• Nie wszystkie poważne usterki zawieszenia dają o sobie znać w sposób łatwo zauważalny przez kierowcę
  • Pozornie niegroźne wpadnięcie autem w dziurę na drodze czy zbyt mocne najechanie na krawężnik mogą spowodować poważne uszkodzenia zawieszenia
  • Uszkodzenia gumowych osłon i mocujących je pierścieni prowadzą do szybkiego zniszczenia sworzni i przegubów

Nowe auta są coraz lepiej wyciszone i mają coraz bardziej dopracowane i często skomplikowane zawieszenia i układy kierownicze. Dzięki nim są coraz bardziej komfortowe i coraz lepiej się prowadzą, ale ubocznym efektem bywa też to, że ewentualne usterki tych podzespołów są coraz trudniejsze do zauważenia przez kierowcę, bo jest on coraz lepiej odizolowany od uciążliwych drgań czy hałasów. W dodatku z uszkodzeniami zawieszenia czy układu kierowniczego, do których dochodzi w sposób gwałtowny, wcale aż tak często nie mamy do czynienia – zwykle niekorzystne zmiany postępują stopniowo i stosunkowo powoli, przez co kierowca może się łatwo przyzwyczaić do objawów, które powinny go zaalarmować.

Do usterek zawieszenia i układu kierowniczego może dochodzić zarówno na skutek normalnego, postępującego zużycia eksploatacyjnego podzespołów (średni wiek auta osobowego w Polsce to kilkanaście lat!), jak i uszkodzeń związanych z niewłaściwą eksploatacją i trudnymi warunkami jazdy.

Nie przyzwyczajaj się do jazdy zepsutym autem!

Jeśli awaria nie pojawia się gwałtownie, kierowca bardzo często zupełnie nieświadomie „tuszuje” jej nasilające się objawy. Jeśli samochód prowadzi się coraz mniej stabilnie, np. na skutek zużycia amortyzatorów i ich łożysk czy końcówek drążków kierowniczych, kierujący z reguły odruchowo koryguje tor jazdy auta. Tyle, że takie nieustanne korygowanie nie usuwa przecież usterek. Uszkodzenie jednego elementu zawieszenia z reguły powoduje zwiększone obciążenie współpracujących z nim podzespołów. Jeżeli np. w aucie zużyją się amortyzatory, to przez gorsze tłumienie drgań bardziej obciążone będą sprężyny, które mogą w końcu popękać na skutek zmęczenia materiału. Szybciej też zużywają się wtedy opony, a droga hamowania ulega znacznemu wydłużeniu. Nadmierne luzy sworzni drążków kierowniczych i czy wybite elementy metalowo-gumowe zawieszenia powodują, że nastawy geometrii zawieszenia przestają się mieścić w dopuszczalnych przedziałach – nie dość, że auto coraz gorzej zachowuje kierunek jazdy na wprost, koła nie są odpowiednio prowadzone podczas pokonywania zakrętów, to jeszcze opony zużywają się nierównomiernie i w zastraszającym tempie.

Jedna usterka prowadzi do kolejnych

Mechanicy powinni zwracać uwagę na pozornie drobne usterki, które mogą z czasem prowadzić do poważnych i niebezpiecznych awarii. Doskonałym przykładem jest tu kontrola stanu gumowych mieszków (osłon) chroniących sworznie czy przeguby. Woda, która przedostaje się przez najdrobniejsze uszkodzenia gumy, wypłukuje specjalny smar. To z kolei powoduje przedostawanie się cząstek zanieczyszczeń do przegubu. Brud niszczy wewnętrzną plastikową powłokę sferyczną, powodując uszkodzenie zarówno sworznia kulistego, jak i obudowy przegubu. Efekt? Coraz większe luzy, które nie tylko powodują coraz gorszą precyzję pracy zawieszenia czy układu kierowniczego czy uciążliwe hałasy, ale też w skrajnych przypadkach może się to skończyć rozpięciem przegubu.

Usterki, których kierowca może nie zauważyć

Kierowca prowadzący auto nie jest w stanie zauważyć, że doszło do uszkodzenia gumowej osłony – kiedy już pojawią się trudne do zignorowania objawy, uszkodzenia mogą być poważne i skrajnie niebezpieczne. Za to w warsztacie, po uniesieniu auta na podnośniku wprawny mechanik powinien od razu zwrócić uwagę na przeciętą osłonę czy ślady wypływającego spod niej smaru. Podobnie bywa m.in. ze zużytymi łożyskami piast – zanim zaczną donośnie hałasować, ich nadmierny luz da się stosunkowo łatwo wyczuć podczas oględzin auta uniesionego na podnośniku. Kierowca nie ma też szans na zauważenie, że „wylał“ amortyzator czy też, że pojawiły się wycieki z przekładni kierowniczej – podczas oględzin w warsztacie te groźne usterki nie powinny ujść uwadze fachowców.

Kierowca może nie zauważyć, że amortyzatory jego auta są już niesprawne Foto: ACZ / Auto Świat
Kierowca może nie zauważyć, że amortyzatory jego auta są już niesprawne

Eksperci ZF Aftermarket radzą

W przypadku jakichkolwiek objawów świadczących o usterkach czy zużyciu elementów zawieszenia czy układu kierowniczego (np. stuki, skrzypienia i inne nietypowe odgłosy pojawiające się podczas jazdy, pogorszenie precyzji prowadzenia) należy jak najszybciej udać się do warsztatu, w celu zdiagnozowania przyczyn problemów. Przy okazji każdej planowej wizyty w serwisie mechanik powinien dokładnie sprawdzić stan zawieszenia i układu kierowniczego. Jazda próbna tu nie wystarczy – niektóre usterki widać dopiero, kiedy auto znajdzie się na podnośniku.

Jeśli konieczna jest wymiana części układu kierowniczego lub zawieszenia, to należy pamiętać, że są to podzespoły mające bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy – należy stosować tylko części wysokiej jakości, pochodzące od renomowanych producentów, najlepiej takich, którzy dostarczają części również na tzw. pierwszy montaż. Wiele podzespołów należy wymieniać parami – zasada ta dotyczy m.in. amortyzatorów i ich łożysk, sprężyn, czy też występujących symetrycznie poduszek i elementów metalowo-gumowych zawieszenia.

Podczas napraw zawieszenia u układu kierowniczego należy korzystać z części najwyższej jakości Foto: ZF Aftermarket
Podczas napraw zawieszenia u układu kierowniczego należy korzystać z części najwyższej jakości