MZ ES 250/2 Trophy - milicyjne trofeum

Od DKW do MZ

Opisując historię motocykla MZ 250/2 Trophy nie sposób pominąć przeszłości firmy. Zanim, jako część państwowego zjednoczenia motoryzacyjnego Industrieverwaltung Fahrzeugbau (IFA) powstało przedsiębiorstwo MZ, zakład w saksońskim Zschopau produkował jednoślady.

Od lat 20. do 1945 roku montowano tam motocykle marki DKW. Po przejęciu wytwórni przez Sowietów urządzenia linii produkcyjnej modelu NZ 350 zostały wywiezione do Iżewska. W 1948 powstało zjednoczenie IFA, które kontynuowało budowę przedwojennego DKW 125 RT pod własną nazwą. W 1952 wprowadzono model IFA BK 350 z dwusuwowym silnikiem w układzie Boxer. W tym samym czasie zakład nosił nazwę "VEB Motorradwerk Zschopau", w skrócie MZ.

W pierwszej połowie lat 50. powstał dział sportu - IFA Rennkollektiv Zschopau. Mimo ogólnie złej sytuacji ekonomicznej i niskiego poziomu życia przeciętnego obywatela NRD, władze tego kraju nie szczędziły środków na sport wyczynowy. Szczególnie dużą rolę odgrywały sporty motorowe, jak w innych państwach komunistycznych służące "obronności kraju".

Pierwszym motocyklem marki MZ był model 250 ES z 1956 roku. Litery był skrótem od "Einzylinder Schiwinge" czyli "jednocylindrowy z wahaczem". W ciągu kilku miesięcy od powstania marki MZ zawodnicy działu sportu zwyciężyli dziewięć razy w swoje klasie. Mimo sukcesów w sporcie wczesne 250 ES wymagały jeszcze dopracowania licznych elementów.

Pod koniec lat 50. udało się opanować problemy z jakością. W 1959 roku debiutował model 175 ES. MZ 250 ES stał się jednym z głównych produktów eksportowych NRD. Poza "demoludami" sprzedawano je w krajach zachodniej Europy oraz na rynkach Afryki i Azji.

W 1961 roku MZ 250 została zmodernizowana. Konstruktorzy z Zschopau wprowadzili trwalsze ułożyskowanie korbowodu oraz szereg innych modyfikacji silnika (np. smarowanie 1: 33 zamiast 1: 25) oraz innych podzespołów. model nosił oznaczanie MZ 250/1. W 1962 roku zaprezentowano motocykle MZ 125 ES oraz 150 ES, spokrewnione z bazowym modelem o pojemności 250 ccm. Za dopłatą był dostępny wózek boczny firmy Stoye z Lipska. Od połowy dekady inżynierowie Schuster i Thierfelder pracowali nad nowocześniejszym modelem.

Wprowadzono nową ramę. Zwiększono użebrowanie cylindra, co korzystnie wpłynęło na chłodzenie silnika. Projektanci Giese i Kelm z Biura Wzornictwa Przemysłowego stworzyli nowy design nadwozia. Poza większym zbiornikiem paliwa oraz nowymi siedzeniami najbardziej charakterystycznym elementem była masywna obudowa przedniego reflektora z wbudowanymi szybkościomierzem. W 1966 roku na drogi NRD wyjechały pierwsze egzemplarze z tzw. serii zerowej. Od 1967 roku hale saksońskiej wytwórni opuszczał już seryjny MZ 250/2.

Trophy

Dwusuwowe silniki projektowane przez Waltera Kaadena (MZ) należały do najbardziej udanych konstrukcji świata. Zainteresowali się nimi japońscy producenci Yamaha i Suzuki. Sportowy zespół MZ składał się z teamu wyścigowego oraz zespołu kierowców terenowych (enduro).

Apogeum sportowych sukcesów MZ przypadło na lata 60. W latach 1963 - 1964 - 1965 -1966 - 1967 zawodnicy teamu z Zschopau zwyciężali prestiżowe International Six Days Trial czyli terenowe rajdy FIM. Dla uczczenia sportowych sukcesów od lutego 1968 roku model nosił oznaczenie ES 250 Trophy (Trofeum) i ozdobny napis na zbiorniku paliwa. Szóste zwycięstwo w Sześciodniówce FIM nastąpiło już w 1969 roku, gdy model znajdował się już w produkcji. Popularna w Polsce nazwa "Tropik" nie ma więc nic wspólnego z intencjami producenta. Dzięki podwyższonemu stopniu sprężania maksymalna moc silnika podniesiono z 17,5 do 19 KM.

Jak w przypadku poprzednich modeli ważną rolę odgrywał eksport. Ważnym odbiorcą MZ ES 250 Trophy była Polska. Wiele z importowanych do naszego kraju egzemplarzy trafiło tu na zamówienie MSW dla Milicji Obywatelskiej. Dane dotyczące ilości nie są znane, gdyż przez lata były utajnione, jednak szacuje się że było ok. 1500 - 2000 milicyjnych "emzetek". Według różnych relacji były one używane przez MO do końca lat 70. , gdy zastępowano je nowszym modelem 250 ES z teleskopowym zawieszeniem. W mniejszych miejscowościach milicyjne "Trophy" widziano jeszcze na początku lat 80. Warto jednak dodać, że w 1971 roku wprowadzono ułatwienia paszportowe i wyjazd z PRL do NRD była możliwy za okazaniem dowodu osobistego. Większość osób uprawiała więc "turystykę handlową" i do Polski trafiły także nowe, cywilne egzemplarze MZ ES 250 Trophy.

Nowe "emzetki" były na dostępne także w placówkach Polmozbytu. Motocykl ceniono za wysoką niezawodność, dobre osiągi (Vmax = 130 km/h) oraz wysoki komfort. W czerwcu 1970 roku zakłady w Zschopau świętowały produkcję milionowego motocykla. Równolegle do modelu 250 produkowano także MZ ES 175 noszącą także nazwę "Trophy". Poza podstawowym modelem Standard była dostępna wersja De Luxe z kanapą zamiast pojedynczych siedzeń. W NRD była ona oferowana w czerwono - czarnym malowaniu. Firma Stoye do modelu MZ 250/2 opracowała wózek boczny Super Elastic, który jednak nie zdobył wielkiej popularności. MZ 250 Trophy była produkowana do marca 1973 roku. Wówczas zastąpił ją model 250 TS.

Klasyk

MZ ES 250 Trophy cieszy się rosnącą popularnością zarówno w Polsce, jak w i Niemczech. To pojazd nostalgiczny, kojarzony z motocyklowymi patrolami MO, jakie w latach 70. były stałym widokiem polskich ulic. Warto dodać, że do dziś zachowała się stosunkowo wiele egzemplarzy w stanie oryginalnym bez przeróbek. Coraz trudniej o części, jednak przy odrobinie szczęścia i cierpliwych poszukiwaniach na portalach aukcyjnych można zakupić jeszcze nawet oryginalne elementy w fabrycznych opakowaniach.

Prezentowany przez nas egzemplarz z roku 1968 jest własnością p. Sebastiana Wróbla, który nabył motocykl w zeszłym roku, a miesiąc temu przerejestrował swoją MZ na zabytek.

Kilka lat temu, pierwszą renowacją motocykla zajęli się uczniowie ze szkoły mechanicznej w Radomiu. Jednak po zakupie MZ Pan Sebastian uznał, iż wymaga ona gruntownej renowacji.

Wymienił m.in. opony, lampy, położył nowy lakier, wypolerował elementy aluminiowe itd.

Dane techniczne motocykla MZ ES 250/2 Trophy:

Silnik: dwusuwowy, jednocylindrowy, chłodzony powietrzem

Pojemność skokowa: 243 ccm

Moc maksymalna: 19 KM

Układ zasilania: gaźnik BVF 28 N 1-1

Skrzynia biegów: cztery przełożenia, z dźwignią nożną z lewej strony

Przeniesienie napędu: łańcuch

Hamulce: p/t bębnowe

Zawieszenie: p/t wahacze

Podwozie: rama podwójna, spawana z rur stalowych

Koła: 16", stalowe, szprychowe