraniczne warunki: parkują, gdzie popadnie, łamią przepisy i próbują dyskutować z policją. Inni, znużeni drogą, potrafią się zwyczajnie zagapić i popełnić głupi błąd... W obu wypadkach można narazić się na naprawdę duże nieprzyjemności.
Lipiec i sierpień to okres, gdy ruszamy w drogę. Część z nas przemieszcza się tylko po kraju, ale część wyprawia się w daleką podróż nad naprawdę ciepłe morza – Adriatyk, Tyrreńskie, Czarne czy Śródziemne. Podróżujemy więcej, zatem - jak wynika z policyjnych statystyk, coraz częściej łamiemy przepisy za granicą oraz powodujemy wypadki poza naszym krajem.
Co z konwencją wiedeńską?
Zanim wyjedziesz, zaplanuj trasę przejazdu, zapoznaj się z lokalnymi przepisami, ustal godziny pracy stacji paliw (za granicą znacznie trudniej znaleźć całodobowe!) i sprawdź, czy masz na pokładzie wyposażenie (kamizelki, apteczka itp.) wymagane lokalnymi przepisami. Ale zaraz – powie ktoś – przecież jest konwencja wiedeńska, która nakazuje mieć w aucie jedynie te elementy wyposażenia, których wymagają ode mnie polskie przepisy! Rzeczywiście, w teorii może i tak jest, ale sęk w tym, że zagraniczni policjanci potrafią nie znać (lub nie chcą znać) niektórych regulacji. Udałoby się potem zapewne wygrać taką sprawę przed lokalnym sądem, ale czy naprawdę warto tracić czas i nerwy w imię kilku złotych? A tyle właśnie kosztują np. kamizelki.
Jedziesz w trasę - weź gotówkę
Kolejna ważna kwestia: zawsze dobrze mieć z sobą gotówkę, bo choć gdzieniegdzie drogówka nie przyjmuje mandatów na miejscu (np. w Bułgarii), to jednak z reguły płaci się za wykroczenie właśnie w ten sposób. W coraz większej liczbie krajów (w tym w Polsce) funkcjonariusze mają przy sobie terminal – jest zatem możliwość płatności kartą. Odradzamy za to próby negocjowania z lokalnymi służbami. Jeśli czujecie się ewidentnie skrzywdzeni, warto poszukać pomocy w polskim konsulacie!
Austria - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Austrii 50/100/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (winiety tradycyjne lub elektroniczne; np. 10-dniowa – 9,20 euro), tak samo jak niektóre alpejskie tunele (m.in. Tauerntunnel).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila. Mandaty: nawet ponad 2000 euro za przekroczenie prędkości o 30-50 km/h w trasie.
- Obowiązkowe wyposażenie: trójkąt, kamizelka, gaśnica, apteczka. Waźne: nie wolno używać wideorejestratorów ani antyradarów. CB-radio? Niby można, ale... urządzenie musi odpowiadać austriackim normom, przy czym nie powinno pozwalać na łatwą zmianę ustawień, np. na standard obowiązujący w Polsce. Za korzystanie z CB bez zestawu głośnomówiącego grozi 50 euro mandatu.
- Żółte linie oznaczają zakaz zatrzymywania się, żółte przerywane – zakaz postoju. Niebieskie to tzw. strefa krótkiego parkowania (do trzech godzin).
- Korek na autostradzie/ekspresówce oznacza obowiązek utworzenia korytarza ratunkowego. Na autostradach w miejscach robót drogowych często obowiązuje odcinkowy pomiar prędkości.
Bułgaria - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Bułgarii 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada w zależności od znaków).
- Autostrady są płatne (winiety; np. 7-dniowa – 15 lewów, czyli około 33 zł), tak samo jak niektóre mosty i tunele.
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila.
- Mandaty: np. przekroczenie prędkości o 30-50 km/h oznacza w przeliczeniu karę na poziomie 800 zł.
- Wymagane wyposażenie: trójkąt, kamizelka, gaśnica, apteczka, zalecany komplet żarówek.
- Ważne: kraj nie należy do strefy Schengen, musisz się liczyć z kontrolą dokumentów na granicy. Na przejściach łączących Bułgarię z Serbią w sezonie tworzą się gigantyczne korki – nawet do kilku godzin oczekiwania.
- Parkowanie w strefie oznaczonej niebieską linią – do 2 godz., zieloną linią – do 4 godz. Mandaty: tylko przelewem!
Chorwacja - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Chorwacji 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada). Autostrady są płatne (bramki).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila.
- Mandaty: za przekroczenie prędkości o 30-50 km/h w trasie zapłacisz 2000 kun (ok. 1200 zł). Ostatnia podwyżka kar zakłada nawet grzywnę w wysokości 11 tys. zł m.in. za przejazd na czerwonym lub wjazd pod prąd na autostradę.
- Wymagane wyposażenie: trójkąt, kamizelka, gaśnica (zalecana), apteczka, żarówki.
- Ważne: Chorwacja nie należy do Schengen, w sezonie w weekendy tworzą się długie kolejki na granicach.
Czechy - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Czechach 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (winiety; np. 10-dniowa – 310 koron czeski, czyli około 50 zł).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,0 promila (!).
- Mandaty do ok. 800 zł za przekroczenie prędkości o 30-50 km/h w trasie.
- Obowiązkowe wyposażenie: trójkąt, kamizelka, gaśnica, apteczka, żarówki, bezpieczniki.
- Ważne : niektóre odcinki autostrad są darmowe (bez poplatku), np. granica (Gorzyczki) – Ostrawa. Winiety warto kupować na miejscu, bo polskie stacje paliw mają ogromny narzut. Liczba kamizelek musi odpowiadać liczbie osób na pokładzie auta, antyradary – nielegalne.
Francja - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości we Francji 50/80/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada). Jest duża szansa, że niebawem zostanie przywrócone 90 km/h poza terenem zabudowanym.
- Autostrady są płatne (bramki), tak samo jak niektóre alpejskie tunele.
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi 0,5 promila.
- Mandaty: nawet do 1500 euro za przekroczenie prędkości o 30-50 km/h.
- Wymagane wyposażenie: trójkąt, kamizelka, gaśnica, żarówki. Alkomat – zalecany, za jego brak nie grozi mandat.
- Ważne: jeżeli nie ma innych oznaczeń, na rondzie pierwszeństwo ma pojazd wjeżdżający na nie. Fotoradary – często ukryte, jest ich mnóstwo; jeżeli zapłacisz mandat w określonym terminie (np. do 2-4 tyg.), kwota będzie niższa.
- Żółta (przerywana) linia oznacza zakaz postoju (parkowania), niebieska – z reguły płatną strefę. Zakaz używania antyradarów i nawigacji z ostrzegaczem. Coyote, Waze – legalne.
Niemcy - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Niemczech 50/100/brak (teren zabudowany/poza miastem/autostrada; tylko wybrane odcinki, poza nimi tzw. zalecana prędkość to 130 km/h).
- Autostrady są darmowe.
- Żeby móc wjeżdżać do centrów miast, potrzebna jest zwykle tzw. plakietka ekologiczna (Umweltplakette).
- Dop. zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila. Mandat do 3000 euro za przekroczenie normy o 1 promil.
- Wyposażenie: trójkąt, kamizelki, apteczka.
- Ważne: dużo nieoznakowanych fotoradarów,nawet na autostradzie. Karane jest m.in. tzw. siedzenie na zderzaku.
Słowacja - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości na Słowacji 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (winiety; np. 10-dniowa – 10 euro).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,0 promila (!).
- Wyposażenie: trójkąt, kamizelka, apteczka. Zalecane: żarówki, bezpieczniki, alkomat
- Ważne informacje: kamizelki – patrz Czechy. Powyżej promila we krwi – ryzyko kary więzienia.
Słowenia - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości w Słowenii 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (winiety; np. 7-dniowa – 15 euro).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila.
- Mandaty: do ponad 2000 zł za przekroczenie prędkości o 30-50 km/h w trasie.
- Wyposażenie: trójkąt, kamizelka, apteczka. Zalecane: żarówki. Waźne: podczas wyprzedzania innego auta należy mieć cały czas włączony migacz.
Węgry - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości na Węgrzech 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (winiety elektroniczne).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,0 promila (!).
- Wyposażenie: trójkąt, kamizelka, apteczka. Zalecane: bezpieczniki, gaśnica.
- Ważne: światła mijania/dzienne obowiązkowe na autostradzie i poza terenem zabudowanym. Jeśli kierowca nie ma pieniędzy na mandat, policja może zająć auto (!).
Włochy - przepisy, mandaty, obowiązkowe wyposażenie auta
- Ograniczenia prędkości we Włoszech 50/90/130 km/h (teren zabudowany/poza miastem/autostrada).
- Autostrady są płatne (bramki).
- Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi – 0,5 promila.
- Wyposażenie: trójkąt, kamizelka. Zalecane: gaśnica, apteczka. Ważne: na ok. 30 proc. autostrad i wielu bocznych drogach – pomiar odcinkowy (znaki). Część stacjonarnych puszek jest pusta.
Fotoradary, punkty karne, mandaty - czy przyjdzie mandat z zza granicy?
Ignorowanie mandatów z zagranicznych fotoradarów to zły pomysł, bo w przypadku nieuregulowania płatności sprawa wyjdzie na jaw najpóźniej w chwili, gdy podczas którejś z kolejnych wizyt w danym państwie zostaniesz zatrzymany do rutynowej kontroli.
Nawet jeśli nie masz zamiaru więcej wybierać się do danego kraju, to musisz liczyć się z tym, że jego przedstawiciele będą próbowali zdalnie ściągnąć należność, powiększoną też o karne odsetki. Najłatwiej o sfotografowanie m.in. we Francji, Włoszech i Niemczech – radarów jest mnóstwo, zwłaszcza na ograniczeniach prędkości. Nie zdziw się, bo u naszych zachodnich sąsiadów radary potrafią robić zdjęcia m.in. na rozkopanych fragmentach autostrad i w centrach miasteczek, gdzie obowiązuje strefa ograniczenia do 30 km/h.
Oznakowane są z reguły tylko te miejsca, w których jest prowadzony pomiar odcinkowy, choć są takie kraje (np. Wielka Brytania), w których oznaczono każdą puszkę.
Z kolei, gdy zatrzyma cię patrol, a nie będziesz miał czym zapłacić, musisz liczyć się z tym, że mundurowy zatrzyma dokumenty (twoje i/lub auta) albo nawet każe odholować pojazd na parking policyjny. Punkty karne z zagranicy nie przechodzą na polskie konto, ale musisz mieć świadomość tego, że przekroczenie limitu w: Austrii, Niemczech, Czechach i Francji może skończyć się orzeczeniem zakazu prowadzenia auta na tamtejszych drogach.
Wypadek za granicą i co dalej?
Kolizja to nigdy nic przyjemnego, a już zwłaszcza wtedy, gdy ma miejsce za granicą. Jeżeli do niej dojdzie, lepiej wezwać policję, nawet jeśli sytuacja z pozoru wydaje się jasna. Gdy czujesz, że mogłeś zostać skrzywdzony decyzją mundurowych, zadzwoń do polskiego konsulatu w danym kraju. Zdarzenie z własnej winy trzeba też od razu zgłosić swojej ubezpieczalni! Uwaga: wyjazd poza UE z reguły oznacza konieczność posiadania „zielonej karty".
Gdzie parkować podczas zagranicznych wyjazdów?
Znalezienie miejsca do parkowania w pobliżu atrakcji turystycznych to wymagające zadanie. Nasza rada: aplikacja/nawigacja z aktualnym spisem parkingów naziemnych i podziemnych.
Niestety, te w niektórych krajach (m.in. Włochy, Francja) potrafią być drogie (nawet kilka euro/godz.), więc czasem kierowcy ratują się tzw. parkingami publicznymi. Uwaga: jeśli już uda ci się znaleźć miejsce, upewnij się, że możesz na nim stanąć. Żółte i niebieskie linie bardzo często wskazują na różnorakie obostrzenia (np. zakaz postoju, strefa krótkiego parkowania).
Uwaga: nie wszędzie parkometry obsługują karty płatnicze, a niekiedy po bilet parkingowy trzeba udać się do kiosku.
Naszym zdaniem
Jedź przepisowo, miej z sobą ubezpieczenie i kartę EKUZ, rozważ doposażenie auta w przedmioty wymagane w danym kraju: konwencja wiedeńska to jedno, ale oszczędzisz czas i nerwy.