- Większość aut terenowych, SUV-ów i pickupów zjeżdża z taśmy z oponami, które mają bardzo ograniczone możliwości terenowe
- Jeśli ktoś nie zjeżdża nigdy albo prawie nigdy z utwardzonych dróg, to nie powinien inwestować w opony do jazdy terenowej – jazda na nich po asfalcie wymaga zbyt wielu wyrzeczeń
- Wiele opon do SUV-ów, pickupów i terenówek jest oznaczonych jako całoroczne, choć nie spełniają wymogów dla opon zimowych
- Ten sam model opon może występować w wielu znacznie różniących się odmianach – przed zakupem warto dokładnie sprawdzić nazwę
- Dużo czytania, a mało czasu? Sprawdź skrót artykułu
Mieliście może okazję wybierać sobie ostatnio nowego smartfona? Większość z nas kupuje nowe telefony średnio dwa-trzy razy częściej niż opony, więc pewnie tak. Więc zapewne zauważyliście nowy trend na rynku: ten sam (z nazwy) model telefonu może występować w wielu wariantach: bez żadnych dopisków, jako "Lite", "Pro", "Max", "FE", "Pro Max", "Ultra". Jeśli ktoś śledzi ten rynek, ten wie, że np. iPhone 16 od wersji 16 PRO Max dzieli przepaść w kwestii możliwości (i ceny), podobnie jak np. Samsunga S24 FE od wersji S24 Ultra. Wygląda na to, że w przypadku opon, przynajmniej u niektórych producentów, zaczyna to wyglądać podobnie. Jeden model może mieć wiele wariantów, które znacznie się między sobą różnią.
Od czego zależą możliwości opon?
Co w oponach jest najważniejsze? Bieżnik, mieszanka gumowa, a może liczba lamelek i rowków obwodowych? Co tak naprawdę zapewnia optymalną przyczepność? Żeby odpowiedzieć na te pytania, w sytuacji, gdy nawet eksperci nie mają na nie jednoznacznej odpowiedzi, postanowiliśmy przetestować siedem różnych typów opon, które coś jednak łączy. Testy odbywały się w tak zróżnicowanych warunkach, jak to tylko możliwe: na śniegu, na mokrej drodze, w czasie upałów i słonecznej pogody, na asfalcie i w terenie. Tym razem nie chodzi nam o wskazanie najlepszej opony danego typu – chcemy pokazać, jak w różnych warunkach zachowują się różne typy opon. Czy na oponach typowo terenowych da się bezpiecznie jeździć zimą? Jak zimówki wypadają latem? Jak opona "szosowa" radzi sobie w terenie, a jak guma terenowa spisuje się na suchej drodze? Żeby uniknąć porównywania produktów różnych marek, bo nie o to tym razem chodzi, wszystkie testowane modele pochodzą od jednego producenta, a nawet należą do jednej rodziny – to różne wersje opony Pirelli Scorpion. I żeby nie było – wcale nie wszystkie, bo Pirelli ma bardzo bogate portfolio. Poniżej testowane opony.
- Opona letnia: Pirelli Scorpion
- Opona offroadowa: Pirelli Scorpion All Terrain Plus
- Opona terenowa: Pirelli Scorpion ATR
- Opona całoroczna: Pirelli Scorpion All Season SF2
- Opona całoroczna na rynek USA: Pirelli Scorpion WeatherActive
- Opona całoroczna UHP: Pirelli Scorpion Zero All Season
- Opona zimowa: Pirelli Scorpion Winter
Opony podczas testów zwiedziły kawał świata – próby na twardym podłożu wykonaliśmy w ośrodku testowym firmy Pirelli. Testy w warunkach terenowych zorganizowaliśmy na olbrzymim poligonie testowym w brazylijskiej Pampie, za to próby w warunkach zimowych, pokazujące, jak opony radzą sobie na śniegu i lodzie, zostały przeprowadzone na torach testowych nieopodal koła podbiegunowego.
Testy na śniegu
Niektórym może się wydawać, że opony o najbardziej agresywnej rzeźbie bieżnika – czyli te przeznaczone do jazdy w terenie – będą najlepsze także na śniegu. To pomyłka, która niejednego miłośnika aut terenowych doprowadziła w najlepszym razie wprost do zakładu blacharskiego. To, co sprawdza się w błocie, niekoniecznie jest dobre na śniegu.
Uwaga! Nie wszystkie z przetestowanych przez nas opon całorocznych mają oznaczenie 3PMSF (Three-Peak Mountain Snow Flake – ang. śnieżynka na tle trzech górskich szczytów). Te, które go nie mają, nie są pełnoprawnymi zamiennikami opon zimowych, a to oznacza, że w niektórych krajach, tam, gdzie obowiązują sezonowe nakazy jazdy na zimówkach, jeżdżąc na nich zimą, można wpaść w poważne tarapaty – nawet, mimo że osiągi tych opon w warunkach zimowych bywają niezłe.
Testy na śniegu: hamowanie
Próba hamowania pokazuje, jak ważna jest wymiana opon z letnich na zimowe. Gumy całoroczne – w zależności od wersji – uzyskały skrajnie różne wyniki, od całkiem niezłych do bardzo przeciętnych. Zadziwiająco dobrze wypadły opony terenowe, ale to raczej wyjątek niż reguła.
Testy na śniegu: slalom
Na ośnieżonym krętym torze opony zimowe zostawiają konkurencję daleko w tyle. Tak jak przy hamowaniu, różne modele opon określanych jako całoroczne uzyskały bardzo zróżnicowane wyniki. Opony letnie, nawet w aucie 4x4, zimą nie mają szans.
Testy na śniegu: prowadzenie
Bez zaskoczeń: opona zimowa wygrywa kolejną próbę na śniegu. Także na gumach całorocznych udało się całkiem żwawo pokonać tor testowy. O jeździe na oponach mocno terenowych i letnich tego samego powiedzieć się już nie da – na nich auto wlokło się po torze.
Testy na śniegu: trakcja
Dobra wiadomość: z wyjątkiem opon letnich pozostałe testowane modele pozwoliły wjechać na stromą górkę. Najlepsze wyniki udało się uzyskać na oponach zimowych oraz na całorocznych przeznaczonych na rynek amerykański.
Testy w terenie
Nie każdy SUV, pickup czy terenówka zjeżdża z utwardzonej drogi, to oczywiste. Ale skoro już mamy auto z podniesionym zawieszeniem, większym niż w osobówkach prześwitem i napędem 4x4, to prędzej czy później może się pojawić pokusa, żeby sprawdzić, jak rodzi sobie poza asfaltem. W takich przypadkach wielu użytkowników bojowo wyglądających aut przeżyło poważne rozczarowanie, a najczęściej powodem były... nieodpowiednie opony. Bo producenci aut doskonale wiedzą, jak w większości przypadków użytkowane są sprzedawane przez nich auta, więc do cywilnych wersji nie warto montować opon o podwyższonych możliwościach w terenie, bo tylko nieliczni skorzystają z ich zalet, za to większość użytkowników zauważy podwyższone zużycie paliwa czy większy hałas. Sprawdzamy, jak duże są różnice we właściwościach terenowych różnych typów opon.
Testy w terenie: trakcja na piasku
Na piasku opony terenowe i offroadowe radzą sobie szczególnie dobrze, ale też i zwykłe, nieterenowe gumy całoroczne All Season SF2 wypadają całkiem podobnie do swoich uterenowionych braci. Na typowych oponach letnich po piasku jedzie się najgorzej.
Testy w terenie: trakcja w błocie
Walkę w błocie wygrywa opona terenowa, i to z wyraźną przewagą. Typowe nieterenowe opony całoroczne też wypadają całkiem nieźle i lądują na drugim miejscu. Za to opony całoroczne przeznaczone na rynek amerykański spisały się tu gorzej od letnich.
Testy w terenie: prowadzenie na szutrze
Niesamowite – na szutrze opona zimowa wygrywa z oponami do offroadu, gdyż zapewnia lepsze prowadzenie. Ale zwycięstwo może być okupione poważnymi stratami – w takich warunkach miękki bieżnik zimówki niszczy się znacznie szybciej niż w oponach terenowych.
Testy na mokrej drodze
Chyba każdy, kto kiedykolwiek miał okazję jeździć "prawdziwą" terenówką na twardych, terenowych oponach typu MT po mokrej drodze, z pewnością zapamiętał, jak źle w takich warunkach radzi sobie ten typ ogumienia. Żadna z tym razem testowanych opon nie jest aż tak ekstremalna, ale i tak w dziedzinie prowadzenia i hamowania na mokrej drodze, dwa bardziej uterenowione modele lądują one na szarym końcu. Ale jest też jedna dziedzina, w której radzą sobie nieźle. Jaka?
Testy na mokrej drodze: hamowanie
Jeśli ktoś jeszcze myślał, że na mokrej nawierzchni lepiej hamuje się na zimówkach niż na oponach letnich, to był w błędzie – tu opona letnia jest nie do pobicia, za nią opony całoroczne. Na samym końcu tabeli – opony przystosowane do jazdy w terenie.
Testy na mokrej nawierzchni: prowadzenie
Po odcinku testowym z mokrym asfaltem najszybciej udało się pojechać autem na oponach letnich. Co jednak ciekawe, różnice między tymi oponami a zimowymi wcale nie były przesadnie duże. Im bardziej terenowe ogumienie, tym wyniki w tej dziedzinie gorsze.
Testy na mokrej nawierzchni: aquaplaning
Jest jedna dziedzina testu na mokrej nawierzchni, w której opony offroadowe radzą sobie bardzo dobrze – luźno rozłożone kostki bieżnika szczególnie podczas jazdy na wprost zapewniają dużą odporność na aquaplaning, pod oponą nie tworzy się poduszka wodna. Szkoda, że w trakcie hamowania czar jednak pryska.
Testy na suchej nawierzchni
Po suchej drodze da się jeździć na każdym rodzaju opon, tyle że na niektórych nie da się tego robić tak szybko i z takim zapasem bezpieczeństwa, jak na innych. W tej dziedzinie dominacja opon typowo letnich jest niezaprzeczalna.
Testy na suchej nawierzchni: hamowanie
Opony letnie i całoroczne mają większą powierzchnię styku z podłożem i mniej się odkształcają pod obciążeniem – to sprawia, że podczas hamowania na suchej nawierzchni zachowują się znacznie lepiej od opon zimowych czy przeznaczonych do jazdy w terenie.
Testy na suchej nawierzchni: prowadzenie
Na suchej nawierzchni opony letnie pokazują swoją wyraźną przewagę, i to w próbach zarówno prowadzenia, jak i hamowania. Sztywna konstrukcja z zamkniętą strukturą bieżnika zapewnia stabilność podczas pokonywania krętych odcinków, dzięki czemu da się rozwijać wyższe prędkości. Zadziwiająco dobry wynik opon całorocznych z rynku amerykańskiego.
Koszty eksploatacji i wpływ na środowisko
To, że opony przystosowane do jazdy w terenie różnią się od innych rodzajów ogumienia, widać już na pierwszy rzut oka. Są ciężkie, głośne i generują najwyższe opory toczenia. Do codziennej jazdy w normalnych warunkach i na utwardzonych drogach okazują się więc najgorszym wyborem. Warto je mieć do terenówki na drugim komplecie kół, używanym tylko do jazdy w terenie.
Test różnych typów opon do aut 4x4: podsumowanie
Każdy z przetestowanych modeli wygrał przynajmniej w jednej z 18 dyscyplin testu, a zatem jego istnienie ma jakieś uzasadnienie. Nie udało nam się znaleźć opony, która w każdej dziedzinie byłaby najlepsza lub choćby miała wyrównane wyniki w każdej kategorii.
