Program będzie realizowany na drogach lokalnych w obszarze zabudowanym - w miastach, miejscowościach i na obszarach wiejskich. Ocenia się, że dzięki realizacji Programu Uspokojenia Ruchu można będzie ocalić od śmierci ok. pięćset osób, a prawie sześć tysięcy kolejnych uchronić przed ciężkimi obrażeniami ciała. Priorytet otrzymają miasta i miejscowości położone na trasach alternatywnych do dróg krajowych.
Program ma podnieść poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego przy założeniu że w kraju - do roku 2012 i później - powstaną dwie kategorie dróg: szybkie drogi tranzytowe, międzyregionalne klasy A i S oraz drogi lokalne, na których ruch ma się odbywać maksymalnie płynnie, ale nie za szybko.
Zdaniem Radosława Stępnia, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, cel programu zostanie osiągnięty poprzez połączenie inwestycji w infrastrukturę drogową (odblaski, wysepki, przejścia, lewoskręty, zmieniona geometria ruchu - mamy tego przykład na krajowej 2, na odcinku Łowicz - Warszawa) oraz propagowanie wiedzy i praktyki z zakresu uspokojenia ruchu.
Z policyjnych analiz wynika, że w miastach zbyt szybko jeździ 85 proc. pojazdów, lecz najgorsza sytuacja panuje na odcinkach dróg przechodzących przez niewielkie miejscowości, gdzie 94 proc. kierowców przekracza dozwoloną prędkość. Istotną przyczyną tego stanu rzeczy jest ukształtowanie środowiska drogowego i organizacja ruchu, które sprzyjają zbyt szybkiej jeździe. Szczególnie trudna jest sytuacja pieszych i rowerzystów, którzy łącznie stanowią 44% zabitych na drogach i są najczęstszymi ofiarami wypadków w miastach i miejscowościach. Tymczasem za pomocą odpowiedniego ukształtowania drogi i jej otoczenia można skutecznie zapobiegać wypadkom poprzez uniemożliwianie jazdy z nadmierną prędkością.
W celu uspokojenie ruchu mają być stosowane m.in. przewężenia jezdni, wyniesione powierzchnie skrzyżowań, małe ronda itp. Jednocześnie wprowadzany będzie hierarchiczny podział dróg ze względu na rzeczywiste funkcje, jakie pełnią na danym obszarze: funkcja tranzytowa, rozprowadzająca ruch i dojazdowa. Wprowadzane mają być strefy prędkości: 50 km/h, 30 km/h, strefy zamieszkania i strefy ruchu pieszego. Uspokojenie ruchu będzie realizowane w połączeniu z elementami małej architektury podnoszącej walory estetyczne i ład przestrzenny otoczenia, co ma poprawić komfort i jakość życia mieszkańców.
Całkowita wartość Programu Uspokojenia Ruchu jest szacowana na 270 mln euro. Zakłada się, iż środki na finansowanie Programu zapewni kredyt z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (130 mln euro), środki własne jednostek samorządu terytorialnego (135 mln euro) oraz dofinansowanie z Ministerstwa Infrastruktury (5 mln euro).