Kupując nowe auto w kraju (w salonie bądź u dealera), przedsiębiorca ma pewność co do jego pochodzenia i wiarygodności sprzedawcy. Stąd jest to najbezpieczniejszy i najwygodniejszy pod względem podatkowym sposób na zdobycie własnego środka transportu. Niestety jest to też najdroższe rozwiązanie, gdyż nowe auta najbardziej tracą na wartości i z czasem może się okazać, że przy odsprzedaży samochodu stracimy sporo pieniędzy.
Przeniesienie własności
Potwierdzeniem transakcji zakupu nowego auta jest zazwyczaj sama faktura VAT, a zakup samochodu często poprzedza złożenie zamówienia. Jeżeli w zamówieniu nie są wskazane precyzyjne dane pozwalające na identyfikację pojazdu (numer nadwozia, silnika itp.), to mamy do czynienia z rzeczą określoną rodzajowo, a nie co do tożsamości. Powoduje to określone konsekwencje na gruncie przepisów kodeksu cywilnego. Mianowicie, po przyjęciu przez sprzedawcę zamówienia oraz wpłacie przez kupującego nawet całej wartości auta, umowa taka nie powoduje jeszcze przeniesienia własności samochodu na nabywcę. Do tego potrzebne jest przeniesienie posiadania - czyli wydanie auta. Z kolei kiedy przedmiotem transakcji jest pojazd oznaczony indywidualnie, samo zawarcie umowy sprzedaży - i to także przed zapłatą ceny, jeżeli inaczej się nie umówiono - przenosi własność rzeczy na nabywcę.
Uwaga na używane
Zdecydowanie więcej uwagi wymaga zakup pojazdu używanego. Należy przede wszystkim sprawdzić wiarygodność sprzedawcy oraz stan techniczny samochodu. Jeżeli uzyskamy pewność co do statusu prawnego i finansowego sprzedawcy, to tym samym ustrzeżemy się zawarcia "ułomnej" umowy (np. bez wymaganych podpisów), a nadto będziemy wiedzieli przeciwko komu kierować nasze roszczenia, jeżeli pojazd okaże się obarczony wadami fizycznymi lub prawnymi. Szczególną ostrożność zaleca się przy zakupie auta za granicą.
Nabycie pojazdu używanego winno być stwierdzone umową, która określi wzajemne świadczenia stron i będzie zawierać informacje o stanie technicznym pojazdu. Właściwie skonstruowane postanowienia umowne mogą okazać się pomocne w toku ewentualnego sporu sądowego.
Podatki i opłaty
Z nabyciem samochodu - w tym także firmowego - wiążą się określone konsekwencje na gruncie przepisów administracyjnych i podatkowych.
Pojazd należy zarejestrować we właściwym miejscowo wydziale komunikacji. Jeżeli mamy do czynienia z samochodem używanym, po raz pierwszy wprowadzonym do użycia na terytorium Polski, to poza opłatami za wydanie dowodu rejestracyjnego oraz tablic, musimy uiścić również tzw. opłatę recyklingową w kwocie 500 zł. Zwolnienie z tej opłaty przysługuje wówczas, gdy sprzedawca dysponuje siecią zajmującą się zbieraniem aut wycofanych z użytku i wystawi nam odpowiednie poświadczenie tej okoliczności.
Rozwiązanie kwestii podatkowych zależy od statusu prawnego stron transakcji oraz cech pojazdu. W odniesieniu do nowych aut sprzedawca wystawia fakturę VAT z wykazaniem 22% podatku VAT. Nabywca, będący płatnikiem tego podatku, ma według ciągle obowiązujących przepisów prawo do odliczenia nadal nie więcej niż 60% VAT i jednocześnie nie więcej niż 6000 zł. Analogiczna sytuacja nastąpi, gdy sprzedawcą pojazdu używanego będzie podatnik, który skorzystał przy jego zakupie z prawa do pełnego odliczenia VAT. Natomiast jeżeli prawo do pełnego obniżenia kwoty podatku od auta stanowiącego obecnie przedmiot transakcji nie występowało uprzednio, to sprzedawca może zastosować zwolnienie przedmiotowe i wystawić fakturę VAT bez wykazywania podatku - wpisując podstawę prawną zwolnienia z VAT.
W przypadku nabycia auta za granicą w jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej również status podatkowy stron decydować będzie o tym, czy zaistnieje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). WNT zachodzi zawsze w przypadku nowych środków transportu - pojazdów o przebiegu nie większym niż 6000 km lub jeżeli od pierwszej rejestracji auta minęło nie więcej niż 6 miesięcy. Co do pojazdów używanych WNT ma miejsce wówczas, gdy sprzedawca jest zarejestrowanym płatnikiem podatku od wartości dodanej w swoim kraju, a polski nabywca jest podatnikiem VAT. Jeżeli strony posiadają tzw. europejski NIP, sprzedawca powinien wystawić fakturę według wartości netto, zaś rodzimy kupujący - zgłosić nabycie w swoim urzędzie skarbowym.
Każdy pojazd sprowadzony z zagranicy podlega podatkowi akcyzowemu. Wysokość akcyzy uzależniona jest od pojemności pojazdu, dlatego warto rozważyć zakup auta z silnikiem nie większym niż 2000 cm3.
Przy obecnym kursie dolara popularne staje się sprowadzanie aut z USA. Nabywca, przeprowadzając rachunek ekonomiczny tego typu działań, powinien pamiętać nie tylko o obowiązującym cle, ale także o kosztach dostosowania samochodu do rodzimych rozwiązań technicznych.
Rzadko zdarza się, że transakcja jest obłożona podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Dotyczy to nabycia auta od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, przy jednoczesnym korzystaniu przez przedsiębiorcę ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług.
Po zakupie auta do firmy warto wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych i rozpocząć jego amortyzację według zasad określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych względnie od osób prawnych.