• Prawidłowa zmiana biegów wcale nie jest taka prosta
  • Kiedyś zmiana biegów wyglądała i była o wiele trudniejsza
  • Czasami aby biegi "wchodziły" gładko trzeba dokonać naprawy skrzyni

Zmiana biegów - kiedyś było trudniej

Dzięki skrzyni możliwa jest zmiana prędkości auta przy mniej więcej tych samych obrotach silnika. Żeby zmienić bieg, musimy zazębić koło na wałku pośrednim z kołem na wałku głównym. Wiele lat temu w skrzyniach starej konstrukcji załączanie biegu odbywało się przez przesunięcie koła zębatego. Wymagało to dużej sztuki, aby zęby nie trafiały na siebie. Koła mają bowiem różne prędkości. Kierowca musiał stosować tzw. międzygaz, aby wyrównać obroty kół zębatych. Ale i tak skrzynie zgrzytały, były głośne, często ulegały awarii.

W nowych konstrukcjach skrzyń biegów koła na wałku głównym obracają się luźno i są na stałe zazębione z kołami na wałku pośrednim. Zęby są skośne, dzięki czemu cała skrzynia pracuje ciszej, inaczej też wygląda zmiana biegów. Wprowadzono bowiem synchronizator. Jego zadaniem jest wyrównać obroty kół, które mają się zazębić. Budowa synchronizatora może być różna, ale zasada działania zawsze jest taka sama.

Zmiana biegów - kilka ważnych informacji

Czy synchronizator ma taką samą trwałość jak cała skrzynia? Tak, jeśli skrzynia jest eksploatowana prawidłowo, synchronizator nie ulega uszkodzeniu. Trzeba jednak pamiętać, że każde wbijanie biegu na siłę, załączanie bez całkowitego rozłączenia sprzęgła powoduje skrócenie żywotności nie tylko synchronizatora, ale także całej skrzyni. Nie jest też prawidłowe, jeśli kierowca podczas jazdy cały czas trzyma rękę na lewarku zmiany biegów. Może wówczas dojść do takiej sytuacji, że widełki przesuwające koła zębate będą ocierać o wirujące elementy i nastąpi ich zużycie.

Można czasami usłyszeć określenie: w tym aucie skrzynia haczy. O co chodzi? To oznacza, że zmiana biegów nie jest płynna, kierowca wyczuwa wyraźny opór przy przesuwania lewarka, jego ruch nie jest precyzyjny. W skrajnym przypadku skrzynia może zgrzytać. Przyczyną jest najczęściej nieprecyzyjne wykonanie skrzyni, synchronizatora lub cięgien przenoszących ruch z lewarka do skrzyni. Niestety, nie wszystkie niedokładności można poprawić i jeśli skrzynia haczy, to najczęściej będzie się tak zachowywać do końca eksploatacji auta.

Jeśli podczas zmiany biegu występują zgrzyty, warto sprawdzić, czy przyczyną nie jest źle wyregulowany luz sprzęgła lub zły nawyk kierowcy. Jeśli luz będzie za mały, wówczas sprzęgło nawet przy pełnym wciśnięciu pedału nie rozłączy się. Zły nawyk kierowcy polega na niepełnym wciskaniu pedału sprzęgła. Najłatwiej o ten wśród osób podróżujących w butach na wysokim obcasie.

Początkujący kierowcy pytają: jak optymalnie zmieniać biegi? Rzeczywiście, to problem tylko początkujących kierowców. Bardziej doświadczeni wyczuwają to intuicyjnie. Najprościej można odpowiedzieć w ten sposób: biegi należy zmieniać tak, aby silnik nie wył na zbyt wysokich obrotach i jednocześnie miał wystarczającą dynamikę podczas przyspieszania.