Gdy kilka dni temu, jadąc rowerem, spowodowałem kolizję z autem, przybyli z pomocą policjanci oprócz udzielenia mandatu za to, co zmalowałem, przy licznych świadkach postanowili wrobić mnie w jeszcze jedno wykroczenie. Otóż twierdzili, że rower na chodniku może poruszać się tylko wtedy, gdy dozwolona prędkość na jezdni wynosi co najmniej 70 km/h. Na tym odcinku, gdzie jechałem chodnikiem, było ograniczenie do 60. Odpuścili, ale – przyznam – nie byłem w danym momencie pewien, czy mają rację. Otóż jednak nie mieli – wystarczy, że prędkość na jezdni wynosi ponad 50 km/h, 60 jest OK. No dobrze: może nie chcieli mnie wrobić, tylko oni także nie nadążają za zmianami prawa...
Tak to jest, że szczegółowe przepisy rowerowo-hulajnogowe mają może i drugorzędne znaczenie, ale tylko do momentu, gdy coś złego się wydarzy. Lepiej je znać, a zatem…
1. Czy mogę jechać po jezdni?
Hulajnoga elektrycznar.classen / Shutterstock
Rowerem – tak, na rowerze można korzystać z jezdni, o ile wzdłuż jezdni nie prowadzi droga dla rowerów. Jeśli jest droga dla rowerów albo pas ruchu dla rowerów, rowerzysta ma obowiązek z nich korzystać. Z jezdni ma obowiązek korzystać, gdy nie ma drogi dla rowerów, a dozwolona prędkość na danym odcinku nie jest wyższa niż 50 km/h.
Hulajnogą elektryczną – może jechać po jezdni tylko, gdy dozwolona prędkość na danym odcinku nie jest wyższa niż 30 km/h i nie ma drogi dla rowerów albo pasa ruchu dla rowerów.
UTO (urządzenie transportu osobistego, to takie elektryczne pojazdy inne niż rower i inne niż hulajnoga, np. jednokołowiec albo deskorolka z silnikiem) – nie! Nie wolno tym w żadnym wypadku jeździć po jezdni!
Urządzeniem wspomagającym ruch (wrotki, rolki, hulajnoga bez silnika) – tak jak w przypadku UTO – użytkownik nie ma prawa jechać tym po jezdni.
2. Czy mogę jechać po pasie ruchu dla rowerów?
Pas dla rowerówŻródło: Auto Świat / Michał Krasnodębski
Rowerem – jak sama nazwa tej części drogi wskazuje – tak. Jeśli jest pas ruchu dla rowerów, nie można np. jechać chodnikiem.
Hulajnogą elektryczną – tak, na takich samych zasadach jak rower
UTO – nie!
Urządzeniem wspomagającym ruch – nie!
3. Czy mogę jechać po drodze dla rowerów?
Gdy pojawiły się przepisy "hulajnogowe", nagle prawo do korzystania ze "ścieżek dla rowerów" zyskali inni użytkownicy dróg. A zatem:
Rowerem – oczywiście, jeśli jest droga dla rowerów, rowerzysta ma nie tyle prawo, ile obowiązek z niej korzystać. Wyjątek: rowerzysta w wieku poniżej 10 lat jadący pod opieką rodziców nie powinien, co do zasady, wjeżdżać na drogi dla rowerów, ponieważ formalnie jest pieszym. Gdy dojdzie do kolizji z rowerzystą, rodzic będzie miał problem!
Hulajnogą elektryczną – tak, to domyślna część drogi dla tego rodzaju pojazdów
UTO – tak, to domyślna "ścieżka" dla użytkowników tego rodzaju pojazdów
Urządzeniem wspomagającym ruch – tak
4. Czy mogę jechać po chodniku lub drodze dla pieszych?
Tu ważna uwaga: aktualne przepisy wprowadziły ograniczenie prędkości obowiązujące na chodniku wszystkie pojazdy (rowery, hulajnogi, itp.), które wyjątkowo mogą się na chodniku znaleźć: jest to "prędkość zbliżona do prędkości pieszego".
Rowerem – tak, choć są to sytuacje wyjątkowe: gdy na drodze dozwolona jest prędkość wyższa niż 50 km/h (czyli 60 km/h lub wyższa), a szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 metry i brakuje drogi albo pasa dla rowerów; tak, gdy jadąc na rowerze, opiekujemy się dzieckiem w wieku do 10 lat jadącym na rowerze. Tak, gdy warunki na jezdni (np. wiatr, deszcz) zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty. Dziecko do lat 10 na rowerze formalnie jest pieszym – więc również tak.
Hulajnogą elektryczną – gdy huloajnogista, z wyjaśnionych wyżej przyczyn formalnych, nie może jechać po jezdni i nie ma drogi albo pasa ruchu dla rowerów
UTO – tak, gdy nie ma drogi dla rowerów
Urządzeniem wspomagającym ruch – tak, możemy wybrać pomiędzy drogą dla rowerów albo chodnikiem
5. Czy obowiązują mnie szczególne ograniczenia prędkości?
Urządzenie transportu osobistegoŻródło: Auto Świat / Piotr Szypulski
Tu uwaga: prędkościomierz nie jest obowiązkowym elementem wyposażenia roweru, UTO czy hulajnogi, ale to nie znaczy, że nie obowiązują nas limity!
Rower – poza chodnikiem ograniczenia są takie same jak dla samochodów osobowych – można więc jechać choćby i 90 km/h. Na chodniku prędkość pieszego.
Hulajnoga elektryczna – może jechać maksymalnie 20 km/h poza chodnikiem, nas chodniku obowiązuje prędkość pieszego. Gdy rozpędzisz się do np. 40 km/h i spowodujesz kolizję albo wypadek, możesz mieć duże kłopoty!
UTO – poza chodnikiem 20 km/h, na chodniku prędkość pieszego.
Urządzenie wspomagające ruch – poza chodnikiem bez szczególnych limitów, no ale na hulajnodze bez napędu nie poszalejesz, no, chyba że z górki. Na chodniku prędkość pieszego.
6. Czy mogę przewozić ładunek, np. dużą torbę?
Rowerem – tak, bez problemu.
Hulajnogą elektryczną – nie
UTO – nie
Urządzeniem wspomagającym ruch – nie
7. Czy mogę przewozić inną osobę?
Rowerem – tak, np. dziecko, o ile siedzi w przystosowanym do tego siedzisku/foteliku. Dziecko nie powinno być cięższe niż nośność fotelika. Rada: dzieci bardzo wygodnie wozi się w przyczepkach, które są obecnie legalne – rozważcie to!
Hulajnogą elektryczną – nie!
UTO – nie!
Urządzeniem wspomagającym ruch – nie!
8. Czy mogę coś/kogoś ciągnąć?
Żródło: Auto Świat / Maciej Brzeziński
Rowerem — przyczepkę, a w przyczepce dziecko, bagaż albo zwierzę, w zależności od przeznaczenia przyczepki.
Hulajnogą elektryczną – nie! Nie wolno ciągnąć ani przyczepki, ani ładunki, ani innej osoby jadącej np. na wrotkach!
UTO – nie, tak samo, jak w przypadku hulajnóg.
Urządzeniem wspomagającym ruch – nie!
9. Czy mogę jechać pijany?
To pytanie jest o tyle ciekawe, do momentu wejścia w życie przepisów "hulajnogowych", przy założeniu, że osoba na hulajnodze elektrycznej (niebędącej formalnie pojazdem) jest pieszym, zakaz jazdy po piwku nie był oczywisty. Obecnie przepisy przewidują konkretne zakazy i konkretną odpowiedzialność za jazdę pod wpływem alkoholu w przypadku wszelkich pojazdów.
Rowerem – nie! Obowiązują te same limity co kierowców samochodów, choć mandaty i kary za kierowanie pod wpływem alkoholu są wyraźnie niższe.
Hulajnogą elektryczną – nie, obowiązują te same limity co kierowców samochodów.
UTO – nie, obowiązują te same limity co kierowców samochodów.
Urządzeniem wspomagającym ruch – nie, obowiązują te same limity co kierowców samochodów. Wypiłeś? Zdejmujesz wrotki i już jesteś "w prawie"!
10. Czy mogę "pogonić" pieszego na chodniku?
Nie – i dotyczy to wszystkich użytkowników rowerów, hulajnóg, UTO, etc. Jeśli jedziemy po chodniku albo znajdujemy się w strefie zamieszkania, jesteśmy w takim miejscu "gościnnie" – mamy jechać powoli i ustępować pieszym.
Ciekawy przepis związany jest z urządzeniami wspomagającymi ruch (wrotki, rolki, itp.): w strefie zamieszkania ustępujemy pieszym, ale mamy pierwszeństwo przed pojazdem! Co do roweru, to małe dziecko na rowerze pod opieką osoby dorosłej w strefie zamieszkania ma pierwszeństwo przed samochodem, ale rowerzysta w wieku 10+ traktowany jest na równi z innymi pojazdami.
Mandaty dla rowerzystów, osób na hulajnogach i innych urządzeniach: ile i za co?
- Naruszenie przez osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch (UWR) obowiązku korzystania z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów – 100 zł.
- Nieprzestrzeganie zasady ruchu prawostronnego na drodze dla rowerów – 50 zł.
- Zbyt szybka jazda po chodniku urządzeniem wspomagającym ruch – 200 zł.
- Nieustąpienie, podczas korzystania z UWR, pierwszeństwa pieszemu – 200 zł.
- Korzystanie z UWR po pijanemu – 200 zł.
- Przewożenie, podczas korzystania z UWR, zwierzęcia lub ładunku – 50 zł.
- Czepianie się pojazdów podczas korzystania z UWR – 100 zł.
- Nieustąpienie podczas kierowania rowerem pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych – 50-500 zł.
- Nieustąpienie porzez kierującego ropwerem pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni – 50-300 zł.
- Wyprzedzanie rowerem na przejściu dla pieszych, gdy jest to zabronione – 50-500 zł.
- Naruszenie zakazu jazdy rowerem po chodniku albo przejściu dla pieszych – 50-100 zł.
- Przewożenie osoby w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu na rowerze lub motorowerze albo motocyklu poza bocznym wózkiem – 500 zł.
- Naruszenie przez kierującego rowerem lub hulajnogą elektryczną obowiązku korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić – 100 zł.
- Naruszenie przez kierującego rowerem obowiązku przewożenia dziecka do lat 7 na dodatkowym siodełku – 50 zł.
- Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub motorowerem zakazu jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu – 50 zł.
- Utrudnianie poruszania się innym uczestnikom ruchu przez kierującego rowerem jadącego po jezdni obok innego roweru lub motoroweru – 200 zł.
- Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego przepisów o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych – 200 zł.
- Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, korzystającego z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów i pieszych, obowiązku poruszania się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego – 300 zł.
- Ciągnięcie za pojazdem kierującego hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, osoby poruszającej przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, osoby na sankach lub innym podobnym urządzeniu, zwierzęcia lub ładunku – 300 zł.
- Kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka – 1000 zł.
