Zasady usuwania starych, porzuconych pojazdów określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie usuwania pojazdów pozostawionych bez tablic rejestracyjnych lub których stan wskazuje na to, że nie są używane, wydane na podstawie art. 50 a ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Prawo o ruchu drogowym reguluje zasady bezpieczeństwa na drogach publicznych, strefach zamieszkania i strefach ruchu. Na tych drogach zastosowanie mają zasady wymienione w art. 1 ust.1 pkt. 1-2 tejże ustawy, odnoszą się one w głównej mierze do warunków dopuszczenia pojazdów do ruchu, wymagań wobec kierującego oraz kontroli ruchu. Przy czym zgodnie z definicją zawartą w ustawie w skład tzw. strefy ruchu wchodzi obszar obejmujący co najmniej jedną drogę wewnętrzną, na który wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami. Ponadto w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, drogami wewnętrznymi są drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg. Jeżeli zatem podstawowym elementem strefy ruchu jest droga wewnętrzna, to nie budzi wątpliwości, że wszelkie obszary dostępne dla ruchu, połączone z tą drogą (np. parking, plac, podwórko posesji), również należą do tej strefy.
Natomiast zgodnie z definicją ustawową strefa zamieszkania to obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na których obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami.
Tym samym należy przyjąć, że jeżeli parking, plac czy też wewnętrzna droga (osiedlowa) należą do takiej oznakowanej strefy ruchu lub też strefy zamieszkania, wówczas będą do nich miały zastosowanie omawiane regulacje.
Właściwą procedurę usunięcia porzuconego, w takim miejscu, pojazdu uruchamia wniosek złożony przez organ gminy lub zarządcę drogi, którzy w ramach wykonywanych zadań zgłaszają potrzebę usunięcia pojazdu straży gminnej (miejskiej) lub policji.
Usuwaniem pojazdów pozostawionych bez tablic rejestracyjnych lub pojazdów, których stan wskazuje na to, ze nie są używane zajmuje się straż gminna lub Policja (art. 50a ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym). W zakresie usuwania pojazdów współdziałają: Policja, straż gminna (miejska), organy gminy, zarządca drogi,powiatowe jednostki organizacyjne realizujące zadania polegające na usuwaniu pojazdów lub prowadzeniu parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych lub podmioty odpowiedzialne za przechowywanie pojazdu, którym powierzono wykonywanie tych zadań zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.
Dyspozycję usunięcia pojazdu wydaje niezwłocznie funkcjonariusz lub pracownik uprawnionego podmiotu (straży gminnej/miejskiej lub Policji), po upewnieniu się, że istnieją przesłanki do usunięcia pojazdu. Pojazd umieszcza się w miejscu zapewniającym właściwy dozór. Kosztami w takim przypadku obciążany jest właściciel pojazdu lub jego posiadacz.
O wydaniu dyspozycji zawiadamia się niezwłocznie komendanta powiatowego (miejskiego, rejonowego Policji) oraz właściwy organ gminy. Ten ostatni po otrzymaniu zawiadomienia niezwłocznie podejmuje czynności mające na celu ustalenie właściciela pojazdu. Nadto obowiązkiem organu gminy jest zawiadomienie właściciela pojazdu o usunięciu pojazdu oraz skutkach nieodebrania go w terminie. W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli pojazd nie zostanie odebrany, na wezwanie gminy, przez osobę uprawnioną w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia, uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się, a w konsekwencji następuje jego przepadek - pojazd przechodzi na własność gminy z mocy ustawy.
Mając na uwadze powyższe, w celu zainicjowania procedury zmierzającej do usunięcia pojazdu porzuconego (bez tablic rejestracyjnych lub którego stan wskazuje na to, że nie jest używany) na parkingu, placu czy też drodze wewnętrznej położonej w strefie ruchu lub strefie zamieszkania, należy zgłosić fakt porzucenia wraku do straży gminnej (miejskiej) lub poinformować o zaistniałym stanie rzeczy właściwą dla miejsca zdarzenia jednostkę Policji.
Renata Celeban - prawniczka kancelarii Filipek & Kamiński sp.k.