Piractwo produktowe to miliardowy interes, na którym tracą nie tylko firmy wytwarzające oryginalne towary, ale też często i nabywcy podróbek. Najczęściej jakość kopiowanych produktów mocno odbiega od tej, jakiej można oczekiwać po wyrobach renomowanych firm. Wytwórcy podróbek nie przejmują się bezpieczeństwem czy trwałością swoich wyrobów, bo nie ponoszą za nie żadnej odpowiedzialności, nie inwestują w ich badania czy certyfikaty. Nawet w przypadku starannie wykonanych kopii, poprawnie odwzorowany jest jedynie wygląd produktu – ale jego parametry użytkowe bywają zupełnie inne.
Czy to może być podróbka?
Co powinno wzbudzić obawy u kupującego? Sygnałów, że towar może być trefny, jest zwykle kilka, najczęściej to:
- Cena produktu wyraźnie niższa niż u autoryzowanych sprzedawców
- niedawno założone konto/profil sprzedawcy: firmy handlujące lewym towarem najczęściej znikają tak szybko, jak się pojawiają;
- kontakt ze sprzedawcą wyłącznie mailowy, a jeśli jest podany telefon, to nigdy nie odpowiada;
- długi czas dostawy, wysyłka z zagranicy, brak możliwości odbioru osobistego lub wybrania rodzaju przesyłki pozwalającego na weryfikację towaru przed jego przyjęciem.
Uwaga! Często "fachowcy" myślą, że są w stanie zweryfikować oryginalność produktu na podstawie zdjęć produktów dołączonych do ogłoszenia lub aukcji. Zazwyczaj się to nie udaje! Sprzedawcy fałszowanych produktów mają na to sposoby – w ogłoszeniach często pokazywane są zdjęcia produktów oryginalnych, które nie mają wiele wspólnego z tym, co później znajdzie się w przesyłce.
Części "prawie-oryginalne"?
Metod na wprowadzanie nabywców w błąd jest naprawdę wiele. Czasem trik oszustów polega np. na sprzedaży kompletnych zestawów, w których jeden z elementów (zwykle wcale nie najdroższy) jest rzeczywiście markowym i oryginalnym produktem, ale reszta to zbieraniną podzespołów wątpliwej jakości – oczywiście cały zestaw sprzedawany jest pod marką produktu oryginalnego, albo przynajmniej w sposób, który sugeruje nabywcy, że wszystkie elementy zestawu są markowe.
Tak dzieje się np. w przypadku kompletów rozrządu – np. sam pasek pochodzi od renomowanego producenta, natomiast pompa wody, napinacze, rolki – czyli elementy, od których również zależy trwałość paska, są najtańszymi zamiennikami. Na taką metodę sprzedaży podróbek skarży się m.in. firma Brembo, która walczy nie tylko z plagą podrabianych zacisków, ale też nieuczciwymi sprzedawcami, którzy oferują zestawy "Brembo", w których wprawdzie same zaciski są oryginalne, ale pozostałe części już nie.
Części regenerowane jako nowe
Kolejny sposób: sprzedawanie regenerowanych podzespołów jako fabrycznie nowe – ta metoda stosowana jest np. w przypadku wtryskiwaczy, dwumasowych kół zamachowych, sprzęgieł, rozruszników, alternatorów czy turbosprężarek.
W przypadku turbosprężarek np. z oryginalnej, markowej części zostaje tylko wypiaskowana obudowa, za to tzw. rdzeń to najtańszy zestaw naprawczy z Chin, zamontowany często nawet bez precyzyjnego wyważania.
Zdarzają się nawet sprzedawcy, którzy sprzedają opony bieżnikowane jako nowe. Regeneracja elementów to nic złego – pod warunkiem że zostanie poprawnie wykonana i że za odnowione części nie trzeba płacić jak za nowe!
Uwaga! W przypadku niektórych produktów nawet renomowane hurtownie motoryzacyjne o tym, że są to części po fabrycznej regeneracji, informują tylko drobnym druczkiem.
Fałszowane oleje silnikowe
Oleje są naprawdę często podrabiane – bo w praktyce nie da się łatwo i szybko zweryfikować jakości tego, co znajduje się w bańce. Metody oszustów bywają najróżniejsze, można trafić zarówno na olej oryginalny, tyle że ze zmienioną etykietą (np. zamiast oleju syntetycznego w bańce znajduje się mineralny), ale też zdarzają się produkty podrobione od początku do końca – od opakowania, przez etykietę, aż po zawartość. Zabezpieczenia takie jak hologramy czy kody QR do weryfikacji produktu niewiele tu dają. Niestety, jedynym sposobem na uniknięcie kosztownej wpadki – bo podrabiany olej może szybko doprowadzić do zniszczenia silnika – jest kupowanie od sprawdzonych dostawców, autoryzowanych dystrybutorów firm olejowych. Najczęściej podrabiane są oleje popularnych i drogich marek, przy niszowych produktach i olejach tańszych ryzyko jest mniejsze.
Akumulatory o zawyżonej pojemności
Jednym ze sposobów naciągania klientów jest sprzedaż akumulatorów ze zmienionymi etykietami, sugerującymi, że bateria ma wyższą pojemność od rzeczywistej. Takie oszustwo stosunkowo łatwo zdemaskować, bo na stronach producentów znaleźć można katalogi z dokładnymi danymi technicznymi poszczególnych akumulatorów – podejrzaną baterię można zważyć i porównać wynik z danymi deklarowanymi przez wytwórcę.
Ostrożnie z częściami używanymi
W przypadku wielu podzespołów oryginalne części używane są na rynku znacznie droższe i bardziej poszukiwane od tanich, nowych zamienników. Zdarza się, że oszuści celowo postarzają nieoryginalne części, imitując ślady ich eksploatacji, żeby później oferować je jako podzespoły oryginalne, tyle że używane. To zmniejsza wprawdzie zysk, ale ułatwia oszustwo – nie trzeba kopiować oryginalnego opakowania, znaki towarowe mogą być po prostu zatarte lub naniesione niedokładnie, a kupujący mają mniejsze oczekiwania wobec takich części.
Podrabiane komputery diagnostyczne
Na portalach aukcyjnych i ogłoszeniowych bardzo łatwo natrafić można na oferty sprzedaży podrabianych komputerów diagnostycznych, najczęściej są to nieautoryzowane produkty kopie urządzeń marki Delphi. Od pewnego czasu większość sprzedawanych tak urządzeń nie ma już podrobionego znaku towarowego, a ich obudowy nieznacznie różnią się od tych, w których sprzedawane są urządzenia oryginalne. Oferty wydają się bardzo kuszące, bo np. komputer kosztuje 200 zł zamiast 5000 zł. Problem polega na tym, że do pracy takie urządzenia potrzebują jeszcze oprogramowania, a oryginalne kosztuje od kilku do kilkunastu tysięcy, a czasem trzeba wykupić jeszcze abonament na aktualizacje.
Sprzedawcy "lewych" komputerów albo dołączają do nich płyty z pirackim oprogramowaniem, albo informują nabywcę, skąd je pobrać. Tymczasem korzystanie z pirackiego oprogramowania może się bardzo źle skończyć dla użytkownika. Policja, a także firmy opłacane przez producentów i dostawców legalnego oprogramowania tropią tego typu transakcje, a zakupy w internecie zwykle zostawiają ślady – o ile znalezienie sprzedawców bywa trudne, to z dotarciem do nabywców problemu nie ma. Użytkownik pirackiego (kradzionego) oprogramowania może odpowiadać m.in. za paserstwo (grzywną lub pozbawieniem wolności od 3 miesięcy do 5 lat), czy za złamanie przepisów o prawach autorskich. Firma, która jest właścicielem praw do oprogramowania, może się też domagać rekompensaty za bezprawne wykorzystywanie go, szczególnie jeśli sprzęt był używany do pracy zarobkowej – mogą to być dziesiątki tysięcy złotych!
Co zrobić, jeśli kupimy podróbkę?
Jeśli kupiliśmy część samochodową, której oryginalność wzbudza wątpliwości, w żadnym wypadku jej nie montujmy i nie testujmy z nadzieją, że "jakoś to będzie". W samochodzie zastosowanie podzespołu o nieodpowiedniej jakości może doprowadzić do lawiny kolejnych usterek (np. podrabiana świeca może zniszczyć cewki układu zapłonowego, podrabiany filtr może zakłócić smarowanie silnika), albo do śmiertelnie niebezpiecznej sytuacji, np. kiedy przy awaryjnym hamowaniu okładzina klocka odlepi się lub stanie w płomieniach). W razie wątpliwości można spróbować porównać część z oryginalnym podzespołem pochodzącym z pewnego źródła, np. u autoryzowanego sprzedawcy – tyle, że część podrabianych podzespołów na oko wygląda bardzo dobrze.
Producenci części szczególnie dotknięci plagą podróbek udostępniają na swoich stronach internetowch porady, a czasem również narzędzia do weryfikacji zakupionych produktów. Szanujące się portale sprzedażowe, aukcyjne i ogłoszeniowe (również te pozaeuropejskie) mają często programy ochrony kupujących, a także programy do zgłaszania nielegalnych towarów – jeśli zostaliśmy oszukani, należy z nich skorzystać! Próby załatwienia sprawy polubownie ze sprzedawcą z reguły nie prowadzą do niczego.
