Łożyska toczne charakteryzują się prostą budową. To dwa pierścienie oraz części toczne. Znajdują się pomiędzy nimi, zapewniając obrót pierścieni względem siebie. Służą przede wszystkim cichej pracy wału i oprawy oraz zapobiegają wzajemnemu ścieraniu się części, co mogłoby prowadzić do ich szybszego zużywania. Z kolei, gdyby były montowane bez łożysk, dwa elementy ocierałyby się o siebie, a otwór w oprawie powiększałby się, aż część wału uległaby zwężeniu. Dodatkowo, jeżeli istnieją one samodzielnie, pojawia się ryzyko ich wypadnięcia. Rynek oferuje wiele różnych rodzajów łożysk tocznych. Istotne staje się zatem odpowiednie przeanalizowanie właściwości poszczególnych egzemplarzy oraz poznanie ich charakterystyki i parametrów.

Jak zbudowane są łożyska toczne?

W dosyć prosty sposób można opisać to, jak zbudowane są łożyska toczne. Ich mechanika sprawia, że nie są szczególnie zaawansowanym produktem. Tak naprawdę składają się z dwóch pierścieni oraz elementów tocznych. Często można znaleźć również części wyposażone w koszyki. Mają one za zadanie utrzymanie elementów tocznych w dobrej odległości względem siebie. Dodatkowo niektóre modele posiadają także uszczelnienie, które ma przeciwdziałać dostawaniu się wszelkiego rodzaju zabrudzeń do środka. Jego rola to również zatrzymanie środka smarnego poprzez zapobieganie jego wypływaniu na zewnątrz.

Łożyska toczne posiadają dwa pierścienie: zewnętrzny i wewnętrzny. Pierwszy z nich jest związany z wałem, a drugi znajduje swoje miejsce w oprawie. Na pierścieniach są bieżnie. Główna jest odpowiedzialna za przenoszenie największych przeciążeń, natomiast pomocnicza za każde inne, które mogą występować. Zmniejszanie tarcia to domena części tocznych, które umieszcza się między bieżniami. Mogą one przyjmować różne kształty.

Łożyska toczne — przekrój asortymentu

Podziałów, jakich można dokonać, jest wiele. Łożyska toczne będą różnić się od siebie w zależności od rodzaju przenoszonych obciążeń, np. możliwością wychylenia się pierścienia zewnętrznego lub ilością rzędów elementów tocznych. Szczególnie liczną reprezentację ma podział ze względu na kształt elementu tocznego. Możemy tu wyróżnić następujące łożyska:

  • kulkowe — mogą przenosić obciążenia promieniowe i osiowe;
  • walcowe — mają charakter rozłączny, czyli można je nieznacznie przemieszczać z powodu braku jednej bieżni w pierścieniu;
  • stożkowe — wyróżnia je niskie tarcie, niewielka ilość wytwarzanego ciepła i niski poziom hałasu;
  • baryłkowe — zaprojektowane specjalnie do wałów wielkogabarytowych maszyn;
  • igiełkowe — mają cienkie pierścienie z dużą liczbą długich wałeczków, przenoszą jedynie obciążenia poprzeczne;
  • toroidalne — posiadają cechy funkcjonalne łożysk igiełkowych i baryłkowych.

Łożyska toczne a wizyty u mechanika

Jeżeli chcemy, aby nasze łożyska toczne funkcjonowały w odpowiedni sposób, kluczowa będzie ich odpowiednia konserwacja. Regularne smarowanie oraz zadbanie o prawidłowy montaż będą fundamentalne dla dobrej kondycji tych części. Może się jednak zdarzyć, że zaskoczą nas niepokojące dźwięki, szumy lub stukanie. Wtedy powinno się skontrolować, czy łożysko nie jest zbyt obciążone lub luźne.

Powodów uszkodzenia może być wiele, a wśród nich znajdziemy: nieprawidłowy montaż, wady konstrukcyjne, zbyt duży nacisk, obecność zanieczyszczenia lub rdzy. Na ostatni z przykładów duży wpływ będzie miała zbyt wysoka temperatura oraz brak należytej konserwacji. Być może łożyska toczne nie należą do najdroższych, gdyż te w wersji kulkowej można kupić już od 12 zł, ale jeżeli będziemy w odpowiedni sposób dbali o sprzęt, zaoszczędzimy sobie niepotrzebnych nerwów i dodatkowej pracy, a także wizyty w warsztacie.