Honda obchodzić będzie setną rocznicę urodzin założyciela firmy Soichiro Hondy, człowieka, który był fenomenem powojennego cudu gospodarczego w swoim kraju i przyczynił się do tego, że Japonia należy dziś do największych potęg gospodarczych.
Oprócz niezwykłego talentu technicznego i wrodzonego zainteresowania maszynami Soichiro Honda znany był przede wszystkim jako człowiek o liberalnych poglądach, dzięki którym burzył konserwatywne zwyczaje kraju kwitnącej wiśni.
Dzieciństwo
Soichiro Honda (Soichiro = pierworodny) urodził się jako pierwsze z dziewięciorga rodzeństwa 17 listopada 1906 w małej wiosce niedaleko miasta Hamamatsu, leżącego w połowie drogi z Tokio do Kioto. Duże zainteresowanie techniką oraz liberalne poglądy Soichiro Honda odziedziczył po ojcu Gihei Hondzie, który był miejscowym kowalem. Gihei Honda interesował się wszystkimi nowościami technicznymi oraz światopoglądem Europejczyków i Amerykanów. Dzięki ojcu chłopak uzyskał podstawy wiedzy technicznej, a wpływ ojca przejawiał się na przykład tym, że dorastający Soichiro był między swoimi rówieśnikami jedynym, który zamiast tradycyjnego kimono nosił ubrania zachodniego kroju. Matka Mika Honda była tkaczką, której technika również nie była obca. Jej propozycje ulepszenia krosna wykorzystał nawet zakład produkujący krosna.
Miłość do techniki towarzyszyła małemu Hondzie już od dzieciństwa. Na starość z sentymentem wspominał, jak wytwarzał sobie własne zabawki i pomagał ojcu w kuźni. Najmilej wspominał jednak wizyty w starym młynie do czyszczenia ryżu, gdzie zafascynowany był dźwiękiem i zapachem małego silnika spalinowego i hurkotem mechanicznych części ciężkich maszyn. Kolejne ważne wydarzenie w życiu Soichiro miało miejsce, gdy Honda miał sześć lat, wtedy po raz pierwszy na własne oczy zobaczył samochód Ford T. Honda powiedział później, że auto go zafascynowało, biegł za nim i był odurzony zapachem benzyny i oleju.
Wykształcenie i pierwsza praca
W roku 1922, mając szesnaście lat, Soichiro Honda dosłownie uprosił rodziców i opuścił dom rodziny. Podjął wtedy pracę w tokijskim warsztacie Art Shokai, gdzie był najmłodszym praktykantem. Pierwotny zapał do pracy szybko opadł, ponieważ do obowiązków najmłodszego praktykanta należała przede wszystkim opieka nad dziećmi właściciela. Punktem zwrotnym okazało się trzęsienie ziemi w roku 1923, kiedy po pierwszych wstrząsach właściciel kazał swoim pracownikom, żeby wszystkie samochody i motocykle klientów odwieźli w bezpieczne miejsce. Młody Honda, chociaż nie miał doświadczenia z prowadzeniem samochodu, uratował jedno z aut klienta. Warsztat został zrównany z ziemią, jednak pracy nadal było pod dostatkiem, a właściciel firmy awansował Soichiro na prawdziwego mechanika. Honda bardzo szybko poznał tajniki silników spalinowych, z minimalnymi środkami często robił cuda i został jednym z najlepszych techników firmy Art Shokai. W tym czasie zbudował też swój pierwszy samochód wyścigowy napędzany silnikiem lotniczym Curtiss zamontowanym na podwoziu firmy Mitchell. Właściciel warsztatu Art Shokai Schinichi Sakibahara jako kierowca i Soichiro Honda jako mechanik wywalczyli tym samochodem zwycięstwo w „Chairman’s Trophy”, uzyskując maksymalną ilość punktów.
W roku 1927 Honda opuszcza Tokio i podejmuje służbę wojskową.
Pierwsze przedsiębiorstwo
Po ukończeniu służby wojskowej 21-letni Honda wraca do domu, gdzie w mieście Hamamatsu zakłada własny warsztat – filię firmy Art Shokai. Wbrew początkowym problemom, kiedy zatrudniał jednego pracownika, miał bardzo niskie zyski i walczył z powszechnym brakiem zaufania do swojego młodego wieku, szybko przebił się i zaczęło mu się dobrze powodzić. Jego renoma rosła proporcjonalnie do zadowolenia klientów z jego pracą – często był w stanie naprawić samochód, który konkurencyjne warsztaty spisały na straty. W tym czasie zaczął rozwijać również swój talent konstruktorski. Opatentował np. felgi szprychowe.
Wraz z sukcesami pojawiły się również pierwsze duże zyski i Honda w swoich 25 latach staje się jednym z najbogatszych mieszkańców Hamamatsu. Z resztą manifestuje to swoim sposobem życia, stawiając się do roli miejscowego playboya, bez którego nie obejdzie się żadna impreza. Nieortodoksyjny i otwarty sposób na życie Soichiro Honda potwierdza również tym, że w późniejszych latach, już jako poważny i wpływowy przedsiębiorca ten okres swojego życia nie próbuje zatuszować, ale mówi o nim bardzo otwarcie. Swoje zachowanie z tego czasu objaśnia tym, że „liczy się każde doświadczenie”.
Mąż, ojciec, student
W roku 1935 Honda ożenił się. Wbrew tradycjom tego okresu, kiedy wszystkie małżeństwa umówione były przez rodziny, Soichiro Honda ożenił się z miłości. Małżonka Sachi Honda była przez całe życie jego ostoją. Była w stanie cierpliwie znosić jego zmienny humor, dzięki któremu najbliższe otoczenie nazywało go Kaminari san (pan Grom). Między innymi pani Sachi stała się pierwszym kierowcą testowym motocykli marki Honda. Właśnie ona jako pierwsza zwróciła uwagę na fakt, że po przejażdżce motorem zabrudzona jest olejem. Tego problemu nie zauważył ani jej mąż, ani jego pracownicy, gdyż skupiali się oni wyłącznie na właściwościach jezdnych i zestrojeniu silnika.
W małżeństwie Sachi i Soichiro Hondów urodziła się czwórka dzieci – dwaj synowie i dwie córki.
W roku 1936 Honda przestał się spełniać w dobrze prosperującym warsztacie, szukał więc nowej dziedziny działania. Chciał produkować coś, co będzie relatywnie małe i nie będzie wymagało dużych magazynów, a zarazem będzie całkiem drogie i stosowane w przemyśle samochodowym. Wybrał produkcję pierścieni tłokowych, zakładając spółkę Art Shokai Piston Ring Research Laboratory. Zakupił wyposażenie, zatrudnił pracowników i rozpoczął produkcję. Jakość produktów była jednak bardzo problematyczna, a Honda po czasie zorientował się, że brakuje mu podstawowego wykształcenia technicznego, przede wszystkim w dziedzinie metalurgii. Znów poszedł pod prąd i w wieku trzydziestu lat rozpoczął studia na Politechnice w Hamamatsu. Nie można jednak powiedzieć, by Honda był sumiennym studentem. W czasie wykładu często przeszkadzał profesorom i zmuszał ich do omówienia materiału, którym był zainteresowany i dotyczył jego firmy.
Rok później dzięki nabytym wiadomościom i nieustającym eksperymentom osiągnięto odpowiednią jakość pierścieni tłokowych. Hondzie polecono, by zrezygnował ze studiów. Jego stosunek do dyplomów uniwersyteckich w późniejszym czasie przejawił się w firmie Honda, gdzie zawsze wymagał przede wszystkim umiejętności i dobrych wyników w pracy, a dopiero w dalszej kolejności interesowało go wykształcenie.
Początek fenomenu
Okazja dla Hondy natrafiła się bardzo szybko. W roku 1946 Soichiro kupuje okazyjnie z magazynów wojskowych małe silniki spalinowe, pierwotnie przeznaczone do generatorów prądu do radiostacji, i zakłada spółkę Honda Technical Research Institute. Silniki zainstalowane zostają do rowerów, dzięki czemu powstaje pierwszy produkt firmy Honda – motorower typ A.
W roku 1947 Honda prezentuje publiczności silnik spalinowy własnej konstrukcji o pojemności 50 cm3.
Honda Motor Co., Ltd.
We wrześniu 1948 Soichiro Honda zakłada spółkę Honda Motor Co., Ltd., z kapitałem podstawowym jeden milion jenów i z 34 pracownikami. Zarazem do firmy przychodzi Takeo Fujisawa, długoletni dyrektor handlowy firmy i spec od marketingu, który umiejętnie dopełnia Hondę w dziedzinach, które nie są mu bliskie. Firma na początku specjalizuje się w produkcji motorowerów typ A, B i C, nieco później pojawia się pierwszy motocykl o pojemności 145 cm3 i nazwie Dream.
Nazwa motocykla powstała po przejażdżce jednego z pracowników, który powiedział – „to nie motocykl, to sen”. Ze względu na katastrofalną sytuację na drogach i brakującą infrastrukturę w Japonii, motocykle marki Honda odniosły niebywały sukces. Dosłownie genialnym posunięciem był pomysł Takeo Fujisawy, który ze względu na niedostateczną własną sieć dilerską zdecydował się nawiązać współpracę ze sprzedawcami rowerów, których w całej Japonii były tysiące. Dzięki temu spółka Honda zyskała silną sieć dilerską i jej ekspansji nie można już było zatrzymać.
Ekspansja do reszty świata
Nawiązując do hasła Soichiro Hondy „Kto chce być najlepszy w Japonii, musi być najlepszy na całym świecie”, spółka zaczęła się interesować rynkami zagranicznymi. Podczas podróży po Europie Honda i Fujisawa spostrzegli, że motocykle marki Honda nie nadążają za europejską konkurencją. Ten fakt zauważono również w samej Japonii, gdzie sprzedaż motorowerów i nowych, niezbyt udanych motocykli marki Honda znacznie spadła. Obroty i zyski firmy wyraźnie zmalały. Spółka znalazła się w sytuacji kryzysowej. W roku 1954 Fujisawa rozpoczął nawet rozmowy z bankiem o likwidacji zakładu. Na szczęście kryzys udało się pokonać dzięki wyraźnym modyfikacjom motocykli, a przede wszystkim dzięki nowemu modelowi Dream – typ E, który stał się bestsellerem.
W celu podniesienia ambicji pracowników, Honda w tym samym roku ogłosił, że zamierza zaangażować firmę w sportach motorowych i osobiście zawiązał się, że zrobi wszystko, by motocykle marki Honda zwyciężyły w sławnym wyścigu Isle of Man Tourist Trophy. Przedsięwzięcie udało się zrealizować w roku 1961, kiedy to Honda opanowała klasę 125 cm3 i 250 cm3. Kolejnym kamieniem milowym był rok 1965, kiedy bolid Formuły 1 zwyciężył w Grand Prix Meksyku. Od tej chwili Honda należy również do liderów w sportach motorowych. Potwierdzają to liczne zwycięstwa w różnych wyścigach, czego dowodem jest 615 wygranych Grand Prix w Moto GP czy 72 zwycięstwa w wyścigach F1.
Motocykl na każdą kieszeń
Przełomowym rokiem był rok 1958, kiedy Honda zaprezentowała „motocykl na każdą kieszeń” z czterosuwowym silnikiem OHV o pojemności 50 cm3, który nazwano Super Cub. Ten motocykl stał się dosłownie fenomenem i od czasu swojej prezentacji, chociaż znacznie zmodernizowany, sprzedaje się do dziś. Super Cub to z pewnością najlepiej sprzedający się pojazd napędzany silnikiem spalinowym na świecie. W lutym br. Honda oświadczyła, że wyprodukowała już 50 mln egzemplarzy tego modelu.
W roku 1959 Honda, jako pierwszy japoński producent pojazdów, otworzyła swoją pierwszą zagraniczną filię American Honda Motor Co., w ślad której poszły kolejne filie na całym świecie.
Samochody, maszyny i urządzenia
Już w dzieciństwie Soichiro Honda marzył o produkcji własnych samochodów. Sen spełnił mu się w roku 1962 w jego 56 latach, kiedy Honda zaprezentowała pierwsze modele S360 i T360. Samochody wyposażono w motocyklowy silnik, a ich cechą charakterystyczną była duża moc przy wysokich obrotach. Początkiem sukcesu było zaprezentowanie pierwszej generacji modelu Civic w roku 1972, wyposażonego w silnik CVCC (Compound vortex controlled combustion), który oprócz dużej mocy i niskiego zużycia paliwa charakteryzował się tym, że jako pierwszy silnik w skali ogólnoświatowej spełniał restrykcyjne amerykańskie normy emisji spalin, które miały obowiązywać od roku 1975.
W 1953 roku firma Honda zaprezentowała pierwszy silnik do maszyny, który odstartował produkcję w kolejnej dziedzinie – maszyn i urządzeń. O tym, że również w tym zakresie firma odniosła sukces, najlepiej świadczy to, że w przeciągu zeszłego roku osiągnięto poziomu sześćdziesięciu milionów wyprodukowanych maszyn i urządzeń.
Przejście na emeryturę
W roku 1973 Soichiro Honda podał do wiadomości, że rezygnuje z aktywnego kierowania spółką. Swoim następcom zostawiał działającą spółkę globalną, która należy do największych światowych producentów i pionierów nowoczesnych technologii i rozwiązań. Warto podkreślić, że przez cały czas Soichiro Honda był głównym pomysłodawcą dalszego rozwoju firmy, ciągle skupiającym się na nowych snach i celach, które udawało mu się z sukcesem realizować.
Po przejściu na emeryturę skupił się na swoich zainteresowaniach, do których należało np. testowanie nowych modeli, latanie samolotem i jazda na nartach. Pracował również w swojej fundacji Honda Foundation, której głównym celem jest pogodzenie nowych technologii z ekologią.
W swoim życiu Honda otrzymał wiele nagród i odznaczeń, do tych najważniejszych należy np. wprowadzenie do samochodowej galerii sław FIA. Tym odznaczeniem został uhonorowany jako trzeci z kolei, a jego poprzednikami byli Ferdynand Porsche i Enzo Ferrari.
Soichiro Honda zmarł 5 sierpnia 1991.
The Power of Dreams
Soichiro Honda zawsze wierzył, że sny mogą zmusić człowieka do zrealizowania w zwykłym życiu wielu pomysłów.
Honda, to dziś globalna marka, która udziela się również przy opracowywaniu nowych technologii przyjaznych środowisku naturalnemu i podnoszących bezpieczeństwo. Jako pierwsza wprowadziła do sprzedaży samochód z napędem hybrydowym, jest pionierem w opracowaniu samochodów z ogniwami paliwowymi, a do najnowszych osiągnięć w kwestii bezpieczeństwa należy wprowadzenie na rynek pierwszego motocykla z poduszką powietrzną.
Dzięki całej gamie produkcyjnej Honda należy dziś do największych ogólnoświatowych producentów silników spalinowych, a liczba wszystkich wyprodukowanych samochodów, motocykli, maszyn i urządzeń wynosi łącznie ponad dwadzieścia milionów sztuk rocznie.
Źródło: Komunikat prasowy Hondy