- Obecnie kara za brak OC wynosi nawet 9330 zł
- Nawet jeden dzień spóźnienia z kupnem OC kosztuje 1870 zł, a za cztery dni trzeba zapłacić 4670 zł
- Brak OC nie zawsze wynika z winy umyślnej właściciela pojazdu, lecz nawet w tym przypadku nie ma jak zaskarżyć opłaty karnej nakładanej przez UFG
- Rzecznik Praw Obywatelskich nie zgadza się z praktyką sądów administracyjnych, które odmawiają zajmowania się skargami na wezwania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
To nie jest żadna kara – powiedzą przedstawiciele UFG (Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego) – to tylko opłata za brak OC.
To nie jest decyzja administracyjna – mówią sądy administracyjne – więc nie będziemy się nią zajmować.
Jeśli nie zapłacisz w terminie 30 dni – poucza swoich "klientów" UFG – "windykacja będzie prowadzona w trybie egzekucyjnym (przez urząd skarbowy, komornika sądowego lub inny organ egzekucyjny)".
Możesz wytoczyć pozew, karę i tak masz zapłacić
Mówiąc krótko, "opłata za brak OC" to tego rodzaju kara (jednak będziemy upierać się, że to kara), od której nie ma odwołania. Już łatwiej zaskarżysz grzywnę za nieopłacony w terminie podatek i jeśli np. do zaniedbania doszło z powodu siły wyższej, unikniesz kary – tak mówią przepisy. Jeśli dostaniesz wezwanie do zapłaty kary za brak OC, możesz jedynie – już po jej otrzymaniu – prosić o łaskę. Ale jeśli jakkolwiek stać cię na zapłatę kary, łaski nie będzie.
Jedna z właścicielek samochodu, która została zobowiązana przez UFG do wniesienia opłaty, złożyła skargę na tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Skarga nie została jednak rozpatrzona, gdyż – zdaniem sądu – UFG nie jest organem administracji publicznej, a co za tym idzie, nie wydaje rozstrzygnięć zaskarżalnych do sądu administracyjnego.
Takie stanowisko jest nieprawidłowe i prowadzi do pozbawienia obywateli prawa do zaskarżenia rozstrzygnięć nakładających na nich sankcje pieniężne.
– twierdzi RPO.
RPO: UFG należy traktować jak organ administracji publicznej
"Obowiązek ubezpieczenia OC ma charakter publicznoprawny, a jego naruszenie skutkuje powstaniem odpowiedzialności administracyjnoprawnej, polegającej na konieczności zapłaty opłaty, którą z kolei należy postrzegać jako administracyjną karę pieniężną w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego." – przekonuje RPO.
Najogólniej rzecz ujmując: UFG wydaje decyzje, które skutkują obowiązkiem zapłaty kary i w razie braku zapłaty rozpoczyna procedurę windykacji. Formalnie UFG nie jest organem administracyjnym, jednak w zakresie nakładania opłat karnych działa dokładnie tak, jak organ administracji publicznej. Rzecznik uważa, że w tym zakresie tak właśnie powinien być traktowany przez sądy.
Jeśli nie twoja wina, powinieneś dostać szansę na zaskarżenie decyzji i uniknięcia kary
RPO wskazuje, że w przypadku typowych sankcji (kar) administracyjnych ukarany w wielu wypadkach ma możliwość uniknięcia kary, a w niektórych wręcz sądy zobowiązane są odstępować od ukarania. Mówią o tym np. przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego:
Art. 189e. W przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu.
Art. 189f. § 1. Organ administracji publicznej, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu, jeżeli: 1) waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszania prawa lub 2) za to samo zachowanie prawomocną decyzją na stronę została uprzednio nałożona administracyjna kara pieniężna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub strona została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna.
A w przypadku samochodowego ubezpieczenia OC można sobie wyobrazić wiele sytuacji, gdy ukarany nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy OC w terminie właściwie bez swojej winy. Przykłady? Ktoś kupił samochód w przekonaniu, że jest on ubezpieczony, ale został oszukany przez sprzedawcę. Albo kupił samochód bez OC w późnych godzinach wieczornych i nie zdołał przed północą zawrzeć nowej umowy, bo zepsuł się Internet...
W tej sytuacji RPO zdecydował się na złożenie skargi kasacyjnej w imieniu ukaranej właścicielki pojazdu. Niedługo się dowiemy, jaki był jej finał.
