Za nieprawidłowe wyprzedzanie – w zależności od miejsca i okoliczności, można dostać mandat i nawet 10 punktów karnych. Niektóre błędy – te najwyżej punktowane – są też zwyczajnie niebezpieczne i popełniając je, można np. zabić pieszego.
Linia podwójna ciągła (znak P-4) wcale nie oznacza zakazu wyprzedzania, choć w praktyce często uniemożliwia ten manewr i właśnie temu służy. Otóż Znak P-4 (linia podwójna ciągła) rozdziela jedynie pasy ruchu o kierunkach przeciwnych i oznacza zakaz przejeżdżania przez tę linię i najeżdżania na nią. Jeśli zatem warunki pozwalają na to, aby wyprzedzić inny pojazd, zachowując bezpieczny odstęp (w przypadku wyprzedzania jednośladu minimum 1 metr), linia podwójna ciągła nie zabrania tego manewru. Podobnie ma się rzecz z linią jednostronnie przekraczalną i linią pojedynczą ciągłą (znak P-2), która rozdziela pasy ruchu o tym samym kierunku: jedynie należy się powstrzymać od najeżdżania na nią i od przekraczania jej.
Zakaz wyprzedzania — co oznacza ten znak?
Znak "zakaz wyprzedzania" (B-25) nie jest zakazem bezwzględnym i nie oznacza np., że na odcinku drogi, gdzie ten znak obowiązuje, trzeba wlec się za rowerem czy motorowerem. Znak ten zakazuje jedynie kierującym pojazdami silnikowymi wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych. A zatem, jadąc np. rowerem, można pomimo znaku B-25 wyprzedzić np. ciągnik rolniczy albo bardzo wolno jadący samochód, a jadąc samochodem, można wyprzedzić rower, motorower czy motocykl jednośladowy. Pod znakiem może być umieszczona tabliczka z symbolem pojazdu (np. motocykla, autobusu) i wtedy oznacza ona, że zakaz wyprzedzania dotyczy kierujących pojazdami wskazanymi na tabliczce.
Zakaz wyprzedzania odwoływany jest skrzyżowaniem, znakiem "koniec zakazu wyprzedzania" albo znakiem B-42 "koniec zakazów".
Przejście dla pieszych i przejazd rowerowy — nie wolno wyprzedzać, chyba że...
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych albo bezpośrednio przed nim (i analogicznie: na przejeździe dla rowerów i bezpośrednio przed nim) należy do najsrożej karanych wykroczeń (mandat tylko 200 zł, ale aż 10 punktów karnych, w przypadku wejścia w życie zapowiadanych zmian – 15 punktów karnych). Przepis nie jest jednak bezwzględny i mówi:
Analogicznie brzmi przepis dotyczący przejazdów dla rowerzystów. Sięgnijmy więc do definicji "ruchu kierowanego", a mówi ona: "ruch kierowany – ruch otwierany i zamykany za pomocą sygnalizacji świetlnej albo przez uprawnioną osobę". Jeśli więc na przejściu dla pieszych albo na przejeździe dla rowerzystów mamy działającą sygnalizację świetlną, to ruch w tym miejscu jest kierowany i mając światło zielone, możemy na takim przejściu (przejeździe dla rowerzystów) wyprzedzać bez obaw o mandat.
Wyprzedzanie na skrzyżowaniu — kiedy jest możliwe?
Wyprzedzanie na skrzyżowaniu zasadniczo jest zakazane, ale zakaz nie dotyczy np. ronda – na rondzie wyprzedzanie jest jak najbardziej dopuszczalne (i niejednokrotnie konieczne). Zakaz wyprzedzania na skrzyżowaniu – analogicznie do wyprzedzania na przejściach dla pieszych – nie obowiązuje, jeśli na skrzyżowaniu działa sygnalizacja świetlna.
Wyprzedzanie na autostradzie — z której strony?
Choć rozsądek nakazuje unikać jak ognia wyprzedzania na autostradzie z prawej strony (jeśli ktoś jedzie wolno lewym pasem, to jest duże prawdopodobieństwo, iż jest rozkojarzony, nie do końca wie, co się wokół dzieje i widząc auto z prawej, przestraszy się i wykona jakiś gwałtowny manewr) to jednak wyprzedzanie z prawej na autostradzie jest manewrem całkowicie legalnym. Prawo do wyprzedzania na autostradzie prawym pasem należy do jednego z bardzo licznych wyjątków od zasady, że wyprzedzać należy tylko z lewej.
Wystarczy uświadomić sobie, że jadąc autostradą, w istocie jedziemy po jezdni jednokierunkowej. Autostrada to droga dwujezdniowa złożona z dwóch odseparowanych od siebie jezdni jednokierunkowych prowadzących w przeciwnych kierunkach. Proste?
Wyprzedzanie — kiedy tylko z lewej?
Wyprzedzanie z lewej to zasada ogólna, od której jest wiele wyjątków. A zatem: wyprzedzać z prawej należy pojazd szynowy, chyba że położenie torów jest takie, że możliwe jest jedynie wyprzedzanie z lewej strony. Z prawej należy wyprzedzać pojazd, którego kierowca sygnalizuje zamiar skrętu w lewo. Z prawej można wyprzedzać – jak wspomniano wcześniej – na jezdni jednokierunkowej. Na jezdni dwukierunkowej można wyprzedzać z prawej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku.
No i jeszcze jeden wyjątek: z prawej strony mają prawo wyprzedzać rowerzyści inne niż rowery wolno jadące pojazdy. W każdym innym przypadku wyprzedzamy lewą stroną!
Kiedy nie wolno wyprzedzać?
Ponownie mamy przepisy zasadnicze i liczne wyjątki.
-
Nie wolno więc wyprzedzać przy dojeżdżaniu do wzniesienia, ale zakaz ten nie dotyczy jezdni jednokierunkowej. Nie dotyczy też jezdni dwukierunkowej, jeśli kierujący pojazdem wyprzedzającym nie wjeżdża na część drogi przeznaczonej dla ruchu w kierunku przeciwnym (gdy jest to zabronione znakami na jezdni)
-
Nie wolno wyprzedzać na zakręcie oznakowanym znakami ostrzegawczymi – obowiązują jednak te same wyjątki co przy wyprzedzaniu przed wierzchołkiem wzniesienia
W każdym przypadku obowiązuje zasada, że nie wyprzedzamy, nie mając odpowiedniej widoczności, nie wyprzedzamy, gdy pojazd jadący przed nami rozpoczął wyprzedzanie lub zasygnalizował zamiar zmiany pasa czy kierunku jazdy, nie wyprzedzamy, gdy ktoś jadący za nami rozpoczął wyprzedzanie.
Wyprzedzanie — co jeszcze trzeba wiedzieć?
-
Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym
-
Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości
-
W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla, hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego, osoby poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch lub kolumny pieszych odstęp od wyprzedzanego, jaki należy zachować, nie może być mniejszy niż 1 m.
