- Zanieczyszczenie hałasem to jeden z najpoważniejszych problemów w Europie, który dotyka miliony jej mieszkańców
- W celu ograniczenia hałasu komunikacyjnego podczas budowy dróg stosuje się wiele rozwiązań takich jak panele akustyczne lub ciche nawierzchnie drogowe
- Po otwarciu nowego odcinku drogi krajowej GDDKiA ma obowiązek przeprowadzić badania sprawdzające, czy droga spełnia wszelkie normy natężenia hałasu
- Hałas może mieć na nas bardzo negatywny wpływ występujący nie tylko pod postacią zaburzeń słuchu
- Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onet.pl
Jednym z najważniejszych aspektów w procesie inwestycyjnym jest w obecnych czasach oddziaływanie nowego projektu na środowisko. W przypadku dróg rozpatrywane są wszystkie możliwości walki z hałasem w tym np. optymalny przebieg drogi, projektowanie niwelety, dobranie odpowiedniej nawierzchni oraz wybór innych odpowiednich rozwiązań technicznych (np. panele akustyczne). Wszystkich aspektów jest tu do rozważenia bardzo wiele i są niezbędne do uzyskania zezwolenia na realizację inwestycji drogowej. Dzięki tak długiemu procesowi możemy mieć jednak pewność, że poczynione zostały kroki w celu spełnienia przez nowy odcinek drogi wszelkich norm hałasu.
- Przeczytaj także: GDDKiA ujawnia, ile kosztuje sprzątanie śmieci z dróg
Zanim przejdziemy do sposobów na walkę z hałasem, warto przedstawić obowiązujące w Polsce normy go dotyczące. Zgodnie z definicją hałasem określamy "wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe drgania środowiska sprężystego, oddziaływające za pośrednictwem powietrza na narząd słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka". Innymi słowy, są to wszystkie dźwięki mające pewien poziom natężenia, który wykracza poza dopuszczalny próg określony w normie.
Obowiązujące normy hałasu:
- do 45 dB w nocy dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych;
- do 50 dB w dzień dla szpitali poza miastem i stref uzdrowiskowych;
- do 56 dB w nocy dla szkół, szpitali w miastach i domów opieki, zabudowy jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych;
- do 61 dB w dzień dla zabudowy jednorodzinnej, szkół, szpitali w miastach i domów opieki;
- do 65 dB w dzień dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zagrodowej oraz terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.
W przypadku, gdy projekt drogi lub już wybudowana droga przekracza dopuszczalne normy emisji hałasu, jednym z rozwiązań jest budowa paneli akustycznych. Dzięki swojej strukturze wchłaniają i częściowo odbijają fale akustyczne generowane przez ruch drogowy, tworząc za sobą obszar o znacznie zredukowanym poziomie hałasu zwany cieniem akustycznym.
Trzy rodzaje ekrany akustycznych:
- odbijające — dzięki swojej konstrukcji odbijają fale dźwiękowe w kierunku źródła lub w innym np. w górę od źródła;
- odbijająco-rozpraszające - oprócz odbijania, przez swoją konstrukcję są w stanie rozproszyć część docierającego hałasu;
- pochłaniające — mają strukturę umożliwiającą pochłanianie dźwięku (np. panele metalowe wypełnione wełną mineralną), często ich konstrukcja umożliwia osadzenie roślin.
Panele w zależności od potrzeb, umiejscowienia i innych aspektów projektu mogą być wykonane z wielu różnych materiałów. Od metalu, przez akryl, beton z dodatkami innych komponentów, drewno i na ceramice kończąc. Co ciekawe możemy także spotkać tzw. naturalne ekrany akustyczne. Są one po prostu pasem zieleni wykorzystanym specjalnie do walki ze zbyt dużym natężeniem dźwięku. Do tego celu najczęściej wykorzystywane są drzewa iglaste i żywopłoty. Niestety mimo estetyki takiego rozwiązania panele naturalne są najmniej skuteczne ze wszystkich możliwości.
Jak podaje GDDKiA, najważniejszą kwestią podczas inwestycji drogowej jest indywidualne podejście. Zabezpieczenia akustyczne mogą powstać wyłącznie w miejscach określonych przez odpowiednie przepisy i na podstawie rozstrzygnięć administracyjnych. Dodatkowo wszelkie projekty muszą uwzględniać miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Oznacza to, że ekrany akustyczne muszą być stawiane również w miejscach, gdzie zabudowa mieszkaniowa ma dopiero powstać.
Dalszy ciąg tekstu pod materiałem wideo:
Ciche nawierzchnie
Panele akustyczne nie są jedynym sposobem, którym projektanci walczą z hałasem komunikacyjnym. Wbrew pozorom to nie silnik czy wydech pojazdów jest największym źródłem hałasu, a styk opony z nawierzchnią drogi. Na jego poziom wpływ ma wiele czynników dodatkowych takich jak rodzaj opon, stan nawierzchni, warunki pogodowe czy prędkość samochodów. Z tego powodu podczas inwestycji coraz częściej sięga się po tzw. ciche nawierzchnie. Są nimi najczęściej asfalt porowaty lub materiał o drobnym uziarnieniu z dodatkiem gumy. Ten pierwszy przez swoją porowatą strukturę zmniejsza poziom hałasu przez "wciskanie" powietrza na styku opony i podłoża w pory nawierzchni. Wybranie materiału o drobnym uziarnieniu sprawia natomiast, że powierzchnia drogi jest znacznie gładsza, a co za tym idzie cichsza.
Niestety nawierzchnie tego typu są trudniejsze w utrzymaniu od standardowych. Asfalt porowaty przez swoją strukturę musi być regularnie i odpowiednio czyszczony. Wszelkie zanieczyszczenia jak piasek czy sól w zimę sprawia, że szybko traci on swoje właściwości.
Regularny pomiar po zakończonym projekcie
Po wybudowaniu nowej drogi zgodnie z decyzją Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, GDDKiA ma obowiązek przeprowadzenia analizy porealizacyjnej pod kątem poziomu hałasu. Przeprowadza się ją po roku od udostępnienia drogi kierowcom, gdy potoki i natężenie ruchu osiągną zakładany charakter. Następnie wyniki przekładane są do odpowiedniego organu, który może w przypadku przekroczenia norm zadecydować o budowie dodatkowych zabezpieczeń.
Do złożenia wniosku dotyczącego zbyt dużego hałasu prawo mają także okoliczni mieszkańcy. Składają go wtedy do organu ochrony środowiska w swoim regionie, który może następnie nakazać wykonanie przeglądu ekologicznego. Jeśli w wyniku niego jakaś norma środowiskowa okaże się naruszona, organ ma prawo zlecić działania naprawcze takie jak np. budowa dodatkowych paneli akustycznych.
- Przeczytaj także: Ogromne kraty nad drogami. Czy wiecie do czego służą?
Hałas a nasze zdrowie
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak duży wpływ może mieć hałas na nasze organizmy. Należy pamiętać, że zbyt duże natężenie dźwięku nie oddziałuje tylko bezpośrednio na nasz zmysł słuchu. Jak informuje WHO, hałas ma bardzo duży wpływ na wskaźniki związane z jakością życia i zdrowiem psychicznym i jest drugą pod względem znaczenia przyczyną problemów zdrowotnych związanych ze środowiskiem (zaraz po zanieczyszczeniach powietrza).
Wśród skutków nadmiernego wystawienia na hałas wymienić możemy rozdrażnienie, zaburzenia snu, negatywny wpływ na układ krążenia i układ przemiany materia, a także zaburzenia funkcji poznawczych u dzieci. Szacuje się, że w europie około 22 mln osób cierpi z powodu przewlekłej drażliwości, a około 6,5 mln wykształciło poważne zaburzenia snu.