Po konflikcie o Kanał Sueski jesienią 1956 roku nastąpiły utrudnienia w dostawach paliw do Wielkiej Brytanii. Wzrosło wtedy zainteresowanie mikrosamochodami, jak np. BMW Isetta. Szef koncernu British Motor Corporation, Leonard Lord, przewidywał, że zapotrzebowanie na ekonomiczne auta będzie wzrastać. Zadanie opracowania małego samochodu zlecił Alecowi Issigonisowi (1906-88).
W krótkim czasie utalentowany inżynier greckiego pochodzenia opracował założenia projektu ADO 15. Nowy pojazd miał mieć napęd na przednie koła oraz 4 miejsca w mierzącym nieco ponad 3 metry nadwoziu. Uzyskanie maksimum miejsca przy minimalnych wymiarach było niezwykle trudne. Konstruktorowi pomógł przypadek. Podczas wizyty w kawiarni na dworcu zauważył 4-osobową rodzinę, która schowała walizki pod stolik, by nie blokować przejścia. Na serwetce naszkicował nadwozie. Odręczne szkice szybko trafiły na deskę kreślarską. Początkowo planowano zastosowanie jednostki 950 ccm z Austina A35, jednak konstruktor zdecydował o zastąpieniu jej silnikiem o pojemności 848 ccm i mocy 34 KM.
Był on ustawiony poprzecznie, zblokowany ze skrzynią biegów i smarowany wspólnym olejem. Chłodnicę umieszczono obok silnika. Wiele przestrzeni uzyskano dzięki zastosowaniu niezależnego zawieszenia wszystkich kół z gumowych stożków. Była to konstrukcja Alexa Moultona. Zastosowano małe, 10-calowe koła rozstawione w narożnikach nadwozia. Issigonis w mistrzowski sposób wykorzystał każdy centymetr niewielkiego wnętrza. Niemal 80 proc. powierzchni płyty podłogowej stanowiło miejsce dla kierowcy, pasażerów i bagażu. Zawiasy drzwi zamontowano na zewnątrz. Szyby opuszczane mechanizmem z korbką zastąpiono odsuwanymi. Zamiast tradycyjnej deski centralnie umieszczono okrągły szybkościomierz i niezbędne przełączniki.
Mini dopiero od 1962 roku
Najmniejszy samochód koncernu BMC zaprezentowano w kwietniu 1959 roku. Seryjną produkcję rozpoczęto 26 sierpnia 1959 roku. Początkowo auto oferowano pod nazwą Austin 850 lub Morris 850, spotyka się także nazwę Austin Seven lub SE7EN, nawiązującą do popularnego modelu z lat 20. XX w., a także Morris Mini Minor. Dopiero w styczniu 1962 roku auto otrzymało swoją najsłynniejszą nazwę Mini.
Cenę bazowej wersji Mini ustalono na 497 funtów
Znacznie mniejsze BMW Isetta kosztowało wówczas 360 funtów. W 1960 roku na rynek wprowadzono wersję van z rozstawem osi dłuższym o 10 cm oraz kombi Austin Countryman/Morris Traveller z drewnianymi elementami nadwozia. Rok później zaprezentowano model Pick-up oraz pierwszą generację legendarnego Coopera z silnikiem 997 ccm/56 KM i tarczowymi hamulcami. W latach 1961-62 w Cowley montowano wersję Super, która wyróżniała się dachem w białym lub czarnym kolorze. Zamożniejsi klienci o konserwatywnym guście zamawiali luksusowe modele Riley Elf lub Wolseley Hornet z pionową chromowaną atrapą i przedłużoną tylną partią nadwozia.
Sukcesy rynkowe i sportowe
Atrakcyjna cena, niespodziewanie duża przestrzeń i niskie koszty eksploatacji przesądziły o wielkim sukcesie auta. Kupowali je robotnicy i lordowie, urzędnicy, farmerzy i ekscentryczni artyści swingującego Londynu epoki Bitelsów, Rolling Stonesów i The Who. Przy Mini pozowała słynna modelka Twiggy, ubrana w spódniczkę mini projektu Mary Quant. Auto pojawiło się na planie filmu Petera Collinsona „The Italian Job” (1969).
Luksusowe egzemplarze auta budowała firma Wood & Pickett, zaś bardziej pospolite odmiany montowano na licencji m.in. w Australii, Hiszpanii i we Włoszech, gdzie sprzedawano je pod nazwą Innocenti Mini. W 1964 roku wprowadzono wersję Mini Moke z otwartym nadwoziem. Za dopłatą była dostępna automatyczna skrzynia biegów.
Prowadzące się jak gokart Mini Cooper odnosiło wielkie sukcesy na rajdowych trasach.W styczniu 1964 roku Paddy Hopkirk i Henry Liddon zwyciężyli w Rajdzie Monte Carlo. Rok później sukces powtórzył Timo Mäkinen, zwany „latającym Finem”. Mini Cooper załogi Aaltonen/Liddon było najszybszym samochodem podczas Rajdu Monte Carlo 1967.
Niewielkie auto z ponad 100-konnym silnikiem zyskało przydomek „Piekielne pudełko” i przez kilka sezonów siało postrach wśród konkurentów. Autem jeździła słynna Pat Moss. W latach 1961-62 wczesnym egzemplarzem Coopera startował najlepszy polski kierowca Sobiesław Zasada.
Sukcesowi Mini Alec Issigonis zawdzięcza tytuł szlachecki, nadany mu 10 lat po wprowadzeniu modelu do sprzedaży. Mini zwycięsko przetrwało kryzysy paliwowe lat 70. oraz agonię brytyjskiej motoryzacji w następnej dekadzie. W 1993 roku wprowadzono wersję Cabriolet. Rok później Grupa Rover stała się częścią BMW. 4 października 2000 roku z taśmy zakładu w Longbridge zjechał ostatni z 5 498 804 egzemplarzy Mini.
W 2001 r. w Cowley rozpoczęto montaż nowej generacji Mini, która cieszy się wielką popularnością na całym świecie. Dzieło Issigonisa przeszło do historii motoryzacji.
Galeria zdjęć
1/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
2/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
3/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
4/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
5/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
6/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
7/7 Zabytkowe Mini: piekielne pudełko z Longbridge
