Jak zostać instruktorem nauki jazdy?

Wpis do ewidencji

Ewidencję taką prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania instruktora. Starosta wydaje też osobie spełniającej wyżej wymienione warunki legitymację instruktora, oczywiście po uiszczeniu opłaty za wydanie dokumentu. Starosta, wpisując osobę do ewidencji instruktorów, nadaje jej numer uprawnień (sześć lub siedem znaków, pierwsze dwa lub trzy znaki są wyróżnikiem województwa i powiatu, a pozostałe cztery to numer porządkowy w ewidencji) oraz zawiadamia o tym fakcie jednostkę wskazaną przez ministra właściwego do spraw transportu.

W przypadku wpisu do ewidencji instruktora mającego uprawnienia do szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii: A, B, C lub D - starosta wpisuje z urzędu uprawnienia do szkolenia odpowiednio w zakresie prawa jazdy A1, B1, C1 lub D1; C + E lub D + E - wpisuje także uprawnienia w zakresie prawa jazdy B + E, C1 + E lub D1 + E; B + E lub C + E lub D + E - wpisuje także uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii T.

Legitymację instruktora wydaje się na okres wynikający z terminu badania lekarskiego. Ważność legitymacji ogranicza data kolejnego badania lekarskiego. Przy przedłużaniu ważności legitymacji instruktora nauki jazdy starosta sprawdza, czy ten poddał się badaniu psychologicznemu określonemu w art. 124 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Każdy instruktor podlega kontrolnym badaniom lekarskim oraz badaniom psychologicznym. W przypadku badania lekarskiego należy się jemu poddać co 5 lat (w wieku do 55 lat), co 2 lata (od 55 do 65 lat) oraz corocznie (powyżej 65. roku życia). Natomiast badaniu psychologicznemu instruktor powinien poddawać się co 5 lat do ukończenia 65. roku życia, a po osiągnięciu tego wieku - corocznie.

Instruktor obowiązany jest mieć przy sobie legitymację instruktorską i okazywać ją na żądanie. Tego, na czyje żądanie, prawo o ruchu drogowym już nie precyzuje, należy domniemywać, że chodzi o organy sprawujące kontrolę ruchu drogowego (policja, straż gminna/miejska, straż leśna, funkcjonariusz straży parku narodowego oraz osoby działające w imieniu zarządcy drogi w obecności funkcjonariusza Policji lub inspektora ITD).

Ponadto instruktor musi złożyć pracodawcy oświadczenie na piśmie o tym, czy wykonuje pracę w innym miejscu z ewentualnym podaniem informacji o liczbie godzin pracy w ciągu doby. Musi też pamiętać o ograniczeniach czasowych dotyczących jego pracy. Łączny czas pracy (wliczając to także czas zatrudnienia na innym stanowisku pracy) nie może być dłuższy niż 12 godzin w ciągu doby, a łączny zajęć praktycznych prowadzonych w ciągu doby nie może przekraczać 8 godzin (do tego czasu nie wlicza się przerw między zajęciami).

Instruktor prowadzący

Szczególnym rodzajem instruktora jest instruktor prowadzący, który jest przydzielany osobie przyjmowanej na kurs. Koordynuje realizację procesu szkolenia kandydata na kierowcę, może też brać udział w części praktycznej egzaminu państwowego na prawo jazdy (na pisemny wniosek osoby szkolonej), ale nie może ingerować w przebieg tego egzaminu. Instruktor prowadzący jest obowiązany do przeprowadzenia co najmniej 50 procent szkolenia praktycznego danej osoby oraz do przeprowadzenia egzaminu wewnętrznego lub uczestniczenia w nim. Potwierdza w karcie przeprowadzonych zajęć zaliczenie egzaminu wewnętrznego, a jeżeli go nie przeprowadzał, podpisuje się na karcie obok instruktora przeprowadzającego ten egzamin.

Nadzór

Starosta skreśla instruktora z ewidencji, jeżeli ten nie spełnia któregoś z wymaganych warunków lub nie przedstawił orzeczenia lekarskiego względnie psychologicznego albo nie zdał egzaminu kontrolnego, na który może zostać skierowany przez starostę (o tym przypadku mowa będzie jeszcze w dalszej części artykułu), ponadto dopuścił się rażącego naruszenia przepisów w zakresie szkolenia. Ustawodawca jednak nie precyzuje, co jest takim rażącym naruszeniem, pozostawiając tym samym tę kwestię ocenie organu prowadzącego ewidencję instruktorów.

Jeśli chodzi o skierowanie instruktora na egzamin kontrolny, to w tym przypadku mamy do czynienia z pewną nieścisłością w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Oto bowiem art. 107 ust. 1 pkt 3 tego aktu mówi, że starosta skreśla instruktora z ewidencji, jeśli ten nie zda egzaminu, o którym mowa w art. 108 ust. 2 pkt 2. Jednak w art. 108 ust. 2 pkt 2 nie znajdziemy ani słowa o żadnym egzaminie! Przepis ten mówi, że organ sprawujący nadzór nad szkoleniem może wyznaczyć termin usunięcia naruszeń warunków wykonywania działalności (chodzi o ośrodki szkolenia kierowców).

Natomiast o możliwości skierowania instruktora na egzamin przed komisją powołaną przez wojewodę w przypadku uzasadnionych wątpliwości co do wiedzy i umiejętności instruktora mówi art. 108 ust. 3 - a ust. 2 pkt 2 - kodeksu drogowego (skierowanie takie może nastąpić z urzędu lub na wniosek innego organu sprawującego nadzór nad szkoleniem). Może wypadałoby więc, by nasi wybrańcy narodu zasiadający na Wiejskiej zajęli się tego typu błędami, a nie chociażby nic niewnoszącymi kłótniami, wzajemnymi oskarżeniami czy teczkami itp.

Jeśli chodzi o uzasadnione wątpliwości co do wiedzy i umiejętności instruktora, to tutaj ponownie mamy do czynienia z kwestią ocenną. Oceny takiej można dokonać np. podczas wizytacji zajęć szkoleniowych prowadzonych przez instruktora lub w razie powtarzających się skarg kursantów.

Inną możliwość zdobycia informacji o uzasadnionych zastrzeżeniach co do wiedzy i umiejętności instruktora daje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. W myśl tego aktu prawnego starosta może zwrócić się do właściwej komendy wojewódzkiej Policji, by ta udzieliła informacji o liczbie zgromadzonych punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego przez osoby ubiegające się lub mające uprawnienia instruktora nauki jazdy. Jeśli się okaże, że instruktor (lub kandydat na instruktora) narusza przepisy ruchu drogowego, może to być powodem skierowania go na egzamin. Nie ulega bowiem wątpliwości, że instruktor nauki jazdy powinien być wzorowym kierowcą.

Leszek Grzeczka

"Szkoła jazdy"