Zmodernizowana niespełna dwa lata temu Scania R, konsekwentnie rozwija się drogą ewolucji, a nie rewolucji. Idea zdaje się słuszna, skoro jury konkursu International Truck of the Year przyznało modelowi tytuł "Ciężarówki 2010 roku". W tym roku, auto docenili także polscy dziennikarze, przyznając tytuł "Master Truck of the Year 2011".

Na pierwszy rzut oka trudno zauważyć zmiany w wyglądzie zewnętrznym starszej i młodszej generacji R-ki.

Kabina

Do najistotniejszych należy zaliczyć zmienioną maskę, w której wyeksponowano i pogrubiono poziome czarne linie, powiększono także logo Scanii i zmieniono zderzak, w który można łatwiej zamontować aktywny tempomat czy diodowe światła dzienne. Zmieniono także boczne osłony, które wydłużono i przeprofilowano.

Znacznie więcej zmian poczyniono wewnątrz kabiny. Zachowując lubiany klimat Scanii, zmieniono deskę rozdzielczą, które jest obecnie wykonana z lepszych materiałów i jest wyraźnie przyjemniejsza dla oka. Największą i najbardziej kontrowersyjną dla wielu kierowców jest rezygnacja z miejsca na dużą butelkę po prawej stronie kierownicy. Bardzo duża grupa użytkowników chwaliła sobie to rozwiązanie, ponieważ butelka była zawsze pod ręką. W zamian przygotowano miejsce na dwie duże butelki w kieszeni drzwi oraz cztery uchwyty na kubki przy środkowej szufladzie.

Pochwały należą się za mocny, rozkładany stolik z podwyższaną krawędzią, poręczny podczas jedzenia i pisania dokumentów. Także wielofunkcyjna kierownica została odświeżona, zachowując jednak swój dotychczasowy charakter (za dopłatą z drewna bądź pokryta skórą). Bardzo istotną zmianą z punktu widzenia kierowcy jest, rozsuwana aż o 17 cm leżanka. Jest to znakomite rozwiązanie, które zapewne niebawem będzie skopiowane przez konkurentów. Opcjonalnie, auto wyposażyć można np. w kamerę zastępującą lusterko rampowe z której obraz wyświetlany jest na dużym monitorze zlokalizowanym na desce rozdzielczej. Ekran wykorzystywany np. do nawigacji satelitarnej.

Skrzynia biegów i sprzęgło

Gdy pierwszy raz zasiedliśmy za kierownicą nowej Scanii R, lewa noga na próżno szukała pedału sprzęgła. Scania zastosowała wreszcie w pełni zautomatyzowaną skrzynię biegów. Dla amatorów dotychczasowego rozwiązania zostawiono jednak możliwość wyboru dotychczasowego rozwiązania. Likwidacja pedału sprzęgła wymusiła bardzo głębokie zmiany w oprogramowaniu skrzyni biegów.

W efekcie, pojawiły się nowe funkcje: możliwość "rozkołysania" wozu w przypadku zakopania się, Hill hold w standardzie, wspomagający ruszanie pod górę czy podobny do stosowanego w skrzyni biegów Mercedesa, tryb Power, pozwalający na chwilowe podniesienie osiągów samochodu. Ciekawostką jest to, że na wypadek awarii sprzęgła układ sterowania wyposażono w funkcję jazdy awaryjnej. Zmiana biegów odbywa się wówczas bez użycia sprzęgła. Ruszanie z miejsca odbywa się poprzez uruchomienie rozrusznika za pomocą kluczyka w stacyjce. Aby zatrzymać pojazd w trybie awaryjnym, wystarczy wyłączyć stacyjkę.

Optymalizacja spalania

Oglądając wóz dookoła zwrócić można uwagę na bardzo duże zbiorniki paliwa, które mogą pomieścić aż 1500 litrów. Konsekwencją tego jest przeniesienie zbiorników powietrza i akumulatorów pomiędzy podłużnice ramy za tylną osią. Jak widać rozwiązanie znane z Mercedesa, zawitało również na skandynawską ziemię.

Równie ważnym elementem zmodernizowanej Scanii jest nowe przełożenie tylnego mostu, dzięki któremu podczas jazdy spada prędkość obrotowa silnika o ok. 150 obr/min., co przyczynia się z kolei do zmniejszenia zużycia paliwa, bez konieczności montażu skrzyni z nadbiegiem. Scania wyposażona jest w standardzie w przedłużone, lakierowane w kolorze kabiny osłony zbiorników, których zadaniem jest zmniejszenie oporów powietrza do 1 proc. zużycia paliwa.

Elektroniczny trener

Najciekawsze zostawiliśmy na koniec. Scania wprowadziła niespotykany nigdzie indziej system Scania Driver Support. System monitoruje działania kierowcy poprzez ciągłą analizę danych pochodzących z różnych czujników w pojeździe i nieustanne udzielanie kierowcy wskazówek, a po zakończeniu jazdy generuje podsumowanie z oceną stylu jazdy.

Ocena wystawiana jest w czterech kategoriach:

- pokonywanie wzniesień,

- sposób użycia hamulców,

- dobór biegu do sytuacji na drodze

- i zdolność przewidywania rozwoju sytuacji na drodze, która oceniana jest na podstawie sposobu przyśpieszania i hamowania.

Przeprowadzone badania pokazały, że kierowcy korzystający z systemu są w stanie natychmiast zredukować zużycie paliwa nawet o 10 procent. Jak to działa? Generalnie system preferuje płynność jazdy, zdolność przewidywania sytuacji na drodze, która objawia się jak delikatnym używaniem pedału hamulca i gazu.

Dodatkowo, punktowana jest zdolność prawidłowej zmiany biegów i systemów pokładowych, takich jak tempomat czy retarder. Każde gwałtowne hamowanie prowadzi do natychmiastowej korekty oceny stylu jazdy, np. z 80 do 65% wzorcowej techniki prowadzenia. Na początku system traktować można jak dobrą zabawę, ale z biegiem czasu może to być element rywalizacji między nieco bardziej "ambitnymi" kierowcami.

Wprowadzone przez Scanię modernizacje, potwierdzają generalny trend rozwoju samochodów ciężarowych. Jak najwyższy komfort pracy dla kierowcy i jak najniższe koszty paliwa dla właściciela. W nowej Scanii R elektroniczny trener cieszyć się będzie na pewno niemałym zainteresowaniem.

Czesław Nowakowski