• Od początku 2022 r. obowiązują przepisy drastycznie zaostrzające kary za prowadzenie pojazdu bez wymaganych uprawnień
  • Prowadzenie na drodze publicznej pojazdu, który nie ma dopuszczenia do ruchu, karane jest tak samo, jak prowadzenie auta przez kierowcę bez prawa jazdy
  • Wykroczenia te zniknęły z taryfikatora – teraz takie sprawy mają trafiać do sądu, a kara za taki czyn nie może być mniejsza niż 1500 zł, dodatkowo sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów
  • Sposób sformułowania przepisów budzi wątpliwości – ale to w przypadku polskich przepisów drogowych nic nowego
  • Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onetu

Sytuacja z pozoru wydaje się prosta i oczywista – wiadomo, do czego uprawniają poszczególne kategorie praw jazdy, po sprawdzeniu odpowiednich parametrów w dokumentach przyczepy i pojazdu mającego ją ciągnąć, da się (choć w polskich realiach to już nie takie łatwe, o czym pisaliśmy wielokrotnie) określić możliwości auta w roli holownika. A co, jeśli kierowca mający prawo jazdy najpopularniejszej kategorii B – niechcący lub z premedytacją – podepnie do auta przyczepę o wyższej dopuszczalnej masie całkowitej, niż dopuszcza to homologacja auta, albo kiedy taki zespół pojazdów wykracza ponad to, do czego prowadzenia uprawnia kategoria prawa jazdy kierowcy? I znów odpowiedź wydaje się oczywista – w takiej sytuacji można mówić o prowadzeniu pojazdu bez posiadania odpowiednich uprawnień, a według aktualnie obowiązujących przepisów, a konkretnie według art. Art. 94. § 1. Kodeksu wykroczeń, grozi za to kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 zł (czyli w przedziale od 1500 do 30 tys. zł), a także orzekany przez sąd zakaz prowadzenia pojazdów. Taką samą karę przewidziano w przypadku prowadzenia na drodze publicznej pojazdu, który nie jest dopuszczony do ruchu. Więcej na ten temat pisaliśmy w materiale Jazda z ciężką przyczepą – kiedy ryzykujesz 30 tys. zł i zakaz prowadzenia pojazdów?.

Kary nie znajdziesz już w taryfikatorze. Teraz decyduje sąd!

Warto zauważyć, że przy okazji niedawnych zmian w przepisach (niższa) kara za prowadzenie bez odpowiednich uprawnień zniknęła z taryfikatora – teraz wymierzaniem kary ma zajmować się sąd. Tyle że wspomniane przepisy sformułowano dosyć niefortunnie, m.in. używając pojęć, które nie występują i nie zostały zdefiniowane w Kodeksie drogowym. We wspomnianym przepisie mowa jest o prowadzeniu bez uprawnień "pojazdu mechanicznego", a nie np. pojazdu samochodowego, pojazdu silnikowego (takie pojazdy mają odpowiednie definicje w Kodeksie drogowym), albo zespołu pojazdów. Stąd też niektórzy twierdzą, że traktowanie prowadzenia auta z przyczepą o parametrach wykraczających poza to, na co pozwala prawo jazdy, jako prowadzenie bez uprawnień, to nadużycie i nadinterpretacja prawa. Przy obecnej wysokości kar każda wątpliwość ma znaczenie – kiedyś za jazdę z nieodpowiednią kategorią prawa jazdy groziło 300 zł mandatu, teraz maksymalna kara za takie wykroczenie to w końcu 30 tys. zł i czasowy zakaz prowadzenia pojazdów!

Odpowiedź z ministerstwa: czyżby też mieli wątpliwości?

Żeby uniknąć wątpliwości, poprosiliśmy o jego interpretację Ministerstwo Infrastruktury. Poniżej nasze pytanie i ministerialna odpowiedź. A wątpliwości jak były, tak są.

Pytanie z Auto Świata

Szanowni Państwo,

Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy Państwa zdaniem przepis zawarty w art. 94 par. 1 i par. 3 Kodeksu Wykroczeń ma zastosowanie do kierowców samochodów osobowych dysponujących prawem jazdy kat. B, którzy dopuścili się prowadzenia zespołu pojazdów (samochodu osobowego i przyczepy innej niż lekka), którego dmc przekracza 3500 kg?

Ponadto: czy w/w przepis KW ma zastosowanie do ciągnięcia przyczepy o dmc przekraczającym wartości dopuszczone jako maksymalna masa ciągniętej przyczepy w dowodzie rejestracyjnym pojazdu?

"Art. 94. § 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 zł.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w § 1, orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów."

Odpowiedź z Ministerstwa Infrastruktury

Szanowny Panie Redaktorze,

prawo jazdy kategorii B uprawnia do kierowania m.in.:

  • pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej (dmc) nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla;
  • zespołem pojazdów złożonym z ww. pojazdu oraz z przyczepy lekkiej;
  • zespołem pojazdów złożonym z pojazdu samochodowego o dmc nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4,25 t, z zastrzeżeniem, że zespołem pojazdów, których dmc przekracza 3,5 t, może kierować osoba, która zdała część praktyczną egzaminu państwowego potwierdzoną wpisem do prawa jazdy (kod 96).

Kierujący, który posiada tylko kategorię B prawa jazdy (bez kodu 96) i prowadzi zespół pojazdów, składający się z samochodu osobowego i przyczepy innej niż lekka o dmc przekraczającej 3,5 t, prowadzi pojazd bez wymaganych uprawnień.

Ocena zachowań uczestników ruchu drogowego, podejmowanie czynności kontrolnych i kwalifikowanie określonych czynów należy do kompetencji uprawnionych służb.

Z poważaniem

Szymon Huptyś

Rzecznik prasowy

Ministerstwo Infrastruktury.