Co się stanie, jeśli w czasie jazdy użyjesz elektrycznego hamulca ręcznego? To powinien wiedzieć nawet pasażer

• Aut z elektrycznie sterowanym hamulcem ręcznym jest coraz więcej
• Klasyczny hamulec ręczny znaleźć można niemal tylko w podstawowych wersjach z niższej półki
• To nieprawda, że hamulca ręcznego nigdy nie wolno używać podczas jazdy
• Jedną z funkcji takiego hamulca jest właśnie hamowanie awaryjne, kiedy zawiedzie standardowe sterowanie hamulcami, albo... kierowca
• W wielu nowych modelach nie da się już sprowokować poślizgu, uruchamiając ręczny podczas jazdy

Używanie hamulca ręcznego w czasie jazdy to coś, co przez dziesięciolecia kusiło młodocianych kierowców. Bo choć hamulec ręczny był pomyślany w osobówkach jako hamulec postojowy (do unieruchamiania zatrzymanego auta) i ewentualnie jako hamulec awaryjny, pozwalający zahamować, gdyby np. zablokował się pedał albo rozszczelnił się układ hamulcowy, to "szybcy i wściekli" doskonale wiedzieli, że użycie go w czasie jazdy, połączone z odpowiednim ruchem kierownicą, to świetny sposób na wprowadzenie auta w (teoretycznie) kontrolowany poślizg.

Takie eksperymenty często kończyły się z autem na dachu, w rowie, czy na latarni, szczególnie gdy zapadka dźwigni zaskoczyła za mocno i samozwańczy mistrz kierownicy nie był w stanie w porę jej zwolnić. Albo poza drogą, gdy okazywało się, że w aucie "ręczny" działał na koła przednie (tak było np. w niektórych modelach Citroenów).

Elektrycznie sterowany hamulec postojowy może uruchamiać się automatycznie po wyłączeniu silnikaAuto Świat

Jak działa elektryczny hamulec postojowy

Tyle że dziś takie klasyczne, mechanicznie sterowane hamulce ręczne to już rzadkość, spotykana przede wszystkim w autach z niższej półki. W większości nowych modeli od lat stosowane są hamulce postojowe/awaryjne sterowane elektrycznie (elektronicznie). Powodów jest wiele – począwszy od łatwiejszego rozplanowania wnętrza (przycisk zajmuje mało miejsca i można umieścić go niemal wszędzie), aż po bezpieczeństwo, bo w większości nowych aut elektryczny hamulec postojowy po zatrzymaniu pojazdu i wyłączeniu silnika, domyślnie zaciąga się sam, dzięki czemu nie ma ryzyka, że auto się np. stoczy. Czy taki elektryczny ręczny może służyć również jako hamulec awaryjny? A przede wszystkim, co się stanie, jeśli spróbujemy użyć go w czasie jazdy? Nie chodzi tu przecież tylko o zabawę, ale o możliwość użycia go w ekstremalnych sytuacjach. Czy pasażer może zatrzymać auto, kiedy kierowca np. straci przytomność?

Po pierwsze: w autach stosowanych jest kilka rozwiązań elektrycznego ręcznego, które dla użytkownika wyglądają podobnie, ale mogą działać na różne sposoby. Pierwsze rozwiązanie polega na tym, że ręczny jest w zasadzie mechaniczny, ale zamiast ręcznej dźwigni sterowany jest siłownikiem albo silniczkiem (tzw. centralnym aktywatorem), który ciągnie linkę, taką samą, jak przy zwykłym hamulcu ręcznym.

Drugie rozwiązanie jest takie, że w zaciskach hamulcowych znajdują się elektryczne silniczki (siłowniki, nastawniki), które są sterowane przyciskiem – nie ma żadnych linek, sterowanie jest w pełni elektryczne.

Tak działa elektryczny ręcznyAuto Świat

Są też i auta, w których naciśnięcie przycisku hamulca postojowego powoduje za pośrednictwem pompy ABS/ESP uruchomienie hamulców wszystkich kół.

Co się stanie, jeśli włączymy elektroniczny ręczny podczas jazdy

• To, co we wszystkich tych systemach działa tak samo to to, że w przeciwieństwie do zwykłego hamulca ręcznego, w przypadku uruchomienia go podczas jazdy koła są hamowane tylko tak długo, jak długo trzymamy przycisk. Jeśli puścimy go w czasie, kiedy auto jeszcze się toczy, to hamulce przestaną trzymać. Hamulec zostanie "zaciągnięty" dopiero gdy przycisk będzie trzymany jeszcze po całkowitym zatrzymaniu pojazdu.
• Układ może być zabezpieczony przed omyłkowym użyciem, może nie zareagować na pierwsze użycie przycisku. Bez obaw, w sytuacji awaryjnej, przy braku reakcji hamulców, kierowca i tak pociągnie go kolejny raz.
• W nowszych modelach hamulec awaryjny/postojowy jest wspierany przez układ ABS/ESP – nie ma możliwości celowego doprowadzenia do poślizgu, zarzucania tyłem.
• W wielu nowych modelach funkcja hamowania awaryjnego działa na wszystkie koła, a nie tylko na przednią czy tylną oś – tak jest bezpieczniej.
• Uwaga! Hamulec ręczny czy postojowy to zupełnie co innego niż pozycja "P" w automatycznej skrzyni biegów. W nowoczesnych autach z reguły nie ma możliwości włączenia pozycji "P" podczas jazdy. W starszych autach da się to zrobić, ale wykonanie takiego manewru podczas jazdy, nawet przy niewielkiej prędkości i na przyczepnej nawierzchni, z reguły kończy się uszkodzeniem skrzyni biegów.
• Elektryczny hamulec postojowy może mieć funkcję "hill-holdera", czyli układu zapobiegającego staczaniu się auta przy ruszaniu pod górę.