Autostrada czy droga ekspresowa - która lepsza, czym się różnią i ile to nas kosztuje?

• W Polsce mamy prawie 1700 km autostrad i prawie 2500 km dróg ekspresowych
• Docelowa długość wszystkich autostrad w Polsce to 2100 km, a dróg ekspresowych – 5880 km
• Pas autostrady jest z reguły nieznacznie szerszy niż pas drogi szybkiego ruchu

Autostrada co do zasady ma dwa pasy ruchu lub więcej w każdą stronę i jest to droga dwujezdniowa, tzn. jezdnie do jazdy w przeciwną stronę są od siebie oddzielone. Droga ekspresowa najczęściej także ma dwie jezdnie i dwa pasy ruchu w każdą stronę, ale nie jest tak wszędzie i nie musi tak być. Są odcinki, na których mamy do dyspozycji tylko jeden pas ruchu, może być to np. droga „2+1”. Ale to niejedyne różnice...

Autostrada - szersza i bezkolizyjna

Wszystkie obecnie budowane autostrady mają pasy ruchu o szerokości 3,75 metra – to o 25 cm więcej niż w przypadku drogi ekspresowej. Takie też pozostawia się rezerwy na wypadek konieczności poszerzenia autostrady w przyszłości. Starsze autostrady (np. fragmenty Autostrady Wielkopolskiej w okolicach Poznania) są jednak węższe – mogą mieć pasy ruchu o szerokości 3,5 metra (czyli tyle, ile przewiduje się dla „ekspresówek”). Inne różnice: pas awaryjny autostrady ma 3 metry, a drogi ekspresowej – 2,5 metra, pobocze autostrady – 1,25 metra, drogo ekspresowej – 75 cm.

Przeczytaj też:

• Czytaj „Auto Świat” bez wychodzenia z domu

Na autostradę wjedziemy tylko specjalnym wjazdem na tzw. węźle drogowym, poza miastami wjazdy na autostradę nie powinny występować częściej niż co 15 km (co 5 km na drodze ekspresowej poza obszarem zabudowanym). W okolicach aglomeracji w obu przypadkach „skrzyżowania” mogą występować częściej, przy czym w przypadku autostrady „skrzyżowanie” celowo wzięte jest w cudzysłów – na autostradę wjeżdżamy wjazdem, kierunki ruchu nigdy nie przecinają się. Na „ekspresówce” mogą występować normalne, jednopoziomowe skrzyżowania ze światłami – i to jest podstawowa, najważniejsza z punktu widzenia kierowcy, techniczna różnica pomiędzy tymi dwiema kategoriami dróg.

Na autostradzie nie wolno:

• holować innego samochodu, z wyjątkiem specjalistycznych holowników i tylko do najbliższego zjazdu,
• jechać pojazdem, który nie jest w stanie rozwinąć prędkości 40 km/h.

Na autostradzie i drodze ekspresowej nie wolno:

• zawracać,
• cofać,
• zatrzymywać się – poza wyznaczonymi miejscami,
• jechać rowerem, motorowerem albo czterokołowcem,
• chodzić pieszo.

Autostrada zwykle płatna

To, co sprawia, że niektórzy kierowcy wolą jazdę „ekspresówką” niż autostradą, to opłaty autostradowe. To, po pierwsze, wydatek (przykładowo jednorazowy przejazd Autostradą Wielkopolską z Konina do Świecka kosztuje aż 84 zł, a dużą ciężarówką aż 271 zł! To także strata czasu – na niektórych autostradach (zwykle tych tańszych, np. na trasie nad morze) w okresie letnim tworzą się ekstremalne korki, które zabierają czas zaoszczędzony w drodze. Korki, które dotąd dały o sobie znać, to jednocześnie wybawienie kierowców od opłat tymi odcinkami autostrad, na których nie wybudowano dotąd punktów ich poboru (np. na trasie z Warszawy w stronę Poznania): już wiadomo, że tradycyjny sposób zbierania opłat jest niewydolny, a nie wymyślono jeszcze nowego, dlatego wstępnie wybudowane „szykany” rozebrano. Na tym tle mniej o wiele bardziej przyjemna i wystarczająco szybka.

Ile dróg jest i ile kiedyś ma być

Mapa dróg szybkiego ruchu w PlsceŹródło: GDDKiA

Prędkości dozwolone na autostradach i drogach ekspresowych

Autostrada i „ekspresówka”: ile to kosztuje i dlaczego tak drogo?

Wybudowanie kilometra drogi, niezależnie czy to autostrada czy droga ekspresowa, kosztuje... tyle samo – obecnie ok. 41 mln. zł za kilometr. To dlatego, że autostrada wprawdzie jest szersza, ale mniej jest na niej węzłów, a skrzyżowań nie ma wcale. O koszcie budowy poszczególnych odcinków – jak podaje GDDKiA – decyduje liczba i rodzaj obiektów, jakie muszą powstać w związku z drogą. Pod względem zabezpieczeń – przejść dla zwierząt, ogrodzeń itp. oba rodzaje dróg wyglądają podobnie.

• 41 mln zł – średni koszt budowy kilometra drogi ekspresowej (dotyczy dróg aktualnie w budowie)
• 282 mln zł – tyle kosztuje kilometr odcinka drogi ekspresowej S2 z tunelem na Ursynowie w Warszawie
• 160 mln zł – koszt budowy kilometr drogi S1 n trasie Przybędza – Milówka
• 123 mln zł/km – tyle kosztuje „mostowy” odcinek Południowej Obwodnicy Warszawy
• 102 mln zł – tyle kosztuje kilometr drogi S1 na odcinku Bolków – Kamienna Góra
• 35 mln zł – koszt kilometra drogi ekspresowej z pominięciem wymienionych szczególnie drogich odcinków