Rekordowe wpływy z mandatów, a rok jeszcze trwa. Kierowcy reperują budżet Polski

• Po dziewięciu miesiącach tego roku wpływy z mandatów przewyższyły sumę z całego ubiegłego roku. Kierowcy wpłacili do budżetu państwa już ponad 1 mld zł
• Tak duży wzrost względem ubiegłego roku to efekt "supermandatów", czyli podwójnych stawek płaconych przez drogowych recydywistów. Liczba kontroli jest podobna
• W przyszłości budżet może czekać jeszcze większy "zastrzyk". Eksperci od bezpieczeństwa przedstawili w Sejmie sugestie drastycznego zaostrzenia przepisów

1 mld 130 mln zł – taką liczbę znajdziemy w raporcie udostępnionym "Faktowi" przez Izbę Administracji Skarbowej w Opolu. Dlaczego akurat przez nią? To tam od 2016 r. trafiają należności z nałożonych mandatów karnych. To horrendalna suma, bo obejmuje tylko dziewięć miesięcy tego roku. Innymi słowy, do końca września kierowcy wpłacili do budżetu państwa niemal tyle, ile w ciągu całego ubiegłego roku (1 mld 169 mln zł) i więcej niż w 2022 r. (903 mln zł). Dodatkowym zaskoczeniem jest fakt, że liczba kontroli drogowych... nie wzrosła! Dlaczego zatem wpływy z mandatów zwiększyły się aż tak bardzo?

Kierowcy recydywiści łatają budżet podwójnymi mandatami

Na początku stycznia 2022 r. w Polsce zaczął obowiązywać nowy taryfikator mandatów karnych za wykroczenia drogowe. Od tego czasu płacimy więcej nie tylko za przekraczanie dozwolonej prędkości, ale też np. nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu czy spowodowanie kolizji.

• Zobacz: Na autostradzie A1 działa nowy odcinkowy pomiar prędkości. Już zbiera plony

We wrześniu tego samego roku do puli doszły tzw. supermandaty nakładane na kierowców, którzy w ciągu dwóch lat popełnią drugi raz to samo wykroczenie. W takim przypadku stawka jest podwajana – efekt widać w tegorocznych wpływach do budżetu państwa. Wzrost będzie ogromny, bo w statystykach udostępnionych "Faktowi" nie było danych z października, a do tego dojdą jeszcze listopad i grudzień. Do końca września policjanci wystawili ponad 3 mln 17 tys. mandatów – niewykluczone, że w ostatnich dniach grudnia "pęknie" bariera 4 mln.

• Sprawdź: Już jutro paliwo za 4 zł i 99 gr za litr. Szalona promocja wraca aż na dwa dni

Tabelka z wpływami z mandatów w 2024 r. (styczeń-wrzesień)Źródło: Izba Administracji Skarbowej w Opolu

Za co można dostać podwójny "supermandat"?

Recydywa nie obejmuje całego taryfikatora. Mimo to "wachlarz" wykroczeń karanych podwójną stawką jest naprawdę imponująca. Poniżej przypominamy pełną listę "supermandatów" wraz z ich stawkami:

• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem podczas włączania się do ruchu: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy cofaniu pojazdem: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem w strefie zamieszkania: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).
• Naruszenie zakazu jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych: 1500 zł (recydywa: 3000 zł).

Kontrola drogowaŹródło: Auto Świat / Piotr Czypionka

• Przekroczenie dopuszczalnej prędkości:

– o 31-40 km na godz.: 800 zł (recydywa: 1600 zł);

– 41-50 km na godz.: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– 51-60 km na godz.: 1500 zł (recydywa: 3000 zł);

– 61-70 km na godz.: 2000 zł (recydywa: 4000 zł);

– o 71 km na godz. i więcej: 2500 zł (recydywa: 5000 zł).

• Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu:

– silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– silnikowego na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– silnikowego na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe lub bezpośrednio przed nimi, z wyjątkiem skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

– określonego znakiem drogowym: 1000 zł (recydywa: 2000 zł);

Wyprzedzanie na autostradzieŹródło: Auto Świat / Adam Mikuła

• Wyprzedzanie pojazdu z niewłaściwej strony: 1000 zł (recydywa: 2000 zł).
• Naruszenie przez kierującego pojazdem zakazu objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone: 2000 zł (recydywa: 4000 zł).
• Naruszenie przez kierującego pojazdem na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały: 2000 zł (recydywa: 4000 zł).
• Naruszenie przez kierującego pojazdem zakazu wjeżdżania na przejazd kolejowy, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy: 2000 zł (recydywa: 4000 zł).

Czekają nas jeszcze wyższe mandaty? Eksperci chcą zaostrzyć limity

W Sejmie toczą się rozmowy nie tyle o podwyższeniu grzywien, ile o drastycznym zaostrzeniu przepisów. To zaś może doprowadzić do fali kolejnych mandatów – przynajmniej do momentu, w którym kierowcy nie przyzwyczają się do nowej rzeczywistości. Eksperci przedstawili w Sejmie wnioski wyciągnięte z debat na tegorocznym Kongresie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Ich zdaniem w celu poprawy bezpieczeństwa w Polsce należy:

• obniżyć limit prędkości na drogach jednojezdniowych (poza terenem zabudowanym) do 80 km na godz.,
• zredukować dozwoloną prędkość na autostradach do 120 km na godz. (zamiast dotychczasowego limitu 140 km na godz.),
• ograniczyć prędkość w obszarach miejskich do 40, a nawet 30 km na godz.,
• zwiększyć liczbę fotoradarów i urządzeń do automatycznej kontroli kierowców.

Jeden z nowych fotoradarów CANARD-uŹródło: GITD

Ostatni z punktów jest już w toku. Polski system fotoradarów i kamer (Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym) z miesiąca na miesiąc się rozrasta. Obecnie kierowcom w Polsce przygląda się już około 600 fotoradarów. To dużo? Na tle innych europejskich państw wciąż stosunkowo niewiele. Rozbudowa systemu z pewnością przyczyni się do kolejnego "zastrzyku" środków do budżetu.

Jak dużego? Mandaty wystawiane automatycznie przez CANARD nie są uwzględniane w statystykach skarbówki, bo wpływy z grzywien trafiają prosto na konto zarządzającego tym systemem Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD). Mandatów wystawianych na polskich drogach w rzeczywistości jest zatem jeszcze więcej.