Znaki czasu i prowokacji

Po pierwszej wojnie światowej nastąpił punkt zwrotny w dziejach warsztatu. W 1921 r. rozpoczęto produkcję pierwszych aut. Były to modele Torpedo SP23S i Fiat 501 Sport Siluro Corsa. Krótkie serie, nowoczesny design Rozwój i sławę firma zawdzięcza w dużej mierze Nuccio Bertone, drugiemu synowi Giovanniego, który w 1933 r. rozpoczął pracę w firmie, a przejął ją w 1952 r. i rozwinął jako znaczący ośrodek nowoczesnego designu. Firma wyspecjalizowała się też w produkcji krótkich serii aut; dziś nazwalibyśmy je - niszowymi. Z czasem serie z kilkudziesięciu i kilkuset sztuk wydłużały się, osiągając całkiem spore wielkości. Dowodem tego jest choćby produkcja Fiata X1/9, niezwykle oryginalnego stylistycznie dwumiejscowego spidera coupé, w ilości 160 tys. egz. w ciągu sześciu lat. Dziś podstawowym modelem, produkowanym przez Bertone w liczbie 30 tys. sztuk rocznie, jest Opel Astra Cabrio i Coupé oraz motocykl BMW C1 w liczbie 19,2 tys. egzemplarzy. Firma zatrudnia ponad 2,3 tys. pracowników w czterach centrach specjalistycznych.Początkowo Bertone współpracował z firmami włoskimi: Fiatem, Lancią, Alfą Romeo. Wykorzystując nadwozia aut osobowych, nadawał im własny styl, zmieniał detale, wnętrza, często konstrukcje, tak jak było to w 1934 r. w przypadku modelu Fiat Ardita 2500, który stał się symbolem ówczesnego nowoczesnego stylu. W firmie Bertone powstawały wersje sportowe, kabriolety, roadstery, coupé włoskich aut. Takie choćby, jak elegancki i luksusowy kabriolet Fiat 2800 i Lancia Aprilias. W połowie XX wieku Bertone współpracował już z wieloma firmami spoza Italii. Rozpoczęto też produkcję na szerszą skalę. Studio projektowało dla niemieckiego BMW i Porsche, angielskiego MG, Bentleya, Astona Martina i Jaguara, francuskiej firmy Simca i amerykańskiego Forda, Chevroleta i Dodge'a. Później listę tę uzupełniły m.in. Volkswagen, Volvo, Mazda, Skoda, Opel, CitroĎn, Daewoo. Dziś jest to przedsiębiorstwo o światowym zasięgu działania. Produkuje auta i przygotowuje procesy technologiczne, wykonuje projekty stylistyczne dla wszystkich znaczących firm motoryzacyjnych. Projektuje prototypy, concept cary, produkuje na potrzeby samochodów ciężarowych, dostawczych i pojazdów specjalistycznych. Sportowe auta, światowy rozgłosNajwiększy rozgłos przyniosło firmie opracowanie modeli sportowych. Lista legendarnych już aut jest długa, znajdują się na niej m.in. Alfa Romeo Canguro, Lamborghini Miura, Maserati 3500 GT, Aston Martin DB/4, Chevrolet Covair Testudo, Fiat 850 Spider, Lancia Stratos, Fiat Abarth 131 Rally. Samochody, które wychodziły z pracowni Bertone, były dziełem różnych stylistów. Najsłynniejszy z nich Giorgetto Giugiaro kierował w latach sześćdziesiątych działem prototypów i stylistyki. Wówczas to narodziła się moda na auta GT. Powstały w pracowni Bertone takie gwiazdy jak Alfa Romeo 2600 Sprint w wersji kabriolet i coupé, Ferrari 250 GT, Aston Martin DB4, Maserati 5000 GT i Lamborghini Miura. Wszystkie charakteryzowały się niezwykłym sportowym stylem i znakomitymi osiągami. Każde dziesięciolecie w historii firmy ma swoją specyfikę. Lata 50. to domena Alfy Romeo Giulietta Sprint i Fiata 1100 i 1400 Cabrio. Sportowe modele rozsławiły firmę w latach 70. Lancia Stratos panowała niepodzielnie na rajdowych trasach, odnosząc zwycięstwa w mistrzostwach świata. Fiat Abarth 131 Rally niewiele pozostawał w tyle. Po koniec lat 70. Bertone zmienił nieco strategię firmy i rozpoczął współpracę z Vol-vo, Volkswagenem, CitroĎnem. To pozwoliło w latach 80. uzupełnić kolekcję o auta bardziej popular-ne, jak Volkswagen Polo, Skoda Favorit, CitroĎn BX, limuzynę CitroĎna XM oraz Volvo 780 Coupé. Lata 90. to zarówno produkcja modeli rynkowych, jak Opel Astra Cabrio, Fiat Punto Cabrio, jak również opracowanie koncepcji popularnych samochodów, jak Daewoo Espero czy CitroĎn ZX, oraz praca nad wieloma konceptami. Wiele z nich, jak choćby Picster z 1998 roku czy Slim z 2000, najpełniej oddają ducha firmy, gdzie powstawały modele nowatorskie stylistycznie, czasem wręcz prowokacyjne, ale zawsze piękne.