- Wymagania związane z oponami samochodu są szczegółowo podane w przepisach
- Dla wielu kierowców zarówno wymagania dotyczące opon, jak i odstępstwa od nich, mogą być zaskakujące
- Jaka jest minimalna wysokość bieżnika?
- Czy opony muszą być zużyte równomiernie?
- Dobór opon: liczą się też indeksy nośności i ciężkości
- Są wyjątki dla opon...
- Tak, wolno jechać na "dojazdówce". Ale tylko do warsztatu
- Mechaniczne uszkodzenia opon są wykluczone
- A za nieprawidłowe opony mandat wynosi...
Odruchowo stan opon samochodu oceniamy, zerkając na wysokość bieżnika: widać rzeźbę – dobrze; opona robi się miejscami łysa – źle. Tymczasem jest to nieco bardziej skomplikowane.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideoJaka jest minimalna wysokość bieżnika?
Pojazd nie może być wyposażony w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki – o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm
W praktyce znaczna część stosowanych dziś opon wyposażona jest we wskaźniki zużycia – małe "nadlewki" w rowkach odprowadzających wodę umieszczone w kilku miejscach na obwodzie opony. Gdy zewnętrzna krawędź "garbika" zrówna się z zewnętrzną krawędzią bieżnika, opona wymaga wymiany.
Obecnie w większości przypadków wskaźniki "ustawiane są" fabrycznie na wysokość 1,6 mm – wartość obecną w przepisach wielu krajów europejskich. To jednak w praktyce bardzo mało. Niektórzy producenci umieszczają więc na swoich oponach dwa rodzaje wskaźników: "formalny" oznakowany na boku opony skrótem TWI (Tread Wear Indicator – ang. wskaźnik zużycia bieżnika), a obok wskaźnik, który ma za zadanie zalecać wymianę opon w momencie, gdy jej osiągi opony przestają być optymalne. Na oponach zimowych może być to 4 mm (na boku opony taki wskaźnik oznakowany jest symbolem np. śnieżynki). W letnich oponach dodatkowy wskaźnik zużycia (jeśli jest) pokazuje zwykle głębokość 3 mm. Przepisy nie mówią, który wskaźnik ma znaczenie decydujące.
Czy opony muszą być zużyte równomiernie?
Może się zdarzyć, że po przejechaniu np. 20 tys. km uszkodzimy jedną z opon. Wówczas – to naturalne – kupujemy jedną oponę taką samą jak uszkodzona. Czy jednak dopuszczalne jest, aby jedna z opon zamontowanych na tej samej osi miała bieżnik o głębokości np. 6 mm, a druga – 8 mm? Jest na to przepis:
Pojazd nie może być wyposażony (...) w opony różnej konstrukcji, w tym o różnej rzeźbie bieżnika, na kołach jednej osi.
Wiecie, o co chodzi z "rzeźbą" bieżnika? To pojęcie szersze niż "wzór" bieżnika, obejmuje m.in. jego głębokość. Odpowiedź zatem brzmi: nie, nie wolno na jednej osi mieć opon nawet takich samych, ale zużytych w różnym stopniu.
Dobór opon: liczą się też indeksy nośności i ciężkości
Pojazd powinien być wyposażony w ogumienie pneumatyczne, o nośności dostosowanej do nacisku koła, oraz dostosowane do maksymalnej prędkości pojazdu; ciśnienie w ogumieniu powinno być zgodne z zaleceniami wytwórni dla danej opony i obciążenia pojazdu.
Sprawa jest prosta: zarówno indeks prędkości, jak i nośności opon powinny być dobrane do osiągów i masy samochodu. W praktyce w Polsce mało kto zwraca na to uwagę, a np,. w Niemczech policjanci są wyczuleni: jednocześnie w dokumentach samochodu podane są właściwe parametry opon.
Dla własnego bezpieczeństwa należy uważać, aby opony miały nie za niskie indeksy nośności i prędkości. Gdy są one a niskie, łatwo opony przeciążyć – wówczas mogą nawet ulec rozerwaniu podczas jazdy.
Są wyjątki dla opon...
...zimowych i całorocznych. Opony całoroczne wymieniamy w tym kontekście dlatego, że – formalnie – są to opony zimowe. A przepis brzmi:
Dla opon oznakowanych jako śniegowe, zgodnie z dyrektywą 92/23/EWG, dopuszcza się niespełnianie dostosowania do maksymalnej prędkości pojazdu, pod warunkiem że są one dostosowane co najmniej do prędkości równej 160 km/h, a w pojeździe umieszczono nalepkę ostrzegawczą o maksymalnej prędkości tych opon tak, aby była ona widoczna oraz czytelna dla kierowcy.
Streszczając: opony zimowe mogą mieć indeks prędkości niższy od przewidzianego przez producenta samochodu, ale wówczas kierowca powinien mieć w kokpicie naklejkę ze stosowną informacją – że nie wolno mu przekraczać prędkości np. 160 km/h.
W praktyce stosowanie opon o zbyt niskim indeksie prędkości, nawet jeśli to dozwolone, jest niemądre. Taką oponę łatwo przeciążyć.
Tak, wolno jechać na "dojazdówce". Ale tylko do warsztatu
Dopuszcza się w celu krótkotrwałego użycia wyposażenie pojazdu w koło zapasowe, o parametrach odmiennych niż parametry stosowanego normalnie koła jezdnego, o ile koło takie wchodzi w skład fabrycznego wyposażenia pojazdu – na warunkach określonych przez wytwórnię pojazdu.
Tu ważna uwaga: koło dojazdowe (zwykle węższe i o niższej średnicy niż normalne koło do jazdy) musi być dokładnie takie, jakie oferuje producent samochodu do danego modelu auta.
Mechaniczne uszkodzenia opon są wykluczone
Nie wolno korzystać z opon, które są uszkodzone:
Pojazd nie może być wyposażony w opony o widocznych pęknięciach odsłaniających lub naruszających ich osnowę;
A za nieprawidłowe opony mandat wynosi...
...zgodnie z taryfikatorem mandatów:
"Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do jazdy na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdu nienależycie zaopatrzonego w wymagane urządzenia lub przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swojego przeznaczenia" – 50-200 zł.
Co jednak może okazać się większym problemem, policjant może, a nawet powinien cofnąć dopuszczenie naszego samochodu do ruchu – czekać nas będzie płatne badanie techniczne w stacji kontroli pojazdów poprzedzone wymianą opon na dobre.
W skrajnych przypadkach policjant może uniemożliwić nam dalszą jazdę.
