To kwestia odpowiedniej organizacji i wyposażenia. Za granicą coraz więcej ludzi poruszających się z opiekunem, o kulach czy na wózku inwalidzkim, korzysta z kempingów. W Polsce wygląda to jeszcze nieco... inaczej.

Według danych ONZ, około 10 proc. populacji świata to osoby niepełnosprawne. W granicach Unii Europejskiej stanowią oni 15 proc. ogółu ludności Wspólnoty.

- Turystyka caravaningowa osób niepełnosprawnych w naszym kraju istnieje w bardzo minimalnym zakresie - przyznaje Józef Kłosok, wiceprezes Polskiej Federacji Campingu i Caravaningu. - Wynika to przede wszystkim z bariery  finansowej. Caravaning często jest zbyt drogą formą turystyki dla osób nie w pełni sprawnych ruchowo. Na podstawie moich czterdziestu lat udziału w turystyce caravaningowej mogę stwierdzić, że wśród uczestników tego rodzaju turystyki najczęściej spotykam Holendrów, Niemców i Duńczyków - a więc ludzi z krajów o wysokim standardzie życia.

Jak zapewnia PFCC, w Polsce funkcjonuje 126 kempingów w różnym stopniu przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wojewódzkie Komisje Kategoryzacyjne dokonały przeglądu i oceny tych obiektów, przyznając im "gwiazdki". Według stanu na dzień 30 września 2009 r. w Polsce mamy: 13 kempingów czterogwiazdkowych, 31 kempingów trzygwiazdkowych, 57 kempingów dwugwiazdkowych i 25 - jednogwiazdkowych. Obiekty cztero-, i trzygwiazdkowe spełniają europejskie standardy i mogą poszczycić się pełnym przystosowaniem do potrzeb osób niepełnoprawnych.

W internecie wcale niemała część kempingów deklaruje swoje przystosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych, jednak Lubelski Związek Inwalidów Narządu Ruchu ostrzega i apeluje o rozwagę...

- Z doświadczenia wiem, chociażby na przykładzie hoteli, że informacje podawane w internecie często są nierzetelne i deklaracja o dostępności obiektu dla osób niepełnosprawnych niewiele ma wspólnego z rzeczywistością - mówi Bogdan Młynarczyk, aktywny działacz LZINR. - Planując wyjazd naszej grupy, zawsze weryfikuję informacje o przystosowaniu danego miejsca do potrzeb osób niesprawnych ruchowo. Sprawdzam obiekt m.in. w katalogach i biurze firmy oferującej usługę. Każdy niepełnosprawny ma bowiem inne potrzeby i wymaga innych udogodnień; trzeba znaleźć odpowiednią ofertę dla siebie.

Caravaning formą rehabilitacji

- Turystyka caravaningowa wśród osób niedosłyszących i głuchych sprzyja likwidacji barier w sferze psychicznej i fizycznej na płaszczyźnie integracji społecznej - mówi Piotr Krupa, sekretarz i kierownik Polskiego Związku Głuchych.

-Wzmacnia pozycję tej osoby jako jednostki w społeczeństwie, ponieważ wypełnienie czasu wolnego oraz aktywizacja niesłyszących zmniejsza skutki izolacji społecznej, a tym samym zapobiega pojawieniu się patologii społecznej.

W zeszłym roku PZG wyszedł z inicjatywą stworzenia klubu turystyki caravaningowej na Podkarpaciu. Niestety, przede wszystkim z braku chętnych wśród osób niesłyszących, a także braku odpowiednich funduszy, klub nie został utworzony. Jak zapewniają działacze PZG, turystyka caravaningowa jest ciekawym rozwiązaniem dla osób niepełnosprawnych, ale kosztownym.

Samochód kempingowy SKY Free firmy Blucamp stworzony został w 2008 roku dla osób niepełnosprawnych. Foto: Onet
Samochód kempingowy SKY Free firmy Blucamp stworzony został w 2008 roku dla osób niepełnosprawnych.

Czas i kasa

Właściciele ośrodków wypoczynkowych, pól kempingowych i namiotowych przyznają, że liczba miejsc przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych jest w Polsce niewielka. Z czego to wynika?

- Takie przystosowanie jest bardzo kosztowne, przepisy są nieubłagane, a firmy produkujące urządzenia i elementy wyposażenia chociażby pokoi dla osób niepełnosprawnych według przepisów - wręcz wrogie kosztowo - tłumaczy  Elżbieta Mahoney, właścicielka ośrodka Elixir w Gutach, k. Giżycka.

- Działania na rzecz dostępności kempingu dla osób niepełnoprawnych są również czasochłonne - dodaje Andrzej Ciszek, właściciel i kierownik kempingu "Pod jabłoniami" w Tarnowie. - Nam przystosowanie obiektu zajęło trzy sezony. Przy ograniczonych środkach finansowych nie sposób dokonać takiej inwestycji w kilka tygodni.

Jednak ci, którzy zainwestowali w przeobrażenie swojego kempingu, przyjmują dzisiaj gości z dumą i zadowoleniem. Posiadają podjazdy do restauracji, barów, ścieżki spacerowe, odpowiednią szerokość drzwi wejściowych, a w pomieszczeniach uchwyty i niskie poręcze dla osób na wózkach inwalidzkich.

SKY Free to szerokie przejazdy. Foto: Onet
SKY Free to szerokie przejazdy.

W okresie letnim niektóre z polskich kempingów oferują swoim niepełnosprawnym gościom profesjonalną pomoc i opiekę pielęgniarską. Na terenie ośrodków  znajduje się zazwyczaj utwardzone boisko sportowe, miejsce na biesiadowanie przy ognisku czy też grillowanie, basen i bary, nierzadko z bilardem. Takie kempingi oferują zakwaterowanie osobom niepełnoprawnym, a także ich opiekunom (w tym samym pokoju lub domku). Usytuowane są na płaskim lub lekko tylko  pochyłym terenie. Niestety, mimo pełnego przystosowania, kempingi wśród niepełnosprawnych nie cieszą się dużą popularnością.

Na razie liczba naszych niepełnosprawnych gości waha się od dwóch do pięciu osób w sezonie, ale  notujemy tendencję zwyżkową - mówi Elżbieta Mahoney. - Wśród odwiedzających są zarówno Polacy, jak i cudzoziemcy, m.in. z Czech, Szwecji i Niemiec. W niedalekiej przyszłości chcielibyśmy zrobić jeszcze więcej dla osób niepełnosprawnych: przystosować saunę, jacuzzi, pokoje całoroczne, nowoczesny plac zabaw czy też pokój zabaw dla dzieci oraz nowoczesne sanitariaty na polu kempingowym. Niestety, dofinansowanie unijne jest obwarowane nakazem zwiększenia zatrudnienia, więc trudno powiedzieć kiedy będzie nas na to stać.

Bawmy się!

"Kemping nad Pilicą" to miejsce w pełni przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Gospodarze, organizując zloty i inne imprezy, myślą również o ludziach, którzy poruszają się o kulach czy też na wózkach inwalidzkich. Jednym z takich wydarzeń jest majowy zlot "Święto Caravaningu WARKOT 2010", odbywający się w tym roku po raz drugi, w terminie 30 kwietnia - 3 maja 2010 r. Z racji tego, że organizatorzy spodziewają się gości niepełnoprawnych, przygotowali się do ich przyjęcia.

- W części sanitarnej posiadamy toalety i prysznice przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich - mówi Marcin Gajewski, kierownik kempingu. - Mamy również wyznaczone miejsce postoju dla przyczep kempingowych oraz kamperów użytkowanych przez niepełnosprawnych.

Podczas tegorocznego zlotu zaprezentowany zostanie pojazd przystosowany właśnie dla osób z dysfunkcją ruchową.

Na uwagę zasługuje również zlot integracyjny "Sprawni na kółkach", zaplanowany na 11-13. czerwca. W ramach imprezy odbędzie się m.in. II Powiatowy Przegląd Zespołów Nieprzetartego Szlaku, podczas którego wystąpią artyści z m.in. warsztatów terapii zajęciowej w Warce i w Grójcu, domów opieki społecznej w Tomczycach i w Nowym Mieście nad Pilicą, a także z ośrodków szkolno-wychowawczych w Jurkach. Łącznie - około dwustu artystów.

- Dodatkowo przewidziane są występy ludowe oraz kiermasz rękodzieł wykonanych przez wyżej wymienione ośrodki, co też stanowi dużą atrakcję - podkreśla Marcin Gajewski. - Będąc w Warce, warto odwiedzić także nasze Muzeum Karawaningu, przystosowane oczywiście do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne.

Za granicą

Z obserwacji caravaningowców, którzy podróżują po Europie wynika, że ten rodzaj turystyki osób niepełnosprawnych szczególnie rozwinięty jest w krajach skandynawskich. Tam kempingi są w pełni przystosowane i przygotowane na przyjęcie gości z niedowładem ruchowym - łazienki, toalety, baseny, podjazdy do sklepów, restauracji, plaży...

- Są tam nawet specjalnie wyznaczone parcele pod namioty i wygodna konfiguracja terenu, w pobliżu łazienek - mówi Bogdan Młynarczyk. A dobrze dostosowany kemping praktycznie umożliwia niepełnosprawnemu korzystanie ze wszystkich lub większości urządzeń i atrakcji Poza Skandynawią - w większości miejscowości nad Bałtykiem nie ma utwardzonych zjazdów na plażę -  takich do samej wody, bo osoba na wózku inwalidzkim i tak nie przebrnie przez piaszczystą plażę. A we Włoszech i Francji takie zjazdy to standard.

Proste rozwiązanie

Trudno o natychmiastowe rozwiązanie kwestii przystosowania polskich kempingów dla osób niepełnosprawnych, ale...

- Z moich doświadczeń wynika, że ciekawą formą dostępnego zakwaterowania dla niepełnosprawnych, w tym dla wózkowiczów, są stacjonarne namioty typu willowego - informuje Bogdan Młynarczyk. - Namioty te, jeżeli są ustawione na płaskim terenie, nie stanowią żadnych barier ruchowych, a ich wyposażenie jest bardzo dobre. Oferuje je m. in. firma Vacansoleil, a także Eurocamp.

Do wyposażenia takiego namiotu zalicza się: łóżka z materacami, koce i poduszki, kuchenkę gazową, lodówkę z zamrażalką, pełne wyposażenie kuchni i meble ogrodowe. W namiotach willowych może nocować maksymalnie sześć osób. Te przestronne i komfortowe namioty znajdują się i z powodzeniem funkcjonują na najlepszych kempingach Europy, m. in. we Francji, Włoszech i Hiszpanii.

- Podczas moich wyjazdów spotkałem sporo osób niepełnosprawnych (w tym również poruszających się na wózkach) nocujących w namiotach willowych - wspomina Bogdan Młynarczyk. - Były to jednak wyłącznie osoby z krajów zachodnich, nie spotkałem ani jednego niepełnosprawnego Polaka, chociaż nasi rodacy stanowią bardzo duży odsetek klientów Vacansoleil.

Kamper bez barier. Proszę bardzo!

Firma Rimor we współpracy z Blucamp stworzyła w 2008 roku samochód kempingowy dla osób niepełnosprawnych. SKY Free został zaprezentowany po raz pierwszy na paryskich targach "Salon de Bourget", a w zeszłym roku - podczas16.edycji Międzynarodowych Targów Kempingu, Caravaningu i Sprzętu Kempingowego - Mondonatura 2009 w Rimini.

Pojazd może poszczycić się pełnym przystosowaniem do potrzeb osób poruszających się o kulach lub na wózku inwalidzkim. Wyposażony jest w niskie uchwyty, poręcze i podpórki np. w toalecie, a także ma oddzielny, szeroki prysznic. Przy wejściu do kampera zamontowany został podnośnik, który umożliwia osobie na wózku inwalidzkim dostanie się do samochodu. Szerokość drzwi wejściowych jest dopasowana do wymiarów wózka. Pojazd charakteryzuje się również brakiem progów na całej długości wnętrza.

SKY Free cieszy się dużą popularnością - mówi Manuela Cravello z działu marketingu firmy Blucamp. - Z roku na rok odnotowujemy coraz więcej zapytań odnośnie tego modelu. Posiadamy w swojej ofercie dwa pojazdy SKY Free przeznaczone na wynajem a największe zainteresowanie  wypożyczeniem kampera wykazują stowarzyszenia, które za pomocą SKY Free przewożą swoich podopiecznych do np. szpitali. Różnego rodzaju fundacje, ale także osoby indywidualne wypożyczają od nas kampera do udziału w imprezach zrzeszających osoby niepełnosprawne.

SKY Free:

Długość/szerokość/wysokość: 715/234/303 cm

Pojazd bazowy: Fiat Ducato JTD 130 lub 160 KM

DMC: 3,5 t

Liczba miejsc do jazdy: 4

Liczba miejsc do spania: 4

Zbiornik na czystą wodę: 100 l

Zbiornik na zużytą wodę: 100 l

Zbiornik zużytej wody WC: 15 l

Kuchenka: 3-palnikowa z okapem

Lodówka: 100 l

Cena: 45 760 euro netto

(doliczyć należy akcyzę, podatek VAT i transport)

Posiada m.in.:

szersze tylne osie

komorę na 2 butle gazowe

zewnętrzne gniazdo do lodówki

gniazdo TV

stabilizatory

alarm

komputer pokładowy

ochronę na łóżko piętrowe

system ogrzewania wnętrza i podgrzewania wody

Webasto Dual Top RHA 100