Oczywiście, można było powiększyć pojemność silnika. Ale jest to ograniczenie, nie można w nieskończoność dodawać cylindrów czy powiększać ich pojemności. Można próbować zwiększać obroty. Ale też w ograniczonym zakresie. Przy większych obrotach siły bezwładności gwałtownie rosną, pogarsza się napełnianie cylindrów, a oprócz tego wraz ze znacznym wzrostem obrotów skraca się żywotność silnika. Doświadczalnie stwierdzono, że dla silników normalnie eksploatowanych górna granica obrotów wynosi 6-8 tys. na minutę. Oczywiście, w silnikach wyczynowych może to być znacznie więcej, ale takie jednostki szybko zużywają się. Skoro więc nie możemy bez końca podnosić obrotów i zwiększać pojemności, pozostaje poprawa spalania. Można to dość łatwo osiągnąć, ale znów pojawia się ograniczenie: przy zwiększeniu stopnia sprężania zaczyna występować bardzo niekorzystne dla silnika spalanie stukowe. Pozostaje więc próba lepszego napełnienia cylindra. Uzyskujemy to poprzez sprężenie ładunku, czylidoładowanie.Początkowo napęd sprężarki pochodził od wału korbowego. Teraz stosuje się inne rozwiązanie: turbina napędzana jest energią gazów spalinowych z układu wydechowego.- Zalety doładowania znamy: większa moc, a czy są wady? - W starszych konstrukcjach turbo działa z pewnym opóźnieniem, zwykle wtedy gdy obroty silnika wzrosną do około 3-3,5 tysiąca na minutę. Kierowca odczuwa to w ten sposób, że gdy jedzie wolno i gwałtownie wciśnie pedał gazu, to turbo daje znać o sobie chwilę później. W nowych silnikach to już nie występuje, turbo jest szybsze i łagodniejsze. Wadą benzynowych turbo jest wyższe zużycie paliwa oraz nieco mniejsza trwałość silnika- Czy doładowanie nie wpływa na wzrost toksyczności spalin? - Nie wpływa. A w silnikach Diesla wręcz poprawia czystość spalin, ponieważ spalanie odbywa się przy nadmiarze powietrza. Dzięki doładowaniu w silnikach wysokoprężnych udało się poważnie zredukować ilość cząstek stałych w spalinach. - Czy zasada działania, budowa turbo w silniku benzynowym i Diesla jest taka sama? - Działanie jest podobne w obu rodzajach silników. Mogą oczywiście istnieć różne rozwiązania techniczne, ale zasada i budowa są podobne.- O czym powinni pamiętać kierowcy mający samochód z silnikiem turbo? - Jeśli jest to auto z silnikiem benzynowym, to z reguły należy tankować lepszą benzynę, o liczbie oktanowej 98. Wyższa liczba oktanowa paliwa ma za zadanie zapobiegać spalaniu stukowemu. Przy tym trzeba pamiętać, że turbina sprężarki ma bardzo wysokie obroty, ponadto pracuje w wysokiej temperaturze, bo nagrzewa się od spalin. Nie należy więc po szybkiej jeździe, kiedy turbo cały czas było włączone, nagle wyłączać silnik. Najlepiej po ostrej jeździe chwilę odczekać, potrzymać silnik na wolnych obrotach, aż turbina zwolni obroty i schłodzi się. Zapobiegnie to jej uszkodzeniu i kosztownej naprawie.Rozmawiał: Roman Dębecki
Doładowanie
- Panie doktorze, w jakim celu w silnikach stosuje się doładowanie?- Odpowiadając najkrócej: w celu zwiększenia mocy. Konstruktorzy silników od początku rozwoju motoryzacji mieli problem, jak uzyskać większą moc.