Przepływomierz - jakie są objawy usterki?

Przepływomierz — objawy usterki

• wzrost średniego spalania
• spadek dynamiki
• zaświecenie się kontrolki awarii silnika (nie zawsze!)
• dymienie z układu wydechowego – nieprawidłowy skład mieszanki
• falowanie obrotów na biegu jałowym,
• a nawet nieznaczne pogorszenie kultury pracy jednostki napędowej. 

Przepływomierz — jak to działa?

Przepływomierz — jak sama nazwa wskazuje — mierzy ilość/masę powietrza zasysanego do silnika. Jak doskonale wiecie, paliwo (np. olej napędowy, benzyna, LPG) spala się jedynie w obecności powietrza — i to właśnie na podstawie danych dostarczanych przez przepływomierz, komputer (ECU) jak najdokładniej oblicza dawkę paliwa potrzebną w danej chwili. Chodzi m.in. o to, żeby jak najbardziej ograniczyć zużycie paliwa i emisję szkodliwych substancji oraz uzyskać idealne warunki pracy jednostki napędowej. Przepływomierz, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z silnikiem o zapłonie iskrowym, czy benzynowym, zawsze pełni więc bardzo podobną funkcję, choć w dieslach parametry dostarczane przez "przepływkę" mogą mieć wpływ na sterowanie recyrkulacją spalin, natomiast w benzyniakach — na kąt wyprzedzenia zapłonu.

Przeczytaj też:

• Zawory EGR: co się w nich psuje?
• Sonda lambda — po co jest w aucie?
• Jak zregenerować katalizator samochodowy?

Przepływomierz to element układu dolotowego. Najczęściej montuje się go bezpośrednio za filtrem powietrza, ale zdarzają się też wersje wyposażone w czujnik wpinany bezpośrednio w obudowę filtra. Dolot to optymalne miejsce, jednak wraz z biegiem czasu i przybywającymi kilometrami przepływomierz ulega zabrudzeniu/zużyciu. Dzieje się to tym szybciej, im rzadziej wymienia się filtr powietrza, dodatkowo "przepływce" nie służą też np. nieszczelności (piasek, pył) oraz olej w dolocie (niesprawna odma). Awarię może przyspieszyć zastosowanie "sportowego" filtra/stożka ("mniej restrykcyjny", czyli nierzadko gorzej filtruje). Trudno jednoznacznie określić żywotność przepływomierza, jednak zazwyczaj jest to między 100 a 200 tys. km, choć zdarza się, że może to być sporo więcej.

Przepływomierz — rodzaje

Zasadniczo wyróżniamy kilka typów przepływomierzy, choć obecnie stosuje się przede wszystkim urządzenia typu HLM (z tzw. termoanemometrem drutowym) lub przepływomierze HFM (z termoareometrem warstwowym). W uproszczeniu: komputer sprawdza, ile prądu potrzeba do utrzymania stałej temperatury platynowego drucika (HLM) i na tej podstawie oblicza ilość przepływającego powietrza, a następnie odpowiednio ustala skład mieszanki/ilość paliwa. "Przepływki" HLM mają nieco inną konstrukcję i potrafią dodatkowo mierzyć kierunek przepływu powietrza — da się wychwycić np. przedmuchy z odmy.

Zanim pojawiły się przepływomierze masowe HLM i HFM, stosowano elementy analogowe (tzw. klapkowe). Pamiętaj: gdy dojdzie do uszkodzenia lub zużycia przepływomierza, nowy element należy dobrać dokładnie do danego silnika/wersji mocy. Dopuszczalny błąd pomiaru wynosi w tym wypadku tylko ok. 2 proc. — gdy będzie większy, silnik może nie pracować prawidłowo. Sytuację utrudnia to, że na rynku występuje mnóstwo podróbek, a jedyne, po czym często da się je poznać na pierwszy rzut oka, to... cena, mocno zaniżona w stosunku np. do ASO.

Regeneracja? Dawniej mechanicy niekiedy czyścili platynowy drucik (część z nich praktykuje to nadal!), dziś nowoczesne przepływomierze potrafią same zainicjować proces oczyszczania (krótkotrwałe podgrzanie płytki). W tabelce poniżej stronie przedstawiamy orientacyjne ceny markowych części do kilku popularnych modeli — robocizna zazwyczaj dużo nie kosztuje, bo dostęp do przepływomierza przeważnie jest dobry, choć niekiedy, żeby się do niego dostać, należy zdemontować też kilka innych części.

Przepływomierz — ile kosztuje wymiana?

Główny problem polega na tym, że rynek jest zalany tanimi podróbkami przepływomierzy, niekiedy bardzo dobrze udającymi części oryginalne. Jak ich uniknąć? Najprościej — nie wybierać elementów z najniższej półki cenowej, lepiej też korzystać z renomowanych serwisów oraz hurtowni.