Drożej tankujesz: czy coś zyskujesz?

Wynika to m.in. z najnowszego raportu UOKIK-u. Dystrybutorzy paliw z wyprzedzeniem dostosowują się do rygorystycznych przepisów, które wejdą w życie w 2009 roku. Już teraz ze zwykłych dystrybutorów wielu stacji płynie czysta, bezsiarkowa (poniżej 10 ppm siarki) benzyna i olej napędowy. A tymczasem tuż obok dystrybutorów z czystym, dobrym paliwem stoją inne - z jeszcze lepszym, droższym o co najmniej kilkanaście, a nawet o kilkadziesiąt groszy od "zwykłego". Reklamy sugerują: zatankujesz, pojedziesz szybciej! Czy naprawdę? Czym lepsza benzyna i olej napędowy różnią się od "zwykłych" paliw? Wprowadzając ulepszone paliwa, koncerny reklamowały je jako bezsiarkowe, a więc ekologiczne i dobre dla silnika. Duża zawartość siarki powoduje korozję, niszczenie katalizatora, a poza tym jest to trucizna. Jednak dzisiaj - czy pojedziemy na stację Orlen, czy na Shell, czy na Statoil - niezależnie od tego, czy wybierzemy paliwo "zwykłe", czy ulepszone i tak dostaniemy paliwo z obniżoną zawartością siarki! Gdy zapytać przedstawicieli koncernów, gdzie tkwi różnica, najczęściej podchodzą do tematu marketingowo. Mówią o natychmiastowej poprawie przyspieszenia, elastyczności silnika, zmniejszeniu zużycia paliwa. Ale wystarczy zatankować, aby stwierdzić, że nasze poczciwe Punto czy kilkuletni Golf przyjmują ulepszone paliwo ze spokojem. O co chodzi? Poza obowiązującymi normami opisującymi jakość paliw jest jeszcze "Światowa karta paliw", która dzieli je na cztery kategorie. Jakość ocenia ona m.in. po ilości nagarów pozostawianych przez benzynę na częściach silnika - głównie zaworach i komorach spalania. Im mniej nagarów, tym wyższa kategoria. Aby paliwo spełniało wymagania najwyższej kategorii, koncerny paliwowe muszą się bardzo postarać. Każde paliwo zawiera dodatki uszlachetniające (np. antykorozyjne, antypienne), które są potrzebne. Ale im więcej dodatków, tym więcej nagarów w silniku. - Trzeba używać najwyższej jakości dodatków i starannie je dobierać - mówi Piotr Giżyński z Orlenu. - Obecnie każdy olej napędowy i prawie każda partia zwykłej benzyny sprzedawanej na stacjach Orlenu to paliwa bezsiarkowe, ale Verva tym różni się od zwykłych paliw, że spełnia większość kryteriów najwyższej kategorii, tj. IV wg "Światowej karty paliw". Typowe paliwa sprzedawane na stacjach klasyfikowane są w kategoriach II i III. Mniej nagarów w silnikach to mniej problemów z samozapłonem, niższa emisja spalin, lepsze domykanie zaworów i - w dalszej perspektywie - lepsze osiągi silnika. Ale nie od razu. Bardziej odczuwalne efekty czekają na właścicieli diesli. Podwyższona liczba cetanowa zapewnia lepszą elastyczność i nieco niższe spalanie. Największe korzyści pojawiają się, gdy silnik poddany jest stałym, wysokim obciążeniom. Wtedy dochodzi do wymywania nagarów, lepszego domykania zaworów i lepszego napełniania cylindrów. Podczas jazdy na krótkich trasach nie ma o tym mowy. Tankując drożej, możemy więc liczyć na lepszą jakość paliwa, choć (szczególnie jeśli mamy zapłacić za droższą benzynę 4,99 zł za litr) oszczędności z tego nie będzie. Będzie trochę drożej i trochę lepiej albo trochę taniej i nieco gorzej, ale też dobrze. Jak kto chce.Zła jakość paliwa1 Za niska liczba oktanowa benzyny powoduje spalanie stukowe - bardzo szkodliwe dla silnika. Jednak większość współczesnych napędów ma czujniki spalania stukowego, które dostosowują zapłon do za niskiej liczby oktanowej (opóźniają go) i w ten sposób ratują silnik przed uszkodzeniem. 2 Za duża zawartość siarki (zarówno w benzynie, jak i w oleju napędowym) powoduje korozję metali i zatruwanie środowiska. Systematyczne stosowanie takiego paliwa przyspiesza zużycie wtryskiwaczy (i innych elementów układu paliwowego) oraz wydechu. Jednorazowe zatankowanie takiego paliwa może zostać niezauważone.3 Niewłaściwa gęstość oleju napędowego powoduje głośną pracę silnika i wzrost spalania, grozi poważną usterką. W układach paliwowych nowoczesnych diesli występują ciśnienia rzędu 2000 barów i więcej (to o kilkaset razy większe ciśnienie niż w oponie!). Zmiana gęstości paliwa o 10 proc. może spowodować wzrost ciśnienia w układzie o 150 barów!Do czego benzyna 98?Do aut po tuningu silnika. Benzyna o zwiększonej liczbie oktanowej spala się nieco wolniej, w bardziej kontrolowany sposób. Jest odporna na spalanie stukowe.Dlatego jest niezbędna, jeśli poddaliśmy silnik tuningowi polegającemu m.in. na obniżeniu głowicy i podniesieniu stopnia sprężania. W takich silnikach występuje zwiększona tendencja do spalania stukowego. Do silników, które fabrycznie są przystosowane do wysokooktanowej benzyny.Informacja o minimalnej liczbie oktanowej znajduje się na klapce wlewu paliwa. Taką benzynę lubią np. silniki z bezpośrednim wtryskiem (m.in. Mitsubishi, VW).Po co lepsze paliwa?Do silników mających podwyższone wymagania dotyczące jakości paliw. Taką benzynę należy stosować m.in. do silników FSI, jednak warto wiedzieć, że duże koncerny (np. Statoil, Orlen) "po cichu" wprowadziły benzynę bezsiarkową jako standard, co oznacza, że także "zwykła" benzyna z tych stacji spełnia normy dla benzyn bezsiarkowych.Nowoczesne diesle wrażliwe na jakość paliwa.Jeśli mamy np. Volkswagena z silnikiem Diesla wyposażonym w pompowtryskiwacze, stosując ulepszone paliwa, zredukujemy ryzyko awarii bardzo drogich elementów układu wtryskowego.Opinie ekspertówPaliwa Verva pozostawiają na zaworach i komorach spalania minimalne ilości nagarów. Gwarantujemy poziom osadotwórczości benzyny Verva poniżej 10 mg na zawór, podczas gdy "Światowa karta paliw" określa minimum dla paliw najwyższej, IV kategorii na 30 mg na zawór. Systematyczne stosowanie Vervy pozwala wydłużyć żywotność silnika i uzyskać optymalne osiągi. Nie zdecydowaliśmy się na podwyższenie liczby oktanowej Vervy (np. do 100). To możliwe, ale nie przekłada się na osiągi silników, które są przystosowane do paliw o niższej LO. Natomiast olej napędowy Verva to paliwo nie tylko czyste, ale i mające podwyższoną liczbę cetanową do 55. W przypadku Verva ON kierowca szybciej odczuje różnicę niż w przypadku benzyny.Piotr Giżyński, gł. inżynier ds. Technologii, PKN OrlenBP Ultimate to zaawansowane paliwa przyjazne środowisku, gwarantują niższą emisję spalin i zmniejszenie poziomu hałasu. Zastosowane w nich składniki utrzymują w czystości elementy silnika, a także aktywnie usuwają nagromadzony osad, przywracając pierwotną sprawność spalania i moc silnika. Stosując ulepszoną formułę BP Ultimate, samochód może przejechać do 36 km więcej na jednym baku. Wprowadzając paliwa BP Ultimate na rynek polski, postanowiliśmy promować nowy produkt poprzez sporty samochodowe. Chcemy, aby BP Ultimate kojarzyło się z emocjami, jakie towarzyszą zarówno kierowcom, jak i fanom rajdów i wyścigów. BP Ultimate również konkuruje, ale nie na torze wyścigowym, tylko w rynkowej rzeczywistości.Monika zajączkowska kierownik marketingu BPCo daje benzyna 98?Testowana przez redakcję "Auto Bild" i Dekrę Skoda z silnikiem FSI według producenta powinna być tankowana benzyną 98-oktanową. Stosowanie benzyny o niższej liczbie oktanowej może spowodować znaczący spadek osiągów i wzrost zużycia paliwa. A co stałoby się, gdybyśmy nalali do baku benzynę 95-oktanową albo nawet benzynę "91"?Okazało się, że różnice w osiągach rzeczywiście są, ale wcale nie takie duże. Jeżeli chodzi o zużycie paliwa, to właściwie nie ma o czym mówić. Na benzynie 98-oktanowej silnik rozwinął moc 115 KM, a na benzynie 95- i 91-oktanowej zaledwie ok. 110,5 KM. Nic się jednak nie stało! Po prostu obecny (w prawie każdym współczesnym aucie) czujnik spalania stukowego dostosowuje zapłon do liczby oktanowej paliwa. Sprawa jest dużo prostsza w przypadku aut, w których producenci określają minimalną liczbę oktanową na 95 lub 91. W takich autach większa liczba oktanowa paliwa jest po prostu niepotrzebna. Na większe osiągi nie ma co liczyć. Czyściej i szybciejChoć po pierwszym zatankowaniu droższego paliwa na pewno nie odczujemy różnicy, jednak po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów auto zasilane lepszą benzyną mogłoby być już nieco szybsze niż to, które jeździ na zwykłym paliwie. Nagary na zaworach, komorach spalania i przepustnicy ograniczają przepływ gazów, a zanieczyszczenia wtryskiwaczy sprawiają, że paliwo jest rozpylane mniej precyzyjnie. Oczyścić układ zasilania da się także, stosując od czasu do czasu dodatki do paliw dodawane osobno do zbiornika paliwa.Osiągi pozostały prawie bez zmianPrzeciętny kierowca - kupując paliwo - w mniejszym stopniu interesuje się ekologią, natomiast dla każdego ważna jest trwałość silnika i jego osiągi: przyspieszenie i elastyczność. Liczy się też cena paliwa. W tej ostatniej konkurencji "superpaliwa" przegrywają - są droższe o co najmniej kilkanaście groszy od zwykłych paliw dostępnych na sąsiednim dystrybutorze. A jak jest podczas starcia na drodze?Przy użyciu precyzyjnego sprzętu wykonaliśmy wiele prób, testując ulepszone benzyny Shell, Statoil oraz BP. Okazało się, że różnice są tak małe (i to zarówno na plus, jak i na minus), że można je zmierzyć (w tabeli podajemy średnie wyniki), ale nie sposób odczuć różnic, prowadząc auto. Zmierzone na torze niewielkie różnice zostały potwierdzone na hamowni. Silnik po zatankowaniu ulepszonego paliwa nie dostaje "kopa". Na pocieszenie można dodać, że różnice w osiągach na korzyść droższych paliw rzeczywiście mogą wystąpić, ale dopiero po długotrwałym, regularnym tankowaniu ulepszonych paliw. Superpaliwa w teście ADACDiesel: przez 4 tys. km testowano Forda Galaxy 1.9 TDI oraz Opla Zafirę 2.0 DTi na paliwie Shell V-Power zawierającym 5-proc. domieszkę paliw syntetycznych wyprodukowanych z gazu ziemnego oraz Aral (BP) Ultimate zawierającym domieszki substancji uszlachetniających. Mierzono zużycie paliwa oraz moc silnika testowanych aut. Okazało się, że samochody stały się nieznacznie oszczędniejsze niż przy zasilaniu zwykłą benzyną (od 1,0 do 5,6 proc.). Zwiększyła się też moc silników (wahania przyrostu w granicach od 1,6 do 4,5 proc.) Jeżeli chodzi o emisję substancji toksycznych, to zaobserwowano tak duże wahania, że nie udało się jednoznacznie stwierdzić, iż auta stały się mniej lub bardziej ekologiczne. Można jednak stwierdzić: "superpaliwa" zadziałały.Benzyna: cztery samochody (Audi A3 2.0 FSI, BMW 316i, Porsche Boxter oraz VW Golf 1.4 16V) testowano zarówno na 100-oktanowym paliwie Shell V-Power oraz na zwykłych paliwach zalecanych przez producentów tych aut. Badano moc silników, elastyczność i zachowanie aut podczas wyprzedzania. Okazało się, że różnice w osiągach aut bardzo nieznacznie zmieniają się w zależności od zastosowanego paliwa. Golf dość pozytywnie odniósł się do spalania benzyny 100-oktanowej (poprawa elastyczności o 2,1 proc., a zdolności do przyspieszania o 1,2 proc.). Natomiast silnik BMW bardzo nieznacznie obniżył osiągi na paliwie Shella. W innych autach wystąpiły minimalne wahania osiągów, zarówno na plus, jak i na minus. Szczegóły na www.adac.de. Coś widaćNa naszej hamowni wielokrotnie testowaliśmy wpływ ulepszonych paliw na osiągi silników benzynowych, zarówno stuningowanych, jak i seryjnych. Na podstawie prób mogę powiedzieć, że zastosowanie tych paliw nie przekłada się bezpośrednio na osiągi aut, a w każdym razie nie natychmiast i nie w sposób łatwo zauważalny. Jedne auta reagują nieznacznym wzrostem osiągów, a inne nieznacznym spadkiem, ale w większości przypadków różnice oscylują w granicach błędu pomiaru. Jeśli chcielibyśmy upewnić się, jakie paliwozapewni nam najlepsze osiągi (szczególnie jeśli eksperymentujemy z liczbą oktanową), należałoby pod tym kątem sprawdzać dany egzemplarz auta. Natomiast zauważyliśmy podczas rozbiórki silników, że te, które tankowano systematycznie ulepszonymi benzynami, są wyraźnie czystsze w środku. Jacek chojnacki, szef warsztatu tuningowego