Czy w tej sytuacji kierowca powinien w ogóle pamiętać o układzie smarowania w swoim aucie?- Powinien. Mimo nowoczesnych konstrukcji silników nie można zapomnieć o układzie smarowania, ponieważ gdy układ ten nie działa prawidłowo choćby przez chwilę, może dojść do bardzo poważnego uszkodzenia silnika. Podkreślam: układ smarowania musi działać cały czas. Dzięki smarowaniu na współpracujących częściach powstaje cieniusieńki film olejowy, który oddziela te części od siebie. Poza tym olej odprowadza ciepło powstające podczas tarcia, chroni części przed korozją. - Jaka jest grubość filmu olejowego? Czy im jest on grubszy, tym lepiej? - Grubość filmu olejowego to setne części milimetra. Nie może on być zbyt gruby, gdyż wówczas między współpracującymi częściami musiałyby występować duże luzy, a to z kolei powodowałoby ich szybkie zużywanie się. Ponadto gruba warstwa oleju łatwiej ulegałaby przerwaniu i smarowanie nie byłoby optymalne. Smarowanie w silniku odbywa się pod ciśnieniem. Jest ono zależne od obrotów wału korbowego i wynosi od około jednej atmosfery podczas pracy na wolnych obrotach do około 5 atmosfer przy maksymalnie wciśniętym pedale gazu. Ciśnienie wytwarza pompa zębata napędzana od wałka rozrządu. Wydajność takich pomp jest duża, w zależności od rodzaju silnika wynosi od 15 do 45 kilogramów oleju na minutę. Łatwo więc obliczyć, że w silniku zalanym pięcioma litrami oleju jego pełna wymiana odbywa się od 3 do 9 razy na minutę. Dzięki tak dużemu przepływowi olej dociera do najdalszych zakamarków silnika, może też odprowadzić duże ilości ciepła. - Jakie elementy silnika są smarowane?- Tłoki i cylindry, sworznie tłoków, pierścienie tłokowe, czopy wału korbowego oraz rozrządu, dźwigienki zaworowe, trzonki zaworów. Słowem olej musi dotrzeć wszędzie tam, gdzie następuje ruch jednego elementu względem drugiego. Jeśli nie dotrze, występuje tarcie suche i w bardzo krótkim czasie nastąpi zniszczenie silnika. Na wolnych obrotach tłok przesuwa się w cylindrze około 2 tysięcy razy na minutę, a przy obrotach wysokich - nawet 10-12 tysięcy razy! Bez smarowania w kilkanaście sekund dojdzie do awarii. Dlatego też nie należy lekceważyć wskaźnika smarowania. Jeśli lampka zapali się, nie można dalej jechać, trzeba bezwzględnie zatrzymać pojazd i odholować go do warsztatu.- Kiedy należy wymienić olej w silniku. Po 10, 15 tysiącach kilometrów, czy po roku eksploatacji?- To zawsze określa producent silnika. Najczęściej olej wymienia się po 15 tysiącach kilometrów lub - jeśli przebieg jest mniejszy - po roku eksploatacji. Olej ulega starzeniu, stąd ten wymóg. Trzeba też pamiętać o konieczności wymiany filtra oleju. Gdy tego nie zrobimy, nowy olej zostanie od razu zanieczyszczony osadami, które zostały w starym filtrze.W najnowszych autach konieczność wymiany oleju wskazuje komputer pokładowy.
Praktyczne rady
- Panie doktorze, dawniej do podstawowych obowiązków kierowcy należało częste kontrolowanie poziomu oleju w silniku. W nowoczesnych samochodach silniki nie "biorą" oleju, można się obyć bez dolewek przez 10 - 15 tysięcy kilometrów przebiegu.