Euro NCAP – skrót od European New Car Assessment Programme – to organizacja przeprowadzająca testy zderzeniowe samochodów. Jest niezależna od producentów. Samochody do prób zderzeniowych kupuje na rynku za własne pieniądze. W ciągu 20 lat zdobyła ogromne doświadczenie i wielki autorytet. Mimo początkowych oporów, producenci samochodów uznali metodologię przeprowadzania testów zderzeniowych (crash-testy) i wyniki uzyskane przez rozbijane modele aut.
Dziś test zderzeniowy nowego samochodu osobowego obejmuje 4 próby: zderzenie czołowe, zderzenie boczne, zderzenie z pieszym oraz test słupa. Maksymalna ocena, jaką może zdobyć nowe auto w teście zderzeniowym to 5 gwiazdek. W pierwszych latach, kiedy rozpoczęto testy, maksymalna ocena wynosiła 4 gwiazdki.
Pierwsze testy Euro NCAP przeprowadził 4 lutego 1997 r. (20 lat temu). Próbom poddano 7 aut miejskich. Z nich tylko dwa – VW Polo oraz Ford Fiesta uzyskały 3 gwiazdki na 4 możliwe do zdobycia. Cztery modele – Fiat Punto, Nissan Micra, Opel Corsa, Renault Clio uzyskały w crash-testach po 2 gwiazdki, a Rover 100 – zaledwie 1 gwiazdkę.
Wyniki pierwszych testów były szokujące zarówno dla kierowców, jak też dla producentów. Okazało się bowiem, że nowe auta nie gwarantują należytej ochrony kierowcy i pasażerom w razie wypadku. Niektórzy producenci wręcz twierdzili, że uzyskanie maksymalnej oceny 4 gwiazdek jest niemożliwe. Ich niewiara została przełamana w połowie roku 1997, kiedy to Volvo S40 zdobyło 4 gwiazdki za ochronę pasażerów. W 1999 r. wprowadzono skalę 5-gwiazdkową, obowiązuje ona do dziś.
Co ciekawe, Euro NCAP do crash-testów kupuje samochody seryjne, z podstawowym wyposażeniem. W ostatnich latach organizacja zaczęła przeprowadzać próby aut z dodatkowym pakietem bezpieczeństwa. Wówczas wyniki podawane są osobno – dla wersji standardowej i z pakietem bezpieczeństwa. W ciągu 20 lat Euro NCAP przeprowadził próby zderzeniowe 630 modeli aut, rozbił w tym czasie ponad 1800 samochodów. Kosztowało to ponad 160 milionów euro.
Czy można obliczyć jakie zyski przyniosły crash-testy przeprowadzane przez Euro NCAP? W pieniądzach – nie, bezpieczeństwo jest cenne, ale trudne do wymierzenia. Euro NCAP twierdzi, że dzięki próbom zderzeniowym i wprowadzonym zmianom udało się od 1997 r. uniknąć 78 tys. ofiar śmiertelnych w wypadkach.
Dzięki testom zderzeniowym pojawiły się w autach takie dodatkowe zabezpieczenia, jak poduszki powietrzne czołowe, boczne oraz kurtynowe, a także kolanowe dla kierowcy i pasażera z przodu. Wprowadzono także strefy kontrolowanego zgniotu, zmieniono kształt siedzeń (aby w momencie wypadku kierowca i pasażerowie nie wysuwali się spod pasów bezpieczeństwa. Wprowadzono także sygnalizację niezapiętych pasów bezpieczeństwa.
Ostatnie rozwiązania dotyczą ochrony pieszych – zapewniają to specjalnie ukształtowane maski aut, zderzaki przednie, a nawet zewnętrzne poduszki powietrzne. Normą jest, że nowe modele aut wprowadzane na rynek walczą o 5 gwiazdek i uzyskują taką notę. Ale zdarzają się też wpadki, jak np. ostatnio z Fordem Mustangiem, który uzyskał zaledwie 2 gwiazdki.