Olej silnikowy ma kluczowe znaczenie dla żywotności każdego silnika. Nie wystarczy jednak regularnie go zmieniać... musi być jeszcze odpowiednio dobrany. Wyjaśniamy jak znaleźć odpowiedni olej do silnika.

Olej silnikowy: klasa lepkości

Lepkość określa opór płynięcia jednej warstwy oleju po drugiej – im bardziej lepki, tym wolniejszy przepływ. Prościej mówiąc niska lepkość oznacza „rzadszy” olej i odwrotnie. Dla ułatwienia SEA (Society of Automotive Engineers, czyli Stowarzyszenie inżynierów amerykańskiego przemysłu samochodowego) stworzyło ogólnie stosowaną skalę – od 0 do 60, gdzie 0 oznacza olej silnikowy najrzadszy a 60 najgęstszy.

Olej silnikowy: co oznacza pierwsza liczba

Klasę lepkościową oleju znajdziecie na każdym opakowaniu, oznacza się ją kombinacją cyfr z literą „W”, np. 5W/30, 10W/40 itp. W tym przypadku pierwsza liczba określa przydatność oleju w niskich temperaturach – im wartość liczby jest mniejsza, tym olej silnikowy lepiej spisuje się w niskich temperaturach.

Dla przykładu symbol 0W oznacza, że olej silnikowy pozwala uruchomić silnik przy –35ºC. Oleje każdej kolejnej klasy (czyli 5W, 10W, 15W itd.) umożliwiają uruchomienie silnika przy temperaturze o 5ºC wyższej.

Olej silnikowy: co oznacza druga liczba

Liczba umieszczona po literze „W” to parametr określający lepkość oleju w wysokich temperaturach – im wyższa liczba, tym olej silnikowy jest gęstszy w wysokiej temperaturze. Producenci samochodów najcześciej zalecają oleje o lepkości 40 (np. 10W-40). Z kolei produkty o niższej lepkości (np. 0W/30) są przeznaczone do współczesnych, ciasno spasowanych silników.

Niska lepkość oznacza, że olej silnikowy w wysokich temperaturach jest "rzadki" – opory pracy silnika są mniejsze, dlatego takie oleje są energooszczędne. Z drugiej jednak strony olejów o takich parametrach nie wolno stosować w sportowych, mocno wysilonych jednostkach, gdyż nie są w stanie zapewnić im odpowiedniej ochrony. W takich wypadkach stosuje się oleje o najwyższej lepkości wysokotemperaturowej (np. 5W/50, 10W/60).

Olej silnikowy: specyfikacje jakościowe - API i ACEA

Aktualnie na opakowaniach olejów silnikowych znajdziecie 2 znane specyfikacje jakościowe: API (Amerykański Instytut Naftowy) lub ACEA (Zrzeszenie Europejskich Producentów Pojazdów).

Często też producenci silników mają własne normy określające konkretne parametry oleju (m.in. grupa Volkswagena), które są bardziej rygorystyczne niż wcześniej wspomniane normy.

Specyfikacja API określa kategorie olejów za pomocą symbolu składającego się z dwóch liter. Pierwsza służy do określenia rodzaju silnika do jakiego jest przeznaczony (diesle: C, silniki benzynowe: S), druga oznacza jakość oleju (w dieslach są to litery od A do F, a w jednostkach benzynowych od A do M), przy czym im dalsza litera alfabetu znajduje się na drugiej pozycji, tym lepszy jest olej silnikowy.

Współczesne oleje z łatwością wypełniają najwyższe wymagania klasyfikacji API, dlatego przy wyborze oleju do nowoczesnych silników lepiej kierować się nowszą specyfikacją ACEA.

Klasyfikacja jakościowa ACEA (np. A3/B3) również określa oddzielnie parametry dla silników benzynowych (literka A) oraz diesli (B), ale też wyodrębnia jeszcze jedną kategorię (C) samochodów osobowych z silnikami benzynowymi lub wysokoprężnymi z dodatkowym systemem oczyszczania spalin (filtrami cząstek stałych lub trójdrożnymi katalizatorami).

Olej silnikowy do auta z filtrami cząstek stałych

Dziś większość dostępnych na rynków olejów można stosować zarówno do silników benzynowych jak i wysokoprężnych, ale do diesli z filtrem cząstek stałych dedykowane są specjalne oleje wykonane w technologii niskopopiołowej (Low SAPS).

Jeśli zatem macie auto wyposażone w taki filtr, stosowany w nich olej musi spełniać normę C1, C2 lub C3 klasyfikacji ACEA, przy czym najmniej popiołów zapychających filtry mają olej o klasie C1. Ale uwaga, nie w każdym współczesnym dieslu można zastosować olej silnikowy o tej specyfikacji. Za nim go kupicie upewnijcie się co zaleca producent auta – informacje znajdziecie w książce serwisowej.