Zwiedzanie od jaskiń po szczyty

Wspinaczka staje się bardzo popularnym sportem. Powstaje coraz więcej sztucznych ścianek, a podstaw poruszania się na linie można się nauczyć nawet w ramach zajęć wuefu na uczelni. Jednak prawdziwa przygoda zaczyna się, kiedy spróbujemy swoich sił na naturalnych skałkach. Można też pójść dalej i obok wspinania zająć się eksploracją jaskiń (tzw. speleologią). Niewątpliwie umiejętności zdobyte w jednej z tych dziedzin będą pomocne w drugiej.

Rozpoczęcie przygody nie jest trudne i wymaga stosunkowo niewielkich nakładów finansowych. Pierwsze kroki warto skierować na kurs wspinaczkowy prowadzony przez Polski Związek Alpinizmu, kluby wysokogórskie lub firmy prywatne. Chcąc natomiast uzyskać uprawnienia taternika jaskiniowego (pozwala na zwiedzanie jaskiń tatrzańskich), trzeba ukończyć kurs organizowany przez kluby speleologiczne (zalicza się m.in wejścia do jaskiń latem i zimą).

Po zdobyciu podstawowych umiejętności zaczyna się kompletowanie sprzętu. Przynależność do klubu speleologicznego daje możliwość korzystania z wyposażenia wspólnego (np. lin), ale część „szpeju” trzeba zakupić. Dotyczy to głównie sprzętu indywidualnego, który przystosowujemy do swoich warunków fizycznych. Już za około 1000 zł można wyposażyć się w dobrej jakości akcesoria do wspinaczki albo speleologii.

Z czasem będziemy uzupełniać wyposażenie, kierując się radami kolegów z klubu i swoim nowo zdobywanym doświadczeniem. Wiele osób boi się spróbować zejść do jaskini z powodu krążących powszechnie mitów o zagrożeniach, jakie czekają na śmiałków. Wątpliwości rozwiał Miłosz Kaleciński z olkuskiego speleoklubu (www.speleo.olkusz.pl). Między bajki można więc włożyć to, że pod ziemią zabraknie powietrza, a nietoperze wkręcają się we włosy.

Również ryzyko zawalenia się skał i zablokowania wyjścia jest stosunkowo niewielkie – w większości popularnych jaskiń co miało się obsunąć, już dawno spadło. Zagrożeniami może być raczej niesprzyjający mikroklimat (zimno i wilgotno), sporadycznie nagły przybór wody i brak… rozsądku.

Podobnie sytuacja wygląda ze wspinaczką – wbrew pozorom, ryzykiem nie jest odpadnięcie od ściany (jeśli przestrzega się podstawowych zasad asekuracji). Głównym zagrożeniami jest brawura, lekceważenie prostych podejść i braki w wyszkoleniu – są to jednak rzeczy zależne od nas i ryzyko łatwo zminimalizować. W górach niebezpieczeństwo mogą nieść niesprzyjające warunki pogodowe (wiatr, burze, mgły), lawiny oraz trudny teren.

Jednak i te zagrożenia możemy obniżyć poprzez dokładne planowanie, znajomość topografii terenu, odpowiedni ubiór, trening itp. Mimo że wspinanie kojarzy się z dużymi wysokościami, to uprawiając tzw. bouldering, wspinamy się bez użycia lin na małe formy skalne. Trudność tej konkurencji nie wynika z długości trasy do pokonania, ale z niewygodnych kątów nachylenia ściany i często bardzo trudno dostępnych chwytów.

Zaletą tego typu wspinaczki jest to, że można ją uprawiać właściwie wszędzie, gdzie tylko znajdziemy parę metrów skałki i dobre oparcie dla nóg.

Dla kogo jest to sport? Mimo że przyjęło się uważać, że wspinający się muszą mieć specjalne predyspozycje fizyczne i psychiczne, nie jest to do końca prawda.Wspinać możę się każdy sprawny fizycznie człowiek, nie posiadający przeciwwskazań zdrowotnych do wysiłku fizycznego (co może stwierdzić lekarz medycyny sportowej).

Oczywiście, łatwiej będzie osobom wysportowanym, o dużej wytrzymałości fizycznej, jednak przy rekreacyjnym uprawianiu sportu nie jest to tak istotne. Najlepiej samemu spróbować i poczuć adrenalinę, wisząc kilkanaście metrów nad ziemią albo próbując przecisnąć się przez wąskie gardło w jaskini.