- Kara za brak plakietki ekologicznej to nawet równowartość 600 złotych
- Za naklejenie na aucie podrabianej plakietki grozi nawet kara więzienia – to podrabianie dokumentu
- Niemieckie plakietki ekologiczne można zamawiać przez internet – ale nie każda oferowana jest legalna
- Zieloną plakietkę, która upoważnia do wjazdu do stref ekologicznych, można legalnie dostać nawet na auto w wieku ok. 30 lat
W 48 miastach w Niemczech działają tzw. strefy ekologiczne (Umweltzone), czyli odpowiedniki istniejących w Polsce na razie w teorii "stref czystego transportu". To oznacza, że w większości większych niemieckich miast obowiązują ograniczenia wjazdu do centrów, które dotyczą samochodów niespełniających odpowiednich norm emisyjnych.
Czy Niemcy likwidują Strefy Czystego Transportu?
W czasie, kiedy w Polsce toczyły się dyskusje o wprowadzeniu SCT, do czego rząd Mateusza Morawieckiego sam się zobowiązał w propozycjach wysłanych do unijnych instytucji, częstym argumentem przeciwników takiego rozwiązania było to, że "my wprowadzamy strefy, a Niemcy się z nich wycofują". I rzeczywiście, jest w tym trochę prawdy, bo niektóre z niemieckich miast rzeczywiście już zlikwidowały lub w przyszłości mają zlikwidować swoje "strefy ekologiczne", ale nie dlatego, że się one nie sprawdziły, ale dlatego, że poziom zanieczyszczenia powietrza w tych strefach spadł w ostatnich latach na tyle, że wpuszczenie do nich także aut o wyższym poziomie emisji nie powinno znacząco pogorszyć sytuacji – tym bardziej że tych aut i tak jeździ po tamtejszych drogach coraz mniej. Na razie jednak większość stref działa, według najnowszych danych z niemieckiego Federalnego Urzędu ds. Środowiska działa 48 stref, a 10 zostało zawieszonych. Ich listę znajdziecie tu.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Strefy ekologiczne (Umweltzone) były wprowadzane w Niemczech od 2007 r., w miastach, w których występowały długotrwałe przekroczenia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia powietrza. Wjazd do stref jest dopuszczalny tylko w przypadku pojazdów mających na przedniej szybie odpowiednią nalepkę nazywaną także plakietką (niem. Umweltplakette), potwierdzającą, że spełniają one wymogi dotyczące emisji spalin. Obowiązek ten dotyczy także samochodów zarejestrowanych za granicą. Jeśli więc planujecie wyjazd do Niemiec i nie zamierzacie poruszać się wyłącznie po autostradach, ale zamierzacie też wjeżdżać do centrów miast, to w większości przypadków bez odpowiedniej nalepki się nie obejdzie. Uwaga! Wymóg ten dotyczy nawet samochodów elektrycznych na zielonych tablicach.
Co oznaczają kolory plakietek?
Nalepki są różne, w zależności od tzw. klasy emisji spalin. Tu przepisy nie były jednak zmieniane od lat. Nadal są cztery klasy emisyjności.
Do pierwszej należą m.in. auta z silnikami Diesla spełniające normę Euro 1 lub niższą oraz auta z silnikami benzynowymi bez katalizatorów albo z katalizatorami bez regulacji Lambda. Auta z pierwszą klasą emisji spalin nie mogą liczyć na żadną nalepkę (plakietkę) i w związku z tym, poza nielicznymi wyjątkami, nie mogą się poruszać po drogach na terenie stref ekologicznych.
Samochody z podstawowymi systemami oczyszczania spalin, spełniające przynajmniej normę Euro 2 należą do drugiej grupy, mogą otrzymać plakietkę w kolorze czerwonym – można ją sobie w zasadzie podarować, bo od lat nie ma już stref o tak niskich wymaganiach.
Kolejna, trzecia klasa emisyjności (plakietka w kolorze żółtym) nadawana jest autom spełniającym normę Euro 3 oraz dieslom spełniającym normę Euro 2, ale wyposażonym w filtr cząstek stałych. Tu również sens wyrabiana takiej plakietki jest znikomy, no, chyba że planujemy wybrać się naszym leciwym autem do miejscowości Neu-Ulm, w której żółta plakietka ekologiczna jest jeszcze honorowana.
We wszystkich pozostałych niemieckich strefach ekologicznych wymagana jest obecnie plakietka zielona. Wbrew pozorom, wymogi, które trzeba spełnić, żeby ją uzyskać, nie są szczególnie wygórowane. Auto musi spełniać normę emisji spalin Euro 4 (normę tę spełniają w zasadzie wszystkie auta sprzedawane oficjalnie w Europie od 2006 r., ale też wiele jeszcze starszych aut) lub wyższą. Zieloną plakietkę otrzymają też auta spełniające normę Euro 3, ale wyposażone w filtr cząstek stałych. W przypadku aut ciężarowych i autobusów zielona plakietka przysługuje nawet pojazdom spełniającym normę Euro 2.
Od dawna mówi się o wprowadzeniu kolejnej, niebieskiej plakietki dla aut wyposażonych w napędy bezemisyjne lub o bardzo niskich emisjach – na razie to jednak dopiero plany.
Samochody należące do służb, maszyny robocze czy ciągniki rolnicze plakietek nie potrzebują wcale.
Zwolnienie dla aut zabytkowych, także tych z Polski
Uwaga! W większości niemieckich stref ekologicznych obowiązują zwolnienia dla aut zabytkowych. Dotyczy to także samochodów zabytkowych na zagranicznych rejestracjach, pod warunkiem że mają stosowne, uznawane międzynarodowo dokumenty potwierdzające ich status np. kartę międzynarodowego związku aut zabytkowych FIVA (Fédération Internationale des Véhicules Anciens), którą w Polsce wystawić może Polski Związek Motorowy. Służby porządkowe wielu niemieckich miast uznają w wielu przypadkach także polskie, żółte tablice rejestracyjne, ale tylko w przypadku aut, po których na pierwszy rzut oka widać, że spełniają także niemieckie wymagania dla aut zabytkowych (m.in. wiek ponad 30 lat, oryginalny stan, bez widocznych, współczesnych modyfikacji, dopuszczalny jest tuning z epoki). Niemiecki automobilklub ADAC zaleca, żeby np. za szybą takiego auta zostawić w widocznym miejscu czytelną kopię dokumentu potwierdzającego, że samochód ma ponad 30 lat i jest zabytkowy.
Popularny w Polsce trik polegający na rejestrowaniu młodszych aut jako "elementu kolekcji" albo części inwentarza prywatnego muzeum w Niemczech nie zadziała – żółte tablice na autach młodszych niż 30 lat nie będą akceptowane.
Jak zdobyć plakietkę ekologiczną? Ile kosztuje plakietka?
W Niemczech plakietkę (nalepkę) ekologiczną można uzyskać m.in. w urzędach zajmujących się rejestracją aut (Kfz-Zulassungsstelle), a także w punktach uprawnionych do wykonywania okresowych badań technicznych (TÜV, Dekra, GTÜ, KÜS). Do uzyskania plakietki nie jest wymagane badanie emisji spalin, jest ona wystawiana na podstawie dokumentów pojazdu. Nie trzeba przyjeżdżać autem na stację. Koszt wystawienia plakietki w Niemczech to zwykle 6-10 euro.
Plakietki można też zamawiać przez internet, również w przedstawicielstwach niemieckich organizacji badających stan techniczny aut, w automobilklubach i w prywatnych firmach. Uwaga! Na rynku funkcjonuje wielu handlarzy sprzedających podrabiane plakietki, bez sprawdzania, czy auto spełnia wymogi. Skorzystanie z takiej oferty i naklejenie takiej podrobionej plakietki na aucie, które jej mieć nie powinno, może zostać uznane za podrobienie dokumentu, za co grozi w Niemczech wysoka grzywna, na nawet do 5 lat odsiadki.
Plakietka bez wpisanego numeru jest nieważna
Na plakietce musi być obowiązkowo naniesiony numer rejestracyjny pojazdu, na który ją wydano. Oficjalni wystawcy plakietek nie sprzedają ich w formie in blanco. Jeśli ktoś sprzedaje "czystą plakietkę", to jest to oszust.
Uwaga! W przypadku aut zarejestrowanych w Niemczech ustalenie, jaka autu przysługuje plakietka, jest proste – takie dane są zapisane w formie odpowiedniego kodu w dokumentach auta. W przypadku aut zarejestrowanych w Polsce z reguły stosowana jest specjalna, uproszczona tabela, która opiera się o wiek pojazdu i/lub dokumenty potwierdzające to, że auto spełnia co najmniej normę Euro 4
Co do zasady auta z silnikami Diesla zarejestrowane od 2006 r. powinny uzyskać zieloną plakietkę, w przypadku benzyniaków zielona plakietka przysługuje nawet autom wyposażonym w katalizator i zarejestrowanym po raz pierwszy w 1993 r.
Jakie kary grożą za brak plakietki ekologicznej?
Standardowy mandat za brak plakietki to w 2023 r. już 100 euro, kiedyś kara wynosiła 20 euro, jeszcze niedawno było to 80 euro. Uwaga! Jeżeli nie zostaniemy przyłapani przez funkcjonariusza na gorącym uczynku, ale brak plakietki zostanie stwierdzony np. przez służby miejskie sprawdzające zaparkowane pojazdy, to wraz z kosztami wezwania, korespondencji do Polski itd. kara może łatwo przekroczyć 125 euro. I lepiej ją zapłacić, bo niemieckie służby mogą ją wyegzekwować w Polsce, albo przy następnej naszej wizycie w Niemczech.
Niemieckie plakietki ekologiczne: najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Na jaki okres wystawiana jest plakietka?
Plakietka nie ma terminu ważności. Uwaga! Nie ma sensu zachowywanie starych, niemieckich plakietek na autach, które mają już polską rejestrację – numer na plakietce musi być zgodny z rejestracją auta.
- Byłem w Niemczech, wjechałem do strefy ekologicznej bez plakietki, ale nikt mnie nie zatrzymał. Czy coś mi grozi?
Nie ciesz się za wcześnie, wezwanie do zapłaty kary możesz dostać za jakiś czas w formie listownej.
- Czy muszę wyrabiać plakietkę na auto elektryczne?
Tak, nawet jeśli to model, który nie występuje w wersji spalinowej.
- Czy jadąc do Niemiec, potrzebuję plakietki, jeśli nie będę wjeżdżał do centrów miast?
Prawdopodobnie nie, plakietka jest wymagana tylko w odpowiednio oznaczonych strefach ekologicznych – upewnij się na stronie niemieckiego Federalnego Urzędu ds. Środowiska, czy tam dokąd jedziesz, nie ma takiej strefy.
- Czy legalną plakietkę dostanę tylko w Niemczech?
Nie, możesz zamówić ją także przez internet, upewnij się jednak, czy pochodzi ona z wiarygodnego źródła (automobilkluby, polskie przedstawicielstwa niemieckich organizacji dozoru technicznego, niemieckie organizacje uprawnione do wykonywania badań technicznych).
- Czy plakietka wystawiona w Berlinie jest ważna w całych Niemczech?
Tak, na terenie całych Niemiec obowiązuje ten sam wzór plakietek ekologicznych.
- Jadę do Niemiec motocyklem. Czy potrzebuję plakietki na motocykl?
Nie, pojazdy jednośladowe, ale także m.in. trójkołowe motocykle nie potrzebują plakietki.