Od początku maja br. tj. od momentu złożenia przez Rząd do Sejmu projektu Ustawy „O zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych ustaw” trwa gorąca dyskusja na temat skutków likwidacji winiet dla pojazdów ciężarowych (powyżej 3,5 t).

Polski Związek Motorowy wspiera wszelkie inicjatywy i działania Sejmu, Rządu, Policji i organizacji pozarządowych zmierzające do poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, warunków podróżowania i kultury jazdy. Rosnąca z roku na rok liczba pojazdów poruszających się po naszych drogach pogarsza ich przepustowość, stan techniczny i bezpieczeństwo podróży.

PZM pozytywnie ocenia wysiłki zmierzające do rozbudowy sieci drogowej, poprawy jej stanu technicznego, a szczególności realizowany program budowy autostrad i dróg ekspresowych. Jednocześnie PZM z niepokojem obserwuje brak koordynacji różnych działań w tym zakresie, którego efektem jest lub może być dodatkowe utrudnienie płynności ruchu pojazdów lub nierównomierna dyslokacja przestrzenna tego ruchu.

Przedstawiony przez Rząd RP projekt likwidacji winiet dla pojazdów ciężarowych jest zdaniem PZM przykładem takich nieskoordynowanych działań. Projektodawca zakłada szybką likwidację opłat za przejazd drogami przez pojazdy ciężarowe w postaci opłaty tzw. winietowej przywracając w konsekwencji obowiązek opłaty bezpośredniej tzw. myta na autostradach płatnych. Ze względu na fakt, że wg szacunków firm transportowych, koszt opłat bezpośrednich będzie wielokrotnie większy od opłaty winietowej, konieczne będzie skorzystanie z dróg alternatywnych, gdzie przejazd jest bezpłatny. Projektodawca przewidział ten skutek i w uzasadnieniu do ustawy szacuje, że około 65 proc. pojazdów zrezygnuje z poruszania się po autostradach. Sytuacja ulegnie poprawie dopiero po wprowadzeniu opłat elektronicznych, co nastąpi za kilka lat.

PZM podziela pogląd, że opłaty typu myto uzależniające wysokość opłaty od ilości przejechanych kilometrów są sprawiedliwsze od opłat typu winiety, a elektroniczny sposób poboru mniej kosztowny, usprawniający ruch drogowy (pobór bezpośredni wymaga zatrzymania pojazdu) i ułatwiający rozliczenia metodą bezgotówkową. PZM opowiada się za szybkim wprowadzeniem tej formy opłat.

Jednak PZM wyraża przekonanie, że w sytuacji, gdy większość dróg alternatywnych jest w trakcie remontu lub przebudowy, przesunięcie na te drogi 65% przewozów ciężarowych dotychczas realizowanych na autostradach spowoduje wzrost natężenia ruchu, wydłuży czas przejazdu, zwiększy liczbę wypadków, zwiększy zużycie paliw, wzrost emisji CO2, a w konsekwencji obniży rentowność przewozów transportowych, spowoduje wzrost kosztów leczenia ofiar wypadków i przyniesie ujemne skutki dla środowiska naturalnego.

PZM postuluje, aby decyzję o zniesieniu winiet przesunąć do momentu uporządkowania stanu dróg alternatywnych i wprowadzenia opłat elektronicznych. Powstające aktualnie ujemne saldo pomiędzy wpływami z winiet, a opłatami dla koncesjonariuszy autostrad można zlikwidować stopniowym podwyższaniem opłat za winiety.