Zasady darowizny i spadku reguluje kodeks cywilny. W obu przypadkach fiskus może w określonych okolicznościach zwrócić się do was o należną mu kwotę, ale mimo tych podobieństw obie formy przekazania samochodu różnią się od siebie. Dziś wyjaśnimy kwestie związane z darowizną i od razu mamy dla was dobrą wiadomość – jeżeli auto otrzymacie od najbliższej rodziny, macie szansę uniknąć należnego podatku.

Umowa darowizny samochodu — jak to zrobić?

Zazwyczaj darowizny samochodów przeprowadza się między najbliższą rodziną. W tym przypadku są też najbardziej opłacalne, bo tylko blisko spokrewniony z darczyńcą obdarowany (osoba z I grupy podatkowej) ma prawo ubiegać się o zwolnienie z należnego podatku, bez względu na wartość pojazdu. Warunek: darowiznę trzeba zgłosić w terminie fiskusowi.

Zgodnie z przepisami kwota wolna od podatku w grupie I wynosi 9637 zł. Jeśli wartość auta nie przekroczy wspomnianej sumy (w jej skład wchodzą wszystkie darowizny otrzymane w ciągu 5 ostatnich lat), nie musicie zgłaszać jej w urzędzie skarbowym – wystarczy sporządzić tylko umowę darowizny i żadnego podatku nie zapłacicie.

Umowę można spisać na kartce, możecie też sięgnąć po gotowca z internetu – nie trzeba robić tego w formie notarialnej. Jeśli natomiast wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku, warunkiem zwolnienia z niego jest złożenie w urzędzie skarbowym zgodnym z miejscem zamieszkania obdarowanego formularza podatkowego SD-2Z.

Za datę dokonania darowizny uznaje się dzień spełnienia świadczenia, czyli faktycznego przekazania samochodu, a nie termin sporządzenia umowy. Jeśli nie złożycie formularza w terminie (spóźnicie się choćby jeden dzień) albo nie udokumentujecie darowizny, zapłacicie podatek. W przypadku gdy do darowizny przyznacie się dopiero podczas kontroli urzędu skarbowego, US zażąda podatku w wysokości 20 proc. wartości auta.

Jak sporządzić umowę darowizny samochodu?

Można ją, ale nie trzeba, spisać w obecności notariusza. Mimo, że ta forma jest bezpieczniejsza, to jednak oznacza dodatkowe koszty. W zupełności wystarczy zwykła umowa darowizny sporządzona na kartce papieru, powinna jedynie określać:

  • strony transakcji, czyli dane (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL i numer dowodu tożsamości lub paszportu) obdarowanego i darczyńcy
  • dokładne dane przedmiotu darowizny, w naszym przypadku – auta (marka, model, numer rejestracyjny, rok produkcji, silnik i VIN)
  • dokładny termin przekazania pojazdu – od tej daty liczony jest okres 6 miesięcy na złożenie druku w urzędzie skarbowym
  • wartość darowanego przedmiotu – od tego zależy, czy obdarowany ma obowiązek składania druku w urzędzie skarbowym i czy (ewentualnie w jakiej wysokości) będzie musiał zapłacić podatek. Zgodnie z przepisami sumuje się wszystkie darowizny otrzymane w ciągu 5 lat

Kto płaci podatek od darowizny, a kto jest z niego zwolniony?

To, w której grupie podatkowej się znajdziecie, tak naprawdę zależy od stopnia pokrewieństwa – im bliższe, tym mniejszy podatek zapłacicie. Uwaga: tylko osoby z I grupy mogą być całkowicie zwolnione z podatku.

  • I grupa podatkowa: Małżonek, zstępny (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowa. Od kwoty 10 278 zł pobierane jest 3 proc. W przypadku nadwyżki (do dwukrotności tej kwoty) 5 proc., a 7 proc. od kwoty pow. 20 556 zł. Kwota wolna od podatku: 9637 zł
  • II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. W tej grupie odpowiednio zapłacicie 7 proc. od kwoty 10 278 zł oraz kolejno 9 i 12 proc. od kolejnych nadwyżek. Kwota wolna od podatku: 7276 zł
  • III grupa podatkowa: inni nabywcy, niezaliczani ani do I, ani II grupy podatkowej – są to osoby niespokrewnione z sobą. Tu obciążenia wynoszą odpowiednio: 12 proc. od 10 278 zł, 16 proc. od kwoty powyżej 10 278 zł, ale nie wyższej niż 20 556 zł, oraz 20 proc. od sumy powyżej tego progu. Kwota wolna od podatku: 4902 zł

Darowizna samochodu jako sposób na zniżki OC

Darowizna samochodu jest też często wykorzystywana przez młodych kierowców kupujących pierwsze auto. Młodzi, z racji braku zniżek i wysokich stawek ubezpieczenia OC, przekazują część auta (może to być nawet niewielki ułamek) osobie mającej maksymalny poziom zniżek ubezpieczeniowych. Takie rozwiązanie pozwala sporo zaoszczędzić na polisie, ale pociąga z sobą duże ryzyko. Trzeba liczyć się z tym, że w przypadku gdy jeden ze współwłaścicieli spowoduje kolizję z innym autem, zniżki stracą wszystkie osoby wpisane w dowodzie.

Sprzedaż darowanego samochodu? Lepiej poczekać pół roku

Nawet jeśli uda wam się uniknąć podatku od darowizny samochodu, możecie zapłacić go przy zbyciu auta. Wystarczy, że pojazd sprzedacie przed upływem pół roku od jego otrzymania. W tym przypadku przychodem będzie cena auta pomniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie jego posiadania (naprawy, opłaty). Kiepskim pomysłem jest też zbytnie zaniżanie ceny na umowie sprzedaży w stosunku do wartości rynkowej, jeśli nie macie rozsądnego uzasadnienia. Prawdopodobnie skończy się to wezwaniem z fiskusa i wyznaczeniem ceny przez urzędnika.