Kąt wyprzedzenia zapłonu

Punktem wyjścia jest górne martwe położenie tłoka. Jeśli mówimy, że kąt wyprzedzenia zapłonu wynosi 12 stopni, to oznacza, że zapłon następuje wtedy, gdy do górnego martwego położenia tłoka brakuje 12 stopni obrotu. - A czy iskra nie powinna powstawać właśnie w momencie, gdy tłok osiągnie górne martwe położenie?- Nie. Z punktu widzenia prawidłowej pracy silnika byłoby to najgorsze. Żeby spalanie mieszanki było optymalne, nie może rozpocząć się w momencie, gdy tłok jest najwyżej, musi nastąpić gdy tłok jeszcze przesuwa się go góry. Tylko wtedy uda się uzyskać maksymalne ciśnienie na denko tłoka powstające podczas spalania mieszanki, gdy tłok minie górne martwe położenie (a tym samym uzyskać maksymalną moc). Chodzi też o to, aby mieszanka w komorze spalania była zapalana tak zwanym pierwotnym płomieniem, a nie od ognisk zapalnych powstających w wyniku samozapłonu. - Czy kąt wyprzedzenia zapłonu jest stałą wartością dla różnych silników?- Nie. Jest wyznaczany przez konstruktora silnika do konkretnej jednostki, a nawet do konkretnych warunków pracy silnika. Ten kąt zmienia się i wynosi, w przybliżeniu, od 12 do 20 stopni. Wartość kąta wyprzedzenia zapłonu wzrasta wraz z obrotami wału korbowego. Odbywa się to za pomocą regulatora. Najczęściej jest to regulator odśrodkowy z małymi ciężarkami, które pod wpływem zwiększonych obrotów powodują większe odchylenie, a to z kolei zmienia kąt wyprzedzenia zapłonu. To rozwiązanie stosowane jest nie tylko w starszych silnikach gaźnikowych, ale też w zasilanych wtryskowo. - Co się dzieje, jeśli kąt wyprzedzenia zapłonu jest źle ustawiony? - Silnik źle pracuje. Gdy kąt jest za mały i wyprzedzenie zapłonu za późne ? proces spalania przedłuża się, trwa za długo od momentu gdy tłok już minął górny martwy punkt. Występują wówczas straty ciepła, ciśnienie ze spalania mieszanki nie jest wykorzystane optymalnie, moment obrotowy i moc silnika są mniejsze, w układzie wydechowym będzie słychać strzały. To efekt zapalania się mieszanki w kanale dolotowym od gorących spalin.Gdy kąt jest za duży, też jest niedobrze. Zapalenie mieszanki następuje bowiem za wcześnie, gdy tłok ma jeszcze do pokonania zbyt długą drogę do górnego martwego punktu. Powstaje wówczas zbyt duże ciśnienie, następuje przyspieszone zużywanie się tłoka i elementów silnika. - Kierowca może podczas jazdy zauważyć, kiedy kąt wyprzedzenia zapłonu w silniku jest źle ustawiony. A czy może go sam ustawić prawidłowo? - W starszych samochodach kierowcy często sami regulują kąt wyprzedzenia. Najczęściej odbywa się to metodą "na słuch". Trzeba posłuchać, jak pracuje silnik na wolnych i wysokich obrotach, odbyć jazdę próbną, sprawdzić jak reaguje na gwałtowne przyspieszenie na wyższych biegach. Jeśli nic nie strzela w układzie wydechowym, silnik jest dynamiczny i elastyczny, wtedy można założyć, że kąt wyprzedzenia jest ustawiony prawidłowo. W nowoczesnych samochodach nie trzeba nic samemu regulować. Jeśli niepokoją nas objawy złej pracy silnika, trzeba zgłosić się do autoryzowanego serwisu. Rozmawiał Roman Dębecki