Tam, gdzie użycie nawet profesjonalnego klucza jest ryzykowne, bo grozi zerwaniem łba śruby albo zniszczeniem jego krawędzi (oporne, podrdzewiałe śruby to typowy kłopot przy naprawie zawieszeń i wydechów pojazdów), mechanicy stosują z powodzeniem metodę termiczną. Wystaczy podgrzać element, w który wkręcona jest śruba, aby pod wpływem temperatury rozszerzył się, umożliwiając łatwe odkręcenie połączenia, które wydawało się nie do ruszenia.
Nieco trudniej jest z nakrętkami– najlepiej podgrzać samą nakrętkę, co ze względu na jej rozmiary bywa trudne, ale czasem wystarczy podgrzać cały element, aby części pozwoliły się rozłączyć. Amator ma mniejszy dostęp do narzędzi tego kalibru, ale miniaturowy palnik lub opalarka to rzeczy, o które warto się postarać. Najczęściej jednak mamy problem z odkręceniem śrub w kołach. Tu potrzebny jest po prostu długi klucz i trochę szczęścia. Jeśli śruba zerwie się, będzie kłopot... Dlatego dobrą praktyką jest smarowanie (zawsze!) śrub kół pastą miedziową, czego niestety, w wielu warsztatach się nie robi. Można o to zadbać samemu – taki preparat nałożony na gwint sprawi, że śruba się nie zapiecze. Nie do końca natomiast – szczególnie w amatorskim majsterkowaniu – znajdujemy zastosowanie dla past ceramicznych odpornych na temperatury do 1400°C i wyższe. Popularna pasta lub sprej miedziowy wytrzymujące 1000-1100°C wystarczą i przy skręcaniu wydechu, i przy montażu hamulców.
Na co dzień przy majsterkowaniu najczęściej używamy preparatów wielofunkcyjnych, jak np. WD-40. Owszem, działają one, ale żeby poluzować połączenie, potrzebują sporo czasu. Kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt minut może nie wystarczyć! Takie środki nie pomogą też, jeśli gwint jest skutecznie osłonięty. Nieco lepiej działają środki penetrujące. Są one nieco rzadsze, często nietłuste, dzięki czemu łatwiej dostają się w zakamarki połączeń. Niektóre są bardzo skuteczne (celują w tym droższe preparaty profesjonalne), choć w warunkach warsztatowych, tam, gdzie można użyć palnika, szkoda czasu na stosowanie ich. Będą pomocne tam, gdzie z różnych przyczyn nie można naruszyć powierzchni demontowanych części, lub tam, gdzie występują tworzywa nieodporne na wysokie temperatury.
Preparaty wielofunkcyjne (zawierające smar) mogą być używane jako środki zapobiegające korozji różnych elementów i połączeń, jednak nie w każdej sytuacji się sprawdzą. Jeżeli element (np. zacisk hamulcowy) jest narażony na wysokie temperatury, zwykły smar wielofunkcyjny w spreju się spali – nie pomoże, a nawet może zaszkodzić. Nie ma też sensu smarować nimi połączeń narażonych na duże obciążenia, bo preparat o małej lepkości (czyli „rzadki”) nie jest na nie wystarczająco odporny. Środki uniwersalne likwidują piski i skrzypienia, ale tylko tam, gdzie nie ma dużych obciążeń. Do elementów pracujących w trudnych warunkach używajmy profesjonalnych środków.
Tak odkręcisz śrubę
1. Podgrzewanie palnikiem to warsztatowy sposób na poluzowanie śrub w miejscach, gdzie niemal zawsze stawiają opór. Podgrzany element, w który wkręcona jest śruba, rozszerza się, przez co śruba nie stawia dużego oporu.
2. Preparaty penetrujące wnikają pomiędzy zapieczone i skorodowane elementy, pomagając poruszyć oporne połączenia. Nie zawsze jednak mają możliwość spenetrowania skorodowanego gwintu.
3. Opalarka działa na tej samej zasadzie co palnik, jednak podgrzewa element mniej precyzyjnie. Można jej użyć w miejscach, gdzie otwarty ogień narobiłby spustoszeń (np. tam, gdzie części są polakierowane).
Te preparaty pomogą odkręcić śrubę
Preparaty penetrujące - Typowe środki penetrujące są mniej tłuste i mniej lepkie niż preparaty wielofunkcyjne w formie olejów w spreju, dlatego lepiej spełniają funkcję luzowania zapieczonych połączeń śrubowych. Z reguły takie środki bardzo dobrze sprawdzają się przy czyszczeniu metalowych, skorodowanych elementów, przy czym mają ograniczone właściwości smarujące lub wręcz usuwają wszystkie obecne smary. Dlatego po użyciu ich części należy ponownie zabezpieczyć odpowiednim smarem – niekoniecznie preparatem wielofunkcyjnym. Przy braku odpowiedniego spreju, można posłużyć się innym, równie skutecznym środkiem: naftą.
Pasty montażowe - Jeśli mamy powtarzający się problem ze śrubami kół, które łatwo wkręcić, ale po kilku miesiącach nie sposób wykręcić, bo się zapiekają, powinniśmy przed kolejnym przykręceniem posmarować gwinty pastą miedziową. Jest ona odporna na wysokie temperatury tarcz i piast kół oraz eliminuje problem – śruba nie zapiecze się. Dotyczy to wszystkich łączeń narażonych na wysoką temperaturę.
Preparaty wielofunkcyjne - Nie warto się łudzić – preparaty wielofunkcyjne nie są do wszystkiego. Nie znoszą wysokich temperatur, nie chronią elementów poddanych dużym obciążeniom, ze względu na niską lepkość łatwiej dają się zmywać niż smary stałe. Nadają się do użytku w domu i w warsztacie, do ochrony elementów pracujących w umiarkowanych warunkach. Warto mieć jeden taki środek w garażu, jednak lepiej zaopatrzyć się w mniej uniwersalne środki profesjonalne – inny do odrdzewiania, kilka rożnych do smarowania części pracujących w odmiennych warunkach.
