Koniec niewinnych protestów hipiesów i trwającego od 1966 roku „lata miłości” został przypuszczalnie przypieczętowany 4 maja 1970 roku. W ten wiosenny poniedziałek członkowie Gwardii Narodowej zaczęli strzelać do demonstrujących studentów Kent State University w Ohio i zabili czworo z nich.
Neil Young jeszcze w tym samym tygodniu napisał o tym utwór, który śpiewał wraz z Crosbym, Stillsem i Nashem. Lata 60. minęły. To przypadek, że czas produkcji Spidera przypada właśnie na okres 1966-70. Jednak Alfa tak dobrze pasuje do tej epoki jak mało który samochód.
Jego kształty powstałe pod egidą seniora firmy Battisty Pininfariny (zmarł 4 kwietnia 1966 roku, w kilka tygodni po premierze Duetto w Genewie), wydają się dziś równie świeże, jak utwory z albumu „Déj∫ Vu” Cosby’ego, Stillsa, Nasha i Younga.
Wtedy jednak Spider nie spotkał się z jednoznacznym zachwytem. Ostry „dziób” przypominał Włochom kość pewnego dziesięcioramiennego głowonoga, więc nazwali auto osso di seppia – kość mątwy. Na szczęście, w innych krajach Spider nie budził takich skojarzeń.
Dla początkowo bezimiennej Alfy Romeo Spider 1600 typoszeregu 105 rozpisano konkurs na nazwę – wygrała Duetto. Nie znalazła ona zastosowania dla późniejszych wersji 1750 i 1300 Junior, jednak w powszechnym języku nie tylko miłośników klasycznych samochodów nazwą Duetto bywają określane wszystkie Spidery pierwszej generacji, a we Włoszech mówi się tak w ogóle o wszystkich Alfach Spider produkowanych w latach 1966-93.
Cóż za nieporozumienie! Spider z zaokrąglonym tyłem sprawia zupełnie inne wrażenie niż jego młodsi – i z innych względów pożądani – następcy. Jeździ się nim bardziej oldskulowo, jak oldtimerem, który lubi być prowadzony rozumnie, ale również z sercem. Stojące pedały, nieskomplikowane, okrągłe zegary na desce rozdzielczej z lakierowanej blachy – wszystko to przypomina kierowcy i pasażerowi Alfy Romeo z lat 50. XX wieku.
Gdy Duetto zostanie wprawione w ruch, wrażenie to jeszcze narasta, zwłaszcza gdy ma się do czynienia z wersją z silnikiem 1750, który w rzeczywistości ma pojemność 1779 cm3 i osiąga moc 115 KM przy 5 tys. obr./min. W zakresie obrotów od 3 do 5 tysięcy obr./min motor ze swoimi dwoma wałkami rozrządu żywiołowo reaguje na dodanie gazu, sprawiając, że lekki dwuosobowy samochód sportowy jeszcze dziś należy do tych szybszych na drogach lokalnych.
Sprzyjają temu również przewidywalne, bezproblemowe reakcje zawieszenia, a także układ kierowniczy, który nie działa wprawdzie lekko, ale za to z wyczuciem. Dla nowicjuszy w gronie użytkowników klasycznych aut komfort resorowania może okazać się niespodziewaną osobliwością. Tak, proszę państwa, tak działa sztywna oś. Jednak tu mamy do czynienia z jej bardziej zaawansowaną odmianą.
Prowadzona na wahaczach wzdłużnych i tzw. trójkątnych drążkach reakcyjnych, które opierały oś bocznie o karoserię, pozwalała na wierne zachowanie toru jazdy i neutralne pochylenie kół, dodatkowo umożliwiając dość miękkie zestrojenie sprężyn i amortyzatorów.
Dobre właściwości jezdne zachęciły wielu właścicieli Duetto do zwiększania mocy. Montowali oni dwulitrowe silniki do Spidera pierwszej generacji, co wprawdzie daje przyjemne wrażenia z jazdy, jednak zmniejsza liczbę dostępnych oryginalnych egzemplarzy Duetto.
Także słabsze wersje – pierwotne 1600 o mocy 109 KM oraz 87-konne 1300 Junior – mają swój niezaprzeczalny urok. Nie należy ich po prostu traktować jak urządzeń sportowych, zamiast tego można cieszyć się jazdą klasykiem pod gołym niebem.
Dach składa się szybko i bezproblemowo, słońce głaszcze rozmarzone twarze kierowcy i pasażerki, a z pochodzącego z epoki radia płyną dzięki nowoczesnej technice słowa utworu wykonywanego przez czterech młodych, dłogowłosych mężczyzn: „Tin soldiers and Nixon coming, we’re finally on our own...”. Zupełnie jak wtedy – w 1970 roku.
Plusy/Minusy
Największy problem w przypadku Spidera z zaokrąglonym tyłem to znaleźć dobry egzemplarz, bo otwarte Alfy już dawno stały się ukochanymi autami kolekcjo-nerów. Większość z nich doświadczyła licznych zabiegów restauracyjnych, w tym nie zawsze fachowego spawania.
Rzut oka na progi często wystarczy, żeby wy-eliminować auto, w którym brakuje krawędzi i rynienki na przedłużeniu otworu drzwiowego z przodu. Technika nie sprawia za to wielu problemów.
Silnik, skrzynia biegów i zawieszenie są dość trwałe, ale oczywiście tylko wtedy, gdy były właściwie użytkowane i pielęgnowane. Staranne rozgrzewanie silnika, wymiana oleju, rozważne manewry zmiany biegu – wszystko to znacznie przedłuża życie Alfy. Jeśli jeszcze dba się o szczelność koł-nierzy gaźników, ich właściwą synchroni-zację, dobrze ustawiony zapłon, można długo cieszyć się starym Spiderem.
Części zamienne
Właściwie nie ma problemów z zaopatrzeniem w części do pięknej Alfy. Technika i elementy eksploatacyjne są identyczne z tymi dla całego typoszeregu Giulia, a więc łatwo i niezbyt drogo do-stępne jako części używane lub robione na wzór oryginalnych.
Rzadkie i drogie są natomiast części specyficzne dla Duetto, takie jak np. małe tylne światła lub klosze Carello – można także postarać się o dorobione części, ale nie zawsze są dobrej jakości. Pewną wadą możliwości sięgania po wspólne elementy z innych modeli Alfy Romeo (silniki, koła, fotele, kierownice itp.) jest to, że brakuje prawdziwych oryginalnych części Spidera.
Sytuacja rynkowa
Alfy Spider pierwszej generacji w naprawdę dobrym stanie, oryginalnie zachowane i starannie odrestaurowane są rzad-kością. Kosztują wtedy ponad 30 tys. euro lub więcej. W związku z niewielką liczbą wyprodukowanych aut (tylko ok. 15 tys. sztuk) ceny dobrze zachowanych Duetto raczej nie będą spadać.
Polecamy
Jeśli Duetto okaże się jednak za drogie albo nie trafi się na dobry egzemplarz, warto poszukać jako nieco tańszej alternatywy wersji fastback Junior 1300 lub 1600. Ma ona także oryginalną, blaszaną tablicę rozdzielczą, wyprodukowano więcej ich egzemplarzy i dlatego ceny pozostają niższe (poniżej 20 tys. euro).
Najtańsza, warta polecenia: seria 4 od pierwszego właściciela – można je kupić za mniej niż 10 tys. euro.
Historia
Dla wielu z nas Spider stał się rozpoznawalny dzięki słynnemu filmowi „Absolwent” z 1967 r., w którym grający tytułową rolę Dustin Hoffman jeździ włoskim Duetto. Jednak dzieje Alfy Spider to właściwie historia straconej szansy.
Podczas prezentacji na salonie genewskim w marcu 1966 r. wywołała sensację: aerodynamiczna forma, najdoskonalsza technika napędowa Alfy Romeo – otwarte auto sportowe, niemające sobie równych w czasach, gdy Porsche ośmielało się oferować tylko targę z pałąkiem. Jednak państwowy producent obawiał się konsekwentnego skoku do wyższych klas cenowych. Dwulitrowy, 131-konny silnik miał dostać dopiero przednionapędowy model z lat 90., ale wtedy było już za późno. W 1983 r.
Alfa podzieliła swoich fanów, montując w Spiderze 3 gumowe zderzaki uznawane za brzydkie i niestosowne. Auto oferowano z silnikiem 2.0 o mocy 126 KM (z katalizatorem 115 KM) lub 103-konnym 1.6. W serii 4 silnik 2.0 osiągał 120 KM. W 1993 r. zakończono produkcję oryginalnego Spidera. W sumie w latach 1966-93 powstały 124 104 auta.
Galeria zdjęć
1/13 Przód Duetto z delikatnym przytłoczeniem nad tarczą Alfy Romeo stanowi trójwymiarowe arcydzieło, w pełni czytelne tylko dla uważnego obserwatora.
2/13 Typowe dla Alfy wnętrze.
3/13 Prędkościomierz do 220 km/h.
4/13 Smukła sylwetka Spidera była ostatnim projektem kierowanym przez Battistę Pininfarinę. Aerodynamiczne kształty wywołały sensację.
5/13 Duetto 1750 nie było samochodem dla superbogaczy.
6/13 Kierowca i pasażer mają więcej miejsca, niż się wydaje.
7/13 To się nazywa nadgorliwość: ambitny rzemieślnik ozdobił w latach 80. XX wieku pokrywę zaworów silnika 1750 warstwą chromu.
8/13 Duetto jest przestronniejsze niż jego następcy.
9/13 Silnik benz. R4, z przodu wzdłużnie • 2 górne wałki rozrządu napędz. łańcuchem, 2 zawory na cyl., 2 podwójne gaźniki • poj. skokowa 1779 cm3 • śred. x skok 80 x 88,5 mm • moc maks. 80 kW (115 KM) przy 5000 obr./min • maks. moment obr. 169 Nm przy 3000 obr./min • 5-bieg. skrzynia man. • napęd na tylne koła, opcjonalnie z blokow. dyferencjałem • zawieszenie kół z przodu niezal. , wahacze poprz., z tyłu oś sztywna, wahacze wzdłużne, trójkątne drążki reakcyjne, przód i tył sprężyny, amortyzatory, stabilizatory • hamulce tarczowe z przodu i z tyłu • opony 185/70 R 14, koła 6,5 x 14 cali • rozstaw osi 2250 mm • wymiary: dł./szer./wys. 4250/1630/ 1250 mm • masa wł. 1010 kg • przysp. 0–100 km/h w 10,4 s • prędk. maks. 187 km/h • śr. spal. 10,5 l/100 km • cena nowego auta w 1968 r. (w RFN): 13 575 DM
10/13 Dzieło Pininfariny z 1959 roku
11/13 Druga generacja produkowana w latach 1970-1983. Fastback wyewoluował ze Spidera z okrągłym tyłem.
12/13 Spider 3, produkowany w latach 1983-1989 to dziś ukochany klasyk.
13/13 Ostatnia klasyczna wersja produkowana w latach 1990-1993. Rok później do produkcji trafił przednionapędowy Spider.
