Wymiana paska rozrządu: na tym nie warto oszczędzać!

Zdarza się, że producenci aut zmieniają zalecenia dotyczące interwałów wymiany pasków rozrządu w modelach, które są już od dłuższego czasu na rynku – dzieje się tak wtedy, kiedy okazuje się, że usterki tego układu mogą pojawiać się wcześniej. Ważne więc, żeby serwis miał dostęp do aktualnej dokumentacji serwisowej.

Dlaczego napęd rozrządu jest tak ważny?

W największym uproszczeniu: pasek rozrządu przenosi napęd z wału korbowego na wałek (lub coraz częściej wałki) rozrządu i synchronizuje ich obroty. Dzięki temu, zawory wprawiane w ruch przez wałek rozrządu otwierają się i zamykają we właściwych momentach. Jeśli ta synchronizacja zawodzi, to w najlepszym razie silnik pracuje nierówno, traci moc, dymi, a w najgorszym – zawory zderzają się z tłokami, głowica rozsypie się w drobny mak, pogną się korbowody lub wał. Do zakłócenia pracy silnika wystarczy to, że przy pasku, który może mieć nawet kilkaset ząbków, mechanik pomyli się o... jeden ząbek!

Kupiłeś auto używane? Nie czekaj z wymianą rozrządu

Kupując auto używane warto od razu sprawdzić, czy nie ma ono silnika z rozrządem napędzanym paskiem zębatym. W niektórych modelach duży przegląd połączony z wymianą napędu rozrządu może być bardzo kosztowny – zdarza się, że nieuczciwi sprzedawcy, chcąc uniknąć takiego wydatku sprzedają auto, kiedy zbliża się termin planowej wymiany. Jeżeli sprzedawca deklaruje, że pasek nie wymaga jeszcze wymiany, lepiej bardzo dokładnie zweryfikować historię serwisową i upewnić się, że deklarowany przebieg jest prawdziwy – w razie braku historii serwisowej lub jakichkolwiek wątpliwości co do niej,  rozrząd warto wymienić profilaktycznie. Liczy się nie tylko przebieg od ostatniej wymiany, ale także czas, który od niej upłynął – guma i inne materiały, z których wykonany jest pasek też się starzeje, może parcieć, pękać.

Niekiedy też okazuje się, że wymiana napędu rozrządu konieczna jest wcześniej, niż wynika to ze standardowych interwałów. Dzieje się tak np. wtedy, kiedy na skutek wycieków pasek ma kontakt z olejem silnikowym albo gdy dojdzie do awarii napędzanej paskiem rozrządu pompy cieczy chłodzącej.

Do wymiany nie tylko sam pasek

Wraz z paskiem rozrządu należy wymienić również współpracujące z nim elementy, czyli rolki, napinacze, a jeżeli napędza on także pompę wody, to również i ona powinna zostać wymieniona na nową, nawet jeśli nie wykazuje jeszcze śladów zużycia. Trwałość poszczególnych elementów układu jest często tak obliczona, że mogą one nie dotrwać do kolejnej planowej wymiany, nie ma sensu ryzykować.  Jeśli w połowie interwału między wymianami zacznie hałasować rolka, albo będzie przeciekała pompa wody, to zgodnie z zasadami sztuki trzeba znów będzie wymienić cały zestaw wraz z paskiem rozrządu, a nie tylko niesprawny element.

W przypadku wymiany pompy wody należy też pamiętać o konieczności starannego wypłukania układu chłodzenia (całego, czyli również m.in. nagrzewnicy, a nie tylko chłodnicy), a także o poprawnym zamontowaniu samej pompy. Niewypłukanie układu, ponowne stosowanie starego, zlanego wcześniej płynu oraz używanie silikonu i innych mas uszczelniających przy montażu pompy to najczęstsze przyczyny usterek tego podzespołu. Tych uszkodzeń nie obejmuje gwarancja na część! Po wymianie pompy oraz płynu układ musi też zostać odpowietrzony – w niektórych silnikach nie jest to wcale  łatwe, a dodatkowym utrudnieniem bywa w tym przypadku instalacja gazowa (parownik gazu jest wpięty w obieg płynu chłodzącego).

Uwaga! W niektórych silnikach wraz z paskiem rozrządu należy wymieniać również koło zmiennych faz rozrządu – to element kosztujący zwykle kilkaset złotych. Porównując oferty różnych warsztatów warto się upewnić, że w wycenach uwzględniły one ten sam zakres usługi.

Przy okazji wymiany napędu rozrządu mechanik powinien też bardzo dokładnie sprawdzić stan uszczelnień silnika. W przypadku wielu silników, szczególnie w autach o wysokich przebiegach, warto profilaktycznie wymienić wszystkie uszczelniacze, których awaria mogłaby doprowadzić do zalania paska. Dobra wiadomość jest taka, że po zdjęciu napędu rozrządu dostęp do nich jest z reguły bardzo łatwy.

Profesjonalne serwisy, takie jak warsztaty należące do sieci Bosch Car Service, korzystają z oprogramowania warsztatowego, które wskazuje nie tylko zalecane interwały wymiany podzespołów rozrządu, ale też informuje mechanika o tym jakie są zalecenia co do tego jakie podzespoły należy wymienić wraz z paskiem rozrządu i przedstawia mu precyzyjne wskazówki dotyczące poszczególnych czynności. Nie w każdym aucie rozrząd wymienia się tak samo, a robienie tego na pamięć grozi popełnieniem kosztownej pomyłki!

Lepiej w zestawie renomowanej marki

Do wielu modeli aut renomowani producenci części dostarczają kompletne zestawy, obejmujące pasek i wszystkie pozostałe potrzebne podzespoły. Jeśli poszczególne części są dobierane osobno, to warto zawsze pamiętać, że cały układ jest tylko tak niezawodny, jak jego najsłabszy element – np. niskiej jakości pompa wody czy niesprawny napinacz mogą doprowadzić do przedwczesnego zerwania paska. Lepiej uważać na „promocyjne” zestawy oferowane np. na niektórych internetowych portalach ogłoszeniowych i aukcyjnych – zdarza się, że markowy pasek oferowany jest w komplecie z częściami znacznie gorszej  jakości.

Łańcuch rozrządu też może wymagać wymiany

Uwaga! To, że w przypadku rozrządów napędzanych łańcuchem producenci nie podają interwałów wymiany, nie oznacza, że elementy te zawsze wystarczają na cały okres eksploatacji pojazdu. Czasem trzeba je wymieniać częściej niż nowoczesne paski, tyle że robi się to wtedy, kiedy pojawią się objawy zużycia łańcucha, np. dojdzie do jego rozciągnięcia lub napęd rozrządu zacznie hałasować. Wielu producentów, w tym np. Volkswagen, po problemach z łańcuchami rozrządu, które miały być bezobsługowe, w kolejnych generacjach silników wraca do pasków!