- W milicyjnych Samarach stosowano silniki Wankla, a w wersjach dla importerta francuskiego - silniki diesla
- Łada Samara w bardzo mocnej wersji mogła jechać z prędkością nawet 200 km/h
- Samochód produkowano przez 29 lat w fabryce w Togliatti
Łada Samara czyli przełomowy model w historii największego producenta samochodów w Rosji – AvtoVAZ. Przednionapędowy hatchback najpierw zadebiutował na rynku w wersji trzydrzwiowej. Była to odmiana, która zgodnie z firmową tradycją nosiła oznaczenie liczbowe – 2108. Dopiero trzy lata później w 1987 r oficjalnie wprowadzono kolejną odmianę – pięciodrzwiową Samarę 2109. W Polsce dziś wciąż bywa widywana na ulicach. Coraz częściej jednak łatwiej o Samarę na zagranicznych białoruskich lub rosyjskich tablicach rejestracyjnych aniżeli na polskich. I to nie tylko hatchbacki ale także sedany 21099 znane też pod nazwą Forma (ich produkcja rozpoczęła się w 1990 r.).
Co ciekawe na drogach można spotkać samochody z inną nazwą niż Samara. Początkowo wersje eksportowe nosiły oznaczenie Lada Samara. W ZSRR samochody występowały zaś pod nazwą VAZ Sputnik. Zdarzało się, że na eksport do Polski trafiały modele z nazewnictwem na tzw. rynek wewnętrzny. Wśród miłośników marki najbardziej cenioną odmianą była i jest tzw. fińska wersja wytwarzana w latach 1996 – 1998 w zakładach Valmet Automotive w Finlandii.
Finowie wyprodukowali 14 048 egzemplarzy, które wyróżniały się nie tylko wyższą jakością ale i wyposażeniem. Można było liczyć na wspomaganie kierownicy, obrotomierz, metaliczny lakier oraz katalizator. W fińskiej wersji stosowano inną deskę rozdzielczą, lepsze wygłuszenie, jedno- lub wielopunktowy wtrysk paliwa oraz solidniejsze zabezpieczenie antykorozyjne. Zmodyfikowano nawet m.in. połączenie słupków z dachem. W opcji oferowano radio z 4 głośnikami, poduszkę powietrzną kierowcy oraz felgi. Ulepszony model zyskał nawet nowe nazwy: EuroSamara oraz Samara Baltic. Dziś uchodzi za prawdziwy rarytas podobnie jak specjalne wersje tworzone m.in. na rynek francuski czy niemiecki.
Łada Samara początkowo była porównywana przede wszystkim ze Skodą Favorit. I trudno się dziwić. W końcu w podobnym okresie powstały dwa dość nowoczesne samochody, co nie było takie oczywiste za „żelazną kurtyną”. Choć Skoda górowała nad Ładą jakością wykonania oraz lepszym seryjnym ogumieniem, to jednak musiała uznać wyższość radzieckiego konkurenta w innych kategoriach. Samara jest bowiem dłuższa od Favorit o prawie 20 cm. Oba modele mają taką samą szerokość nadwozia (162 cm) i nieco różnią się wysokością (Favorit góruje o 3,5 cm). W Ładzie wygospodarowano większy bagażnik (zależnie od metody pomiaru podawano pojemności 272 l lub 330 l) i nieco przestronniejszą kabinę (rozstaw osi większy o 1 cm). Radziecki samochód był także nieco cięższy (o 50 kg).
Czesi mogli pozazdrościć jeszcze jednego: silników. Gama benzynowych jednostek napędowych do pierwszej Samary powstała przy współpracy z Porsche. Samara była wyposażona w silniki benzynowe o pojemności 1100 cm3, 1288 cm3 oraz 1500 cm3 (wraz z drugą generacją pojawił się także 1.6 l). Do wyboru było kilka wariantów mocy – zależnie od rynku i rocznika od 53 KM do 88 KM. W Samarze montowano także silnik Wankla VAZ415 (1.3 l), który można spotkać m.in. w odmianach milicyjnych. Na przyśpieszenie do 100 km/h potrzeba było zaledwie 8 sekund. Prędkość maksymalna – ok 200 km/h.
Samara występowała także w wersji z silnikiem diesla. Francuski importer przygotował w połowie lat 90. specjalną odmianę z silnikiem o pojemności 1.5 l znanym z małych popularnych samochodów francuskich marek: Peugeot 106 i Citroen Saxo.
Samara niejednokrotnie zapisała się w historii Łady. Gdy 24 maja 1985 roku świętowano wyprodukowanie 9 milionów pojazdów, to trzydrzwiowa Samara była tym wyjątkowym egzemplarzem. Rok później VAZ 2108 jest wystawiony jako 10 milionowy egzemplarz. W 1988 r. 11 milionowym wyprodukowanym egzemplarzem była zaś pięciodrzwiowa odmiana, czyli VAZ 2109. Podobnie było w 1989 roku, gdy świętowano wyprodukowanie 12 milionów pojazdów. Kiedy jednak produkcja sięgnęła 13 milionów (w 1990 roku), to wówczas już pochwalono się sedanem 21099. Pięciodrzwiowy hatchback ponownie wyróżniono w 1993 roku (gdy świętowano wyprodukowanie 15 milionów samochodów) oraz w 1995 roku (16 milionów). Producent szczycił się także w 1986 roku złotym medalem Międzynarodowych Targów Poznańskich, jakim uhonorowano Samarę.
Samarę produkowano bardzo długo. Jeśli uwzględnić również zmodernizowaną wersję nazywaną Samara 2 to okazuje się, że w samym Togliatti wytwarzano pojazd przez 29 lat. Ostatnim wyprodukowanym egzemplarzem był hatchback 2114, który opuścił fabrykę w grudniu 2013 roku. A wszystko to już w ramach współpracy ze strategicznym inwestorem czyli Renault - Nissan.
Łada Samara nie była samochodem bez wad. Narzekano na niedostatki wykończenia i fatalne plastiki, które pod wpływem wysokiej temperatury deformowały się (samochód wystawiony na silne słońce). Sporo zastrzeżeń było też pod adresem ergonomii (wysoki próg załadunku, nisko umieszczone radio trudny dostęp serwisowy do niektórych elementów), oryginalnego ogumienia oraz spalania w wersjach z gaźnikiem. Chwalono za to wydajne ogrzewanie czy fabryczne reflektory z żarówkami H4. Trudno było także narzekać na dynamikę oraz prowadzenie (szczególnie w porównaniu z innymi konkurentami z państw socjalistycznych).
Następcą Samary była Łada 110. Tę zastąpiła Priora. Powoli ustępuje ona miejsce kolejnej konstrukcji. W drugiej połowie roku ma pojawić się Vesta SW, czyli pięciodrzwiowa odmiana Vesty sedan – pierwszego na świecie samochodu który wyposażono w system wzywania pomocy bazujący na rosyjskim systemie ERA-GLONASS.