. Nie podaje się natomiast prawie żadnych danych na temat skrzyni biegów. Najczęściej wiemy tylko, że ma 5 lub 6 przełożeń.- To prawda. Skrzynia biegów jest jednym z najważniejszych podzespołów samochodu, ale przeciętny użytkownik niewiele o niej wie. Tylko doświadczenikierowcy potrafią ją ocenić i stwierdzić, czy jest np. dobrze zestopniowana. Skrzynia biegów dobrze zaprojektowana do danego modelu auta pozwala osiągać optymalne parametry: wysokie prędkości, elastyczność, przyspieszenia przy najmniejszym zużyciu paliwa. - Domyślam się, że skrzynie biegów (a szczególnie ich przełożenia) projektuje się do konkretnych silników i modeli samochodów. - Tak. Pierwsze pytanie, jakie musi sobie zadać konstruktor, brzmi: jakie to ma być auto i jak będzie eksploatowane? Wiedząc, jaki silnik zostanie zamontowany, mamy dokładnie określony jego moment obrotowy. Ten moment to "baza". Skrzynia biegów pozwala go odpowiednio wykorzystać, np. zwiększając jego wartość dzięki przełożeniom na I, II oraz III biegu (oraz na wstecznym). Jeszcze kilkanaście lat temu samochody miały trzy lub co najwyżej cztery biegi. Potemwprowadzono "rewolucyjne" skrzynie 5-biegowe, które teraz są już standardem. A od kilku lat pojawiają się skrzynie 6-biegowe. Te działania podjęto nie po to, aby kierowcom utrudniać życie, tylko aby uzyskać optymalną jazdę i ekonomiczne spalanie. - Jak ustala się przełożenia poszczególnych biegów? - Zawsze wychodzi się od silnika. Ma on przedział obrotów, w których osiąga maksymalny moment obrotowy i minimalne spalanie. Chodzi o to, aby tak dobrać przełożenia, żeby silnik pracował w tym optymalnym przedziale obrotów. W zależności od modelu autajest to od 2,5 do 3,5 tysiąca obr./min.Oczywiście cały czas mówimy o skrzyniach biegów przełączanych ręcznie w autach osobowych. Zupełnie inny temat to skrzynie w ciężarówkach. Ze względu na cięższe warunki pracy i większe obciążenia muszą one mieć co najmniej kilkanaście przełożeń. - Jakie przełożenia występują na poszczególnych biegach?- Są dobierane w zależności od silnika i modelu samochodu. Na przykład mogę podać, że w Oplu Astrze z silnikiem 1.6 16V 101 KM pierwszy bieg ma przełożenie 3,73, drugi 2,14, trzeci 1,41, czwarty1,12, piąty 0,89, wsteczny 3,31. Przełożenie przekładni głównej 3,74. W Astrze z silnikiem 2.0 turbodiesel pierwszy bieg ma przełożenie 3,58, drugi 1,89, trzeci 1,19, czwarty 0,85, piąty 0,69, wsteczny 3,31. Przełożenie przekładni głównej 3,63.
Skrzynia biegów
- Panie doktorze, w danych technicznych samochodów podawane są informacje o silniku, jego mocy i momencie obrotowym, zużyciu paliwa, rodzaju zawieszenia, wymiarach..