Kupujemy Fiata, czyli czy jesteś Spidermanem?

Ale jakże zmieniają się czasy! 20 lat później MX-5 sam już stał się klasyką. Tymczasem ci, którzy dzisiaj interesują się Fiatem Spiderem, chcą zdobyć właśnie ten model, a nie po prostu jeździć otwartym samochodem, choć życzenie to równie dobrze mogłaby spełnić niezliczona liczba współczesnych kabrioletów.

Nadwozie

A więc jednak Fiat Spider. Zacznijmy od rys na jego "życiorysie" i zajmijmy się legendą "zardzewialca z prospektów rodem z Turynu": Tylko modele wyprodukowane w 1972 i 1973 roku rdzewiały z powodu marnej jakości blachy, egzemplarze starsze i młodsze reprezentują poziom innych współczesnych im pojazdów, a od 1979 r. były nawet zupełnie prawidłowo zakonserwowane - twierdzi Hans-Geord Baumgartner, biorąc Fiata Spidera w obronę. Temu samochodowi Baumgartner od 30 lat poświęca swój wolny czas, a od 1982 r. także swoją karierę zawodową.

Ale nawet Baumgartner, miłośnik Spidera, nie zaprzecza, że rdza - przynajmniej w modelach produkowanych przed 1979 r. - stanowi problem. Potencjalnie zagrożone miejsca, patrząc od przodu do tyłu, to blacha czołowa, poprzeczka chłodnicy, zawiasy maski, powierzchnie błotników, gniazda amortyzatorów, fartuch między podszybiem a błotnikami, podstawy i obramowania szyb słupków A, progi wewnątrz i na zewnątrz (szczególnie w tylnych częściach), blacha podłogi, wszystkie nadkola (test magnesem), w bagażniku zagłębienie na koło zapasowe, przegroda na akumulator i kieszenie za nadkolami, fartuchy z tyłu oraz powierzchnia między skrzynią pokrycia dachu i tylnymi błotnikami. Do tego dochodzą drzwi, rdzewiejące przy podłodze i pod listwami kryjącymi, na których z upływem lat pojawiają się pęknięcia w okolicy mocowań górnych zawiasów.

To samo dotyczy masywnych poprzeczek silnika, które trzeba zbadać wewnątrz od góry pod kątem tworzenia się pęknięć. Baumgartner przestrzega: Zadziwiająco dużo samochodów nosi ślady powypadkowe w części czołowej na fartuchu i podłużnicach.

Przy sprawdzaniu pokrycia dachu należy zwrócić uwagę, czy nie rdzewieje przedni pałąk, co można wyczuć przy składaniu. Zespół dźwigni powinien poruszać się bez luzów i lekko, a także nie może być powyginany.

Technika

Najpierw dobra wiadomość: prawie cała technika to wielkoseryjna produkcja Fiata, który był lub ciągle jeszcze jest wytwarzany na licencji jako polski fiat czy łada. Do dyspozycji jest więc pełen zasób tanich części zamiennych. A teraz zła wiadomość: wiele elementów jest pod każdym względem tandetnych. Hans-Georg Baumgartner stawia sprawę jasno: To, co Łada, produkująca na kazachskim stepie, oferuje odbiorcom, kosztuje tyle, co nic, ale jeszcze mniej jest warte. Z doświadczenia wie, że dotyczy to części gumowych, szczególnie stosowanych w podwoziu, a także elementów precyzyjnych, takich jak łożyska i koła zębate. Dlatego też przed dokonaniem zakupu części trzeba zorientować się co do ich jakości u poszczególnych sprzedawców. Bowiem to, co dobre, nie musi być drogie, a to, co złe, tanie.

Hałasy i stuki nie są charakterystyczną cechą pracy silnika czterocylindrowego dohc, który zgodnie z opinią Baumgartnera jest sprawny do 200 000 km - oczywiście przy odpowiednim utrzymaniu i stylu prowadzenia samochodu. Poza wymianą - co 40 tysięcy km lub co 10 lat - zębatego paska napędu rozrządu, którego jakość się coraz bardziej pogarsza, specjalista z Bawarii radzi częstsze zmiany oleju, bowiem właśnie starsze silniki nagrzewają się i wręcz "pływają" w 3,5 do 4 litrach oleju, aż w końcu wypłynie on przy obudowach wałków rozrządu, przy uszczelce głowicy albo przy uszczelnieniach wału korbowego.

Prawdziwie niebezpieczne są wycieki benzyny - jak zauważył nasz ekspert, starsze połączenia i przewody z czasem kruszeją pod wpływem współczesnych paliw, dlatego kolanka częściej pękają. Poza tym zasilanie - czy to gaźnikowe, czy Bosch L-Jetronic - sprawia mało problemów.

Skrzynia biegów pochodzi pierwotnie z "kompletu" modelu o mocy 60 KM i silnik Spidera jest dla niej dość dużym wyzwaniem. Powoduje to zużycie pierścieni synchronizatorów, stałe wycie i wyskakiwanie biegów. Miłośnik Spidera twierdzi, że… można korzystnie nabyć polską skrzynię, która pasuje i ma nawet nieco dłuższy piąty bieg, ale kiedy się zepsuje, nie ma do niej części zamiennych. Często psuje się przekładnia główna, z której wycieka olej, i wtedy słychać wycie lub terkot. Jej fachowa naprawa kosztuje - łącznie z uszczelnieniami i łożyskami kół - 1500 euro.

Jeśli chodzi o hamulce, poza popękanymi giętkimi przewodami dochodzi do silnej korozji tłoków i linek hamulca ręcznego. Również podwozie jest "dzieckiem wymagającym szczególnej troski" z powodu niskiej jakości gumowych tulei i sworzni kulistych. Baumgartner, który wymienia tylko tuleje poliuretanowe, sprawdza to w ten sposób: Jeżeli samochód ściąga podczas hamowania, jadę na stanowisko kontrolne. Jeżeli hamulce działają równo, to gwarantuję dobry stan podwozia.

Trzeba również sprawdzić układ kierowniczy, który na postoju często działa bardzo ciężko, co zwykle jest "zasługą" uszkodzonego tłumika drgań układu kierowniczego, a czasami także przekładni kierowniczej, która przez lata nie była napełniana olejem.

Wnętrze/ elektryka

Wnętrze Spidera nie jest zbyt duże, ale i tu czyhają różne finansowe pułapki. Kto chce tylko przeprowadzić gruntowną renowację siedzeń i dać nowe pokrycia, szybko wyda czterocyfrową kwotę. Do tego trzeba doliczyć dalsze koszty związane z pękniętą u góry deską rozdzielczą, popękanymi konsolami środkowymi, nadgniłymi dywanami i pofalowanymi tekturowymi płytami tapicerki drzwi, co po zsumowaniu daje kwotę ponad 5000 euro. Zaopatrzenie w części zamienne, w tym w nowe wskaźniki, jest w zasadzie pełne.

Bezwzględnie należy sprawdzić mechanizmy podnoszenia szyb bocznych, które nierzadko są zepsute lub bardzo ciężko działają (a więc wkrótce się zepsują). Trzeba też poprosić sprzedającego o otwarcie i zamknięcie trójkątnych wywietrzników. Ich dźwigienki są tylko przyklejone do szyb i odpadają w miarę upływu lat. Wtedy można z łatwością wypchnąć okno od zewnątrz.

Na koniec należy też sprawdzić zużycie kierownicy, dźwigni zmiany biegów i pedałów. Czy ich stan odpowiada przebiegowi podanemu przez sprzedającego? Przy pięciocyfrowym wskazaniu licznika nie należy spodziewać się prawdziwych odpowiedzi…

Jeżeli chodzi o przepływ prądu, po ponad 25 latach nagminna jest korozja styków, z czego biorą się wysokie opory przepływu elektryczności. Problemem są też przerobione wiązki przewodów, choć większe trudności sprawiają częste uszkodzenia włączników zapłonu, a jeszcze większym problemem są stacyjki z blokadą kierownicy. Dlatego wskazane jest sprawdzenie wszystkich włączników i przełączników. Uszkodzenia układu elektrycznego mogą jednak również wynikać z uszkodzenia styków w przekaźnikach pod schowkiem w desce rozdzielczej, do którego zainteresowani powinni też zajrzeć!

Wnioski

Kto myśli o kupnie Fiata Spidera i nie chce żadnego innego samochodu, musi zdać sobie sprawę z podstawowego dylematu: samochody, wyprodukowane przed 1979 r., mają więcej uroku oldtimera, ale też bardziej narażone są na korozję i wymagają częstszej konserwacji, podczas gdy późniejsze - z wtryskiem paliwa - prawie nie ulegają korozji i sprawiają wrażenie nowoczesnych.

Jednak ten, kto szuka jedynie klasycznego kabrioletu nieokreślonej marki, wybierając otwartego Fiata, znajdzie dobry kompromis: wprawdzie nie jest on pod względem nadwozia tak solidny jak MG, ale też jego karoseria nie jest tak wydumana jak Alfy, która ma bardziej żwawy, ale też delikatniejszy układ napędowy. Z kolei prosty silnik popychaczowy MG bardziej nadaje się dla mniej doświadczonych kierowców, bryluje na drogach lokalnych, ale nie lubi jazdy autostradą na wysokich obrotach. Zaopatrzenie w części zamienne jest dla wszystkich tych samochodów dobre, ale w przypadku Fiata jest ono zdecydowanie najlepsze.

Na koniec pozostaje do wyjaśnienia tylko jeszcze jedno: Czy jesteś Spidermanem? Spiderman drzemie w każdym z nas…

Dirk Ramakers

Tłumaczenie Magdalena Kurkowska dla miesięcznika Automobilista

Od redakcji: uwagi dotyczące dostępności części zamiennych dotyczą rynku niemieckiego.