Duże wiertarko-wkrętarki - dla kogo, po co, jak wybrać?

• Akumulatorowe wiertarko-wkrętarki dysponują momentem do ok. 130 Nm, ale już wkrętarka z momentem 70 Nm to poważny sprzęt
• Dobre nowoczesne wiertarko-wkrętarki mają stosunkowo nieduże zapotrzebowanie na energię i przy wielu zastosowaniach wystarczą mniejsze, a jednocześnie lżejsze baterie
• Podczas niektórych prac z wiertarko-wkrętarką należy koniecznie używać rękojeści bocznej

Duże wiertarko-wkrętarki zasilane są co do zasady akumulatorami o napięciu 18 V (lub 20 V – to w praktyce to samo). Mogą służyć do wiercenia w drewnie, metalu, kamieniu i w gresie, a także – jeśli są wyposażone w udar – w twardej cegle i podobnych materiałach (ale raczej nie w żelbetonie – szkoda sprzętu). Wiertarko wkrętarką można też wkręcać długie wkręty ciesielskie, których żadną miarą nie dalibyśmy rady, przynajmniej w większej liczbie, wkręcić ręcznie. To idealne narzędzie podczas budowy drewnianych konstrukcji ogrodowych, wiat garażowych, itp. Duże wkrętarki nie nadają się natomiast do drobnych prac domowych jak np. skręcanie mebli z płyty wiórowej – są za mocne! I nie sugerujcie się tym, że każda wiertarko-wkrętarka ma sprzęgło – duży i mocny sprzęt, nawet jeśli ustawisz 20-stopniowe sprzęgło na „1”, będzie zbyt mocny.

Duża wiertarko-wkrętarka - na jakie cechy zwrócić uwagę?

• Moment dokręcania: wyrażony jest w niutonometrach (Nm) i w przypadku większości wiertarko-wkrętarek zasilanych bateriami o napięciu 18 V wynosi od 50 do nieco ponad 130 Nm. Jak moment dokręcania wyrażony w Nm przekłada się na możliwości sprzętu?

40-50 Nm – wystarczy do budowy lekkich konstrukcji drewnianych, do wkręcania nie za dużych wkrętów, powinno to wystarczyć do wiercenia w drewnie tzw. wiertłem samowiercącym (wyposażone w „gwintowaną” końcówkę wgryzającą się w drewno pozwalającą na bardzo szybkie, choć niezbyt precyzyjne wykonywanie otworów) o średnicy do ok. 20 mm. Da radę „pociągnąć” i nieco większe wiertła, ale będzie się męczyć, łatwo o zepsucie narzędzia.

70 Nm – w amatorskim użytkowaniu dość uniwersalna wartość – wkrętarka jest jeszcze lekka i może być bardzo kompaktowa, a już wystarczy do większości zastosowań

90 Nm – sprzęt wymagający szacunku i ostrożności podczas pracy, wkręci duże wkręty ciesielskie i bez trudu obsłuży długie, o dużej średnicy wiertła samowiercące. Uwaga: podczas wiercenia, zwłaszcza otwornicą, należy przy sprzęcie o takim momencie dokręcania korzystać z rękojeści bocznej – jeśli wiertło się zablokuje i gwałtownie zatrzyma wkrętarkę, nie sposób utrzymać jej bez bocznej rękojeści – może złamać nadgarstek, a nawet bark!

130 Nm i więcej – to największe wiertarko-wkrętarki do zastosowań profesjonalnych używane np. podczas budowy masywnych konstrukcji dachowych. W warunkach amatorskich tego rodzaju sprzęt nie jest potrzebny – przy niewielkich, nawet wymagających pracach, można bez zahamowań wykorzystać mniejszą wiertarko-wkrętarkę, choć najnowsze modele o takich możliwościach są dość kompaktowe i niezbyt ciężkie.

• Obroty: duże wiertarko-wkrętarki mają dwa, trzy, a najmocniejsze i najbardziej „wypasione” nawet cztery biegi. Prędkość maksymalna na poziomie 2000 obr./min. wystarczy do sensownego wiercenia dość precyzyjnych otworów. Sprzęt z najwyższej półki ma maksymalną prędkość obrotową na poziomie 4000 obr./min. – pozwala to na wiercenie bardzo precyzyjne. Sprzęt mający maksymalną prędkość obrotową na poziomie 1500 obr./min. pozwala wiercić, ale nie zawsze z odpowiednią dokładnością.
• Udar: służy do wiercenia w murze, ale nie w żelbetonie (do tego celu lepiej wykorzystać młotowiertarkę). Podobne modele wkrętarek występują z opcją udaru i bez niej, funkcja udaru bardzo nieznacznie (o 50-100 zł) zwiększa cenę urządzenia i niby od przybytku głowa nie boli, ale... wiertarko-wkrętarka z udarem jest nieco cięższa i – przede wszystkim – dłuższa, a więc mniej poręczna. Nie potrzebujesz udaru – kup narzędzie bez tej funkcji!
• Baterie: potrzebne są dwie o takiej wielkości, by nie dało się wyczerpać baterii w czasie, który potrzebny jest do naładowania zapasowej baterii – taki układ zapewnia możliwość ciągłej pracy. Baterie zużywa się szybko np. podczas czyszczenia stalowych powierzchni szczotką do metalu (do tego potrzebujemy baterii 5Ah lub nawet większych), ale już przy wierceniu, o ile nie jest to długotrwałe wiercenie w murze – baterie drenujemy znacznie wolniej. Przy amatorskich pracach typu naprzemienne wiercenie-wkręcanie niezbyt dużych wkrętów jedna wysokiej jakości bateria 2,5 Ah wystarczy na kilka godzin pracy lub nawet na cały dzień! Czas ładowania to od ok. 40 minut do 1,5 godziny – w zależności od tego, czy mamy szybką ładowarkę i od ogólnej klasy sprzętu. Najczęściej wkrętarka łagodnie obchodzi się z bateriami i bez szczególnej potrzeby nie należy kupować dużych baterii, które są ciężkie i nieporęczne.
• Sterowanie aplikacją w telefonie: niektóre profesjonalne narzędzia pozwalają na zmianę niektórych ustawień za pomocą aplikacji w telefonie i łącza Bluetooth – np. aktywowanie czułości funkcji automatycznego elektronicznego sprzęgła chroniącego nasze ręce w razie zablokowania wiertła. Większość wiertarko-wkrętarek nie ma jednak takich „wynalazków” i w większości przypadków nie są one potrzebne.
• Silnik bezszczotkowy: ma większą moc przy tych samych wymiarach co szczotkowy i zużywa mniej energii. W przypadku sprzętu z wyższej półki obecnie jest to standard

Walizka: warto kupować sprzęt z walizką, chyba że co do zasady trzymamy narzędzia akumulatorowe w jednej większej skrzyni.

Duża wiertarko-wkrętarka - jak jej używać?

• Po pierwsze, wiercąc dużym wiertłem albo otwornicą, należy korzystać z rękojeści bocznej. Jeśli jej nie mamy, warto w takiej sytuacji ustawiać sprzęgło bezpiecznie – unikać wiercenia w trybie... wiercenia, lecz wiercić w trybie „miękkim” i z wyczuciem. Wkrętarka nie zepsuje się od jednego przypadkowego załączenia sprzęgła podczas wiercenia, zwłaszcza podczas wiercenia na niskich obrotach

• Po drugie, zwracajcie uwagę na maksymalną dopuszczalną prędkość roboczą wierteł. Zbyt szybkie obroty wiertarko-wkrętarki powodują tępienie wierteł. Należy jednak unikać długotrwałego sterowania prędkością narzędzia za pomocą włącznika – można go w ten sposób zepsuć. Na dłuższą metę lepiej ustawić przekładnię wiertarko-wkrętarki na niższy bieg.
• Po trzecie, jeśli mamy do wkręcenia dużo wkrętów ciesielskich stawiających duży opór, najlepiej jest wybrać nieco droższe wkręty z łbem dopasowanym do końcówek (bitów) typu torx niż tradycyjnych „krzyżaków” – wkręca się je bardzo łatwo, nie trzeba mocno dociskać, żeby uniknąć przeskakiwania. Torxy przenoszą wyższy moment niż końcówki Philips i Pozidriv!
• Po czwarte, żeby ułatwić sobie wkręcanie wkrętów ciesielskich i uniknąć rozszczepiania drewna, warto skręcane elementy nawiercać, przy czym najwygodniej jest w tym celu posługiwać się dwoma narzędziami – jednym do nawiercania, drugim do wkręcania.
• Po piąte, nie należy zbyt często przeciążać narzędzia. Przeciążanie polega na wkręcaniu zbyt dużych dla narzędzia wkrętów w trybie wiercenia – gdy wkrętarka prawie zatrzymuje się, dochodzi do przegrzewania silnika i elektroniki. Owszem, wytrzyma – ale do czasu! Gdy dochodzi do takich przeciążeń, a nie mamy mocniejszego narzędzia, można ratować się, nawiercając większym wiertłem skręcane elementy.

Duża wiertarko-wkrętarka - ile to kosztuje?

Profesjonalny zestaw średniej wielkości z momentem rzędu 60-70 Nm to wydatek 1000-1200 zł. Za takie pieniądze da się kupić wiertarko-wkrętarkę w walizce, z dwiema bateriami i standardową ładowarką. Za zestaw z wkrętarką wagi ciężkiej (130 Nm), dwiema dużymi bateriami, szybką ładowarką i walizką zapłacimy ok. 2000 zł, choć da się znaleźć coś i za 3000 zł – tylko niekoniecznie ma to sens. Sprzęt amatorski z niższej półki jest znacznie tańszy – od ok. 350 zł, ale w tej kategorii 60-70 Nm to wszystko, na co można liczyć.