- Drogie LED-y świecą doskonale, te "budżetowe" działają gorzej od ksenonów, a nawet żarówek
- Ksenon — ten typ lamp wychodzi z mody, ale wciąż zapewnia najlepsze parametry oświetlenia drogi
- Halogen to najtańsza technologia, ale w dobrych reflektorach zapewnia wystarczające osiągi
Wszystko, co dobre, szybko się kończy. Ta zasada sprawdza się w przypadku samochodowych żarówek halogenowych — im lepiej świecą, tym z reguły częściej trzeba je wymieniać. Czasem informację o deklarowanej trwałości lamp czy żarówek można znaleźć na ich opakowaniu. Trzeba jednak wiedzieć, jak ją odczytać. Producenci określają ją z reguły za pomocą dwóch parametrów: "B3" i "Tc". Pierwszy mówi o tym, po jakim czasie przepali się 3 proc. żarówek z badanej puli, a drugi — po jakim czasie przestanie świecić 63,2 proc. z nich. Dla standardowych żarówek H7 trwałość "B3" to ok. 330 godzin, a "Tc" wynosi ok. 550 godzin. Tyle, że te deklarowane trwałości i tak w praktyce okazują się stanowczo zbyt optymistyczne.
Żarówki samochodowe się przepalają bo muszą
Producenci badają trwałość żarówek zasilanych prądem o napięciu 13,2 V, czyli znacznie niższym niż występuje w większości aut. Jeśli nasze auto ma sprawny alternator, to napięcie zasilania będzie wynosiło ok. 14 V, co z kolei powoduje, że trwałość żarówki może się zmniejszyć o więcej niż połowę. Myślicie, że to już niewiele? Mamy więcej złych wiadomości — im bardziej rozgrzana żarówka samochodowa, tym bardziej staje się wrażliwa na choćby krótkie skoki napięcia i na... drgania.
Jeśli więc weźmiecie żarówki o zwiększonej wydajności (typu "+50%" czy "+100%", które świecą jaśniej przez to, że ich bardziej filigranowy żarnik rozgrzewa się mocniej niż w zwykłych żarówkach, i zamontujecie je w aucie, które ma nowoczesne reflektory z ciasnymi kloszami (to sprzyja podwyższeniu temperatury), a samochód ma sztywne zawieszenie (dodatkowe drgania) i alternator zapewniający napięcie o książkowej wartości 14,4 V, to nie powinniście się dziwić, że żarówki trzeba wymieniać co 100-150 godzin pracy, czyli raz na kilka tys. kilometrów. Oczywiście, dostępne są też i żarówki samochodowe o podwyższonej trwałości, ale w ich przypadku nie ma co liczyć na doskonałe oświetlenie. Coś za coś. Dobra wiadomość jest taka, że znacznie droższe od zwykłych żarówek lampy ksenonowe są od nich też znacznie trwalsze.
Reflektory ksenonowe też z czasem słabną
W przypadku większości typów ksenonów deklarowana trwałość przekracza 2500 godzin, a wzrost napięcia w instalacji nie ma na nią negatywnego wpływu, bo i tak prąd do lampy trafia za pośrednictwem przetwornic, które korygują jego parametry. Ksenony sporadycznie przepalają się bez ostrzeżenia — ich postępujące zużycie można rozpoznać po tym, że barwa światła zmienia się z jasnoniebieskiej na fioletową.
A co z nowoczesnymi lampami diodowymi? Wbrew temu, co sądzą niektórzy, nie są one wcale wieczne ani nawet nie muszą wystarczyć na cały okres eksploatacji samochodu. Diody z czasem tracą swoją wydajność i świecą coraz słabiej, ale najbardziej szkodzi im zbyt wysoka temperatura. Warto wiedzieć, że z LED-ami jest zupełnie inaczej niż ze standardowymi żarówkami samochodowymi czy ksenonami — grzeje się w nich najbardziej nie sam przód elementu emitującego światło, ale jego tył. Problem jest taki, że (teoretycznie) w razie awarii nie da się wymienić samej diody, lecz trzeba cały reflektor.
Moc znamionowa - 55 W
Strumień świetlny - 1350 lm
Trwałość - 550 h
Jednowłóknowa żarówka halogenowa, zamontowana na cokole obudowanym plastikiem. Pod względem osiągów jest bardzo zbliżona do żarówek H7 – ma taką samą nominalną moc, bardzo zbliżone wartości strumienia świetlnego i niestety, także równie niewysoką trwałość.
Moc znamionowa - 60/55 W
Strumień świetlny - 1600-1000 lm
Trwałość - 500-900 h
Wciąż popularne dwuwłóknowe żarówki, które mogą jednocześnie obsługiwać funkcje świateł drogowych i mijania. Spora obudowa zapewnia lepsze odprowadzanie ciepła niż w przypadku np. żarówek H1 czy H7, a co za tym idzie – wyższą trwałość.
Moc znamionowa -655 W
Strumień świetlny - 2100 lm
Trwałość - 350-600 h
Na pierwszy rzut oka jednowłóknowa żarówka H9 wygląda podobnie do „H-ósemki”, ale świeci od niej zupełnie inaczej. Jej moc to nie 35, lecz solidne 65 W, a to pozwala uzyskać strumień świetlny na poziomie ok. 2 tys. lumenów – to mniej więcej tyle, ile światła dają słabsze ksenony (D5S).
Moc znamionowa - 35 W (42V)
Strumień świetlny - 3200/2800 lm
Trwałość - 3000 h
Wersja rozwojowa lampy D1S/D1R o niemal identycznych parametrach. Lampy D3S/D3R są jednak wykonane w technologii bezrtęciowej. Mają wprawdzie takie samo napięcie rozruchowe, jak starsza wersja, ale niższe napięcie pracy.
Od lat 90. XX w. ksenony przez kilkanaście lat uchodziły za najlepsze rozwiązanie w dziedzinie oświetlenia. Teraz moda się zmienia – najbardziej pożądane są lampy LED. Jak na razie niesłusznie, bo dobre ksenony nadal świecą lepiej od droższych od nich lamp diodowych.
Moc znamionowa - 55 W
Strumień świetlny - 1550 lm
Trwałość - 330-550 h
Żarówka na pierwszy rzut oka wyglądająca jak zmniejszona wersja żarówki H4, tyle że jest to konstrukcja jednowłóknowa, więc wyposażona w nią lampa może pełnić rolę światła mijania lub drogowego. Mała obudowa w połączeniu ze stosunkowo mocnym żarnikiem oznacza dosyć niską trwałość.
Moc znamionowa - 35 W (86V)
Strumień świetlny - 3200/2800 lm
Trwałość - 2500 h
Bardzo popularna lampa ksenonowa, dostępna w odmianach do reflektorów projektorowych i odbłyśnikowych. W przeciwieństwie do lampy D1 nie ma elektroniki wbudowanej w podstawę. Nie jest zamienna z niemal identyczną z wyglądu lampą D4S.
W przypadku żarówek halogenowych trwałość – ale też i wydajność świetlna – zależy głównie od napięcia zasilania. Standardową trwałość i nominalny strumień świetlny producenci podają dla niezbyt realistycznej wartości napięcia, czyli dla 13,2 V. Przyjmuje się, że podniesienie wartości napięcia o 5 proc. powyżej nominalnych parametrów może spowodować spadek trwałości żarówki nawet o połowę. Najbardziej wrażliwe na zmiany napięcia są żarówki o zwiększonej wydajności.
Moc znamionowa - 25 W
Strumień świetlny - 2000 lm
Trwałość - 4000 h
Lampa ksenonowa do tańszych aut – dzięki obniżonym osiągom nie wymaga m.in. stosowania spryskiwaczy do reflektorów, ale świeci niewiele lepiej od dobrych żarówek halogenowych.
Moc znamionowa - 60 W
Strumień świetlny - 1700 lm
Trwałość - 550 h
Jednowłóknowa żarówka halogenowa o mocy 60 watów i stosunkowo dużym strumieniu świetlnym, ale o stosunkowo niewielkiej deklarowanej trwałości. W wersji na rynek amerykański moc wynosi 65 W
przy 12,8 V.
Moc znamionowa - 35 W
Strumień świetlny - 800 lm
Trwałość - 600-800 h
Bańka żarówki H8 ma kształt zbliżony do bańki żarówki H7 i podobną geometrię żarnika, ale jest zamontowana na plastikowym cokole. Cechą wyróżniającą ten typ żarówek jest obniżona moc (35 zamiast typowych 55 czy 60 watów). Strumień świetlny jest bardzo słaby, ale trwałość – przyzwoita.
Moc znamionowa - 55 W
Strumień świetlny - 1450 lm
Trwałość - 300-650 h
Żarówki H3 są najczęściej stosowane w lampach przeciwmgielnych, chociaż w niektórych autach, np. Hyundaiu Sonacie czy Nissanie 300 ZX, wykorzystano je także w lampach głównych. Wyróżnia je jednowłóknowa konstrukcja z poprzecznie umieszczonym włóknem żarnika oraz kabelek zasilający zamiast styku stopki.
Teoretycznie diody o wysokiej jakości mogą działać nawet przez 100 tys. godzin. W przypadku diod zamontowanych gdziekolwiek w aucie nie ma na to szans. Największym wrogiem lamp LED jest przegrzanie – efektywne chłodzenie tylnej (!) części takiej lampy to warunek długiej pracy i zachowania odpowiedniej wydajności.
Moc znamionowa - 55 W
Strumień świetlny - 1000 lm
Trwałość - 1500 h
Żarówka o jednowłóknowej konstrukcji, zbliżona do żarówki H3, tyle że od niej słabsza (55 W, 1000 lm strumienia świetlnego), ale za to znacznie od niej trwalsza. To jeden z kilku typów halogenów z dopuszczeniem na rynek amerykański.
Moc znamionowa - 35 W (42V)
Strumień świetlny - 3200/2800 lm
Trwałość - 3000 h
Lampa będąca rozwinięciem konstrukcji lamp D2S/D2R, tyle że wykonana w technologii bezrtęciowej i pracująca przy niższym napięciu. Pod względem parametrów świetlnych oraz trwałości – bez zmian.
Moc znamionowa - 35 W (85V)
Strumień świetlny - 3200/2800lm
Trwałość - 3000 h
W przypadku lamp ksenonowych występują z reguły dwa warianty konstrukcyjne – wersja „S” do lamp soczewkowych oraz „R” do reflektorów z odbłyśnikami, wyposażona w przesłonkę nieco ograniczającą strumień świetlny.
Moc znamionowa - 55 W
Strumień świetlny - 1550 lm
Trwałość - 300-650 h
Malutka, ale mocna żarówka halogenowa, stosowana m.in. w reflektorach głównych, światłach przeciwmgielnych i dalekosiężnych, a także w „kogutach”. Wysokość tej żarówki to zaledwie 62,5 mm. Żarówki H1 trafiły na rynek już w 1962 roku. Niezła wydajność, ale stosunkowo niska trwałość.