Podczas spotkania zorganizowanego przez Ministerstwo Gospodarki, Polską Izbę Motoryzacji i Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, pod osobistym patronatem Wicepremiera, Ministra Gospodarki - Waldemara Pawlaka, zademonstrowano pojazdy z napędem elektrycznym, a wśród nich pierwszy na świecie seryjnie produkowany samochód elektryczny Mitsubishi i-MiEV.

Nieunikniona przyszłość

Elektryfikacja transportu jest kluczowym elementem strategicznego rozwoju motoryzacji w wielu krajach. Wiąże się to, z wymogami ochrony środowiska oraz z dążeniem do uzyskania niezależności od paliw kopalnych, których dostępność jest ograniczona, a ceny nieprzewidywalne. W ramach tej strategii, wielu producentów samochodów wprowadza na rynki światowe pojazdy elektryczne, oparte na zróżnicowanych technologiach i koncepcjach. To właśnie elastyczność napędów elektrycznych sprawia, że jest to źródło napędu przyszłości. W najbliższej dekadzie udziały rynkowe samochodów elektrycznych będą stosunkowo niskie, a samochód z silnikiem wewnętrznego spalania nadal dominującym środkiem transportu. Mimo, że cena nowych technologii jest wysoka, a dostęp do infrastruktury ograniczony, nie oznacza to jednak, aby można było sobie pozwolić na ignorowanie nowego trendu w motoryzacji, jakim jest "elektryfikacja" pojazdu.

Nic się nie dzieje bez przyczyny

Bierność może wykluczyć Polskę z procesu, który zmieni zarówno sam przemysł motoryzacyjny, jak i mobilność społeczeństw. Już teraz niezbędne są decyzje polityczne, tak, aby również w Polsce pojawiła się możliwość wprowadzenia samochodów elektrycznych na szeroką skalę.

Wprowadzenie pojazdów elektrycznych w Polsce powinno odbywać się gniazdowo, tzn. że w pierwszej kolejności powinny powstać ośrodki promujące elektryfikacje pojazdów, tam, gdzie efekt ich wprowadzenia będzie największy. Są to centra dużych aglomeracji miejskich oraz obszary cenne środowiskowo. Elektryfikacja transportu nie może ograniczyć się do samochodów osobowych, przeciwnie, powinna również objąć transport publiczny i służby miejskie, takie jak np. zakłady oczyszczania miast. Z tego względu konieczne jest zintegrowane podejście do elektryfikacji transportu, z uwzględnieniem standaryzacji prywatnej i publicznej infrastruktury ładowania, bezpieczeństwa energetycznego, inteligentnych sieci elektro-energetycznych, długoterminowej, przewidywalnej i spójnej polityki podatkowej względem pojazdów elektrycznych oraz energii elektrycznej używanej do ich ładowania.

Rozwiązania w innych krajach

Na świecie istnieje już grupa państw, regionów i miast, gdzie promocja pojazdów elektrycznych jest znacząca i przynosi określone skutki w postaci wzrostu ilości rejestrowanych samochodów elektrycznych. Poparcie dla tej grupy pojazdów odbywa się na:

• poziomie centralnym, poprzez dopłaty bezpośrednie czy też zwolnienia bądź obniżki podatków od samochodów/ innych danin w tym podatku VAT i opłat administracyjnych związanych z samochodami i innych.

• poziomie lokalnym, poprzez wprowadzenie bezpłatnego parkowania, wyznaczenie miejsc do parkowania tylko dla samochodów elektrycznych, zezwolenie na poruszanie się po pasach dla autobusów, zezwolenie na bezpłatny wjazd do stref ograniczonego ruchu i innych. Analogicznie - wprowadzenie do powszechnego użytku samochodów elektrycznych w Polsce wymaga również politycznej woli wsparcia i konkretnych działań.

W świetle sukcesu programu wspierania zakupu paneli słonecznych w Polsce w łącznej kwocie 300 milionów złotych, widoczna jest możliwość i potrzeba stworzenia podobnego funduszu, z którego klient samochodu elektrycznego otrzyma dopłatę za zakup pojazdu elektrycznego spełniającego kryteria wyznaczone przez Ministerstwo Środowiska. Fundusz ten można wprowadzić np. na wzór programu wsparcia samochodów elektrycznych w Portugalii, gdzie rząd wprowadził dopłatę do zakupu samochodów elektrycznych w wysokości 5000 euro. Oprócz Portugalii 15 innych krajów UE wspiera samochody elektryczne, jednakże wzór portugalski zapewnia istotne wsparcie przy ograniczeniu nadmiernego ryzyka dla budżetu. Dopłata jest ograniczona do pierwszych 5000 nowych samochodów elektrycznych zarejestrowanych w Portugalii. Dodatkowo, nabywca otrzymuje kolejną dopłatę w wysokości 1500 euro, o ile odda swój używany samochód do legalnej sieci recyklingu

i otrzyma zaświadczenie o złomowaniu pojazdu. Ponadto, przy rejestracji samochodu elektrycznego w Portugalii, klient nie ponosi kosztów związanych z rejestracją pojazdu.

Krótkookresowa propozycja dla Polski:

- dopłata w wysokości 10 000 złotych dla klientów pierwszych 1000 samochodów elektrycznych zarejestrowanych na terytorium Polski,

- łączny budżet programu wyniósłby 10 000 000 złotych i pochodzić może ze środków zgromadzonych w NFOŚ z opłat recyklingowych pojazdów,

- wprowadzenie dopłat, nawet stosunkowo wysokich, może zwiększyć wpływy do budżetu państwa, gdyż wpływy z podatku VAT i akcyzy będą duże, a to ze względu na wysoki ceny proponowanych technologii. Dla przykładowego samochodu elektrycznego w cenie detalicznej 40000 euro, sam podatek VAT wyniesie około 7500 euro (około 30 tysięcy złotych, czyli około trzykrotnie przekroczy kwotę dopłaty). Powyższe propozycje pozwolą dołączyć Polsce do grona 16 krajów Unii Europejskiej, gdzie samochody elektryczne są wspierane przez rządy tych krajów z korzyścią dla środowiska naturalnego i wizerunku kraju wspierającego nowoczesne technologie.

Propozycja średnio-/ długookresowa:

- zwolnienie z podatków (akcyza / VAT) oraz docelowo transformacja systemu podatkowego, tak, aby wspierać samochody przyjazne środowisku (zastąpienie akcyzy podatkiem rejestracyjnym opartym o parametry ekologiczne lub/i wprowadzenie podatku opartego o parametry ekologiczne)

- darmowa rejestracja pojazdu;

- możliwość poruszania się po pasach dla autobusów;

- darmowe parkowanie w strefach płatnego parkowania;

- darmowe przejazdy drogami płatnymi;\

- poruszanie się po strefach, gdzie obowiązuje zakaz wjazdu dla pojazdów z silnikiem tradycyjnym;

- uproszczenie procedur i uwarunkowań prawnych związanych z instalacją terminali do ładowania w miejscach publicznych.