- Żółte tablice rejestracyjne stają się coraz bardziej pożądane ze względu na korzyści, takie jak brak obowiązku przeglądów i ciągłości ubezpieczenia
- Wojewódzki konserwator zabytków w Opolu ogłosił zaostrzenie wymagań dla aut na żółte tablice — minimalny wiek pojazdu to 40 lat, a model musi być nieprodukowany od co najmniej 20 lat
- Wymagania dla aut zabytkowych różnią się między poszczególnymi województwami, a konserwatorzy mają różne interpretacje przepisów
- Polskie ustawy dotyczące pojazdów zabytkowych używają różnych definicji, co powoduje bałagan w przepisach
- Mimo spełnienia wymagań, konserwator nie musi wydać pozytywnej opinii na temat auta zabytkowego
Kolejny wojewódzki konserwator zabytków, tym razem opolski, ogłosił właśnie zaostrzenie wymagań wobec aut rejestrowanych na tzw. żółte tablice. Teraz minimalny wiek to już nie 25 ani nie 35 lat, ale aż 40! W dodatku dany model ma być nieprodukowany od co najmniej 20 lat, mieć nie mniej niż 75 proc. oryginalnych podzespołów. Opolski Konserwator Zabytków przewidział wprawdzie od tych zasad wyjątki, ale i tak mogą one dotyczyć tylko aut mających nie mniej niż 30 lat, pod warunkiem że są m.in. rzadko spotykane, mają unikalne rozwiązania techniczne, są powiązane z ważnymi wydarzeniami lub znanymi osobistościami. Nowe wymagania mają wejść w życie 15 marca 2024. Inni konserwatorzy coraz częściej przychylają się do takiej interpretacji przepisów, że jeśli dany model zbyt często występuje w prowadzonych przez nich rejestrach, to już z dopisywaniem kolejnych egzemplarzy może być problem. Zdobycie żółtych tablic nie jest wcale takie łatwe, na rynku funkcjonuje coraz więcej firm, które podejmują się załatwienia wszystkich formalności.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Trudno w to uwierzyć, ale mimo że w całej Polsce obowiązują te same ustawy, to kryteria, według których konserwatorzy zabytków w poszczególnych województwach decydują o dopisaniu auta do prowadzonych przez siebie rejestrów, znacznie się między sobą różnią. Ostatnio można wręcz odnieść wrażenie, że część konserwatorów zaczyna się licytować, kto zaostrzy wymogi bardziej. Na razie chętnych to jednak nie odstrasza, bo korzyści z żółtych tablic są naprawdę duże.
To zróżnicowanie wymogów wynika z uznaniowości decyzji konserwatorów, ale przede wszystkim z bałaganu w przepisach i jednoczesnego stosowania kilku definicji dla tak naprawdę tej samej grupy pojazdów. I tak np. definicję pojazdu zabytkowego znajdziemy w Kodeksie drogowym, przepisy Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych mówią o "pojeździe historycznym", a w przepisach celnych mowa jest o "pojazdach kolekcjonerskich".
Różne definicje "klasyka" – bałagan w przepisach
Według Kodeksu drogowego (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz. U. 1997 Nr 98 poz. 602) – "Pojazd zabytkowy – pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami."
Podstawowe wymagania wobec pojazdu zabytkowego to:
- wiek minimum 30 lat;
- produkcja zakończyła się minimum 15 lat temu;
- składa się z min. 75 proc. oryginalnych części (w tym główne podzespoły);
- uzyskał pozytywną ocenę uprawnionego rzeczoznawcy;
- uzyskał ocenę Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków;
- został poddany rozszerzonemu badaniu technicznemu na okręgowej stacji kontroli pojazdów.
Z kolei pojazd historyczny wg. Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych to:
- pojazd zabytkowy w rozumieniu przepisów ustawy — Prawo o ruchu drogowym;
- pojazd wpisany do księgi inwentarza muzealiów zgodnie z przepisami dotyczącymi ewidencjonowania dóbr kultury w muzeach;
- pojazd mający co najmniej 40 lat;
- pojazd mający co najmniej 25 lat i uznany przez uprawnionego rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji.
Dla urzędów celnych pojazd kolekcjonerski to pojazd silnikowy o znaczeniu historycznym lub etnograficznym, który spełnia następujące kryteria:
- jest w oryginalnym stanie, bez zasadniczych zmian podwozia, karoserii, układu kierowniczego lub hamulcowego, systemu napędowego lub zawieszenia i silnika itp.;
- ma co najmniej 30 lat;
- jest to model lub typu, który nie jest już produkowany.
W przepisach celnych przewidziano wyjątki dla pojazdów młodszych, niekoniecznie oryginalnych, jeśli da się wykazać, że:
- dany pojazd silnikowy brał udział w wydarzeniu historycznym;
- został zaprojektowany, zbudowany i wykorzystany wyłącznie do współzawodnictwa i osiągnął znaczące sportowe sukcesy w prestiżowych krajowych lub międzynarodowych wydarzeniach.
Poniżej publikujemy zestawienie wymagań obowiązujących w poszczególnych województwach. Uwaga! To tylko podstawowe wymogi, od których mogą być stosowane wyjątki. Spełnienie tych wymogów nie oznacza wcale, że konserwator musi wydać pozytywną opinię.
| Województwo | Wybrane wymogi wojewódzkich konserwatorów zabytków wobec pojazdów, które mają być dopisane do ewidencji zabytków |
|---|---|
| Dolnośląskie | Wiek co najmniej 30 lat, nieprodukowany od min. 15 lat, 75 proc. oryginalnych części, 25 lat dla pojazdów unikatowych z racji m.in wyjątkowych rozwiązań, związku z ważnymi wydarzeniami historycznymi, słynnego poprzedniego właściciela, związku z ważnymi osiągnięciami sportowymi. |
| Kujawsko-pomorskie | Wiek co najmniej 30 lat, m.in. oryginalny stan, bez znacznych zmian, występuje stosunkowo rzadko i nie jest normalnie stosowany do jego oryginalnego celu. Wyjątki dla aut młodszych, m.in. biorących udział w wydarzeniach historycznych czy prestiżowych zawodach sportowych. |
| Lubelskie | Wiek co najmniej 30 lat, inne warunki zbliżone m.in. do tych z przepisów celnych. |
| Lubuskie | Wiek co najmniej 40 lat, nieprodukowany od co najmniej 20 lat. Minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych w tym głównych podzespołów. Pojazd, który posiada co najmniej 30 lat, ale mniej niż 40 lat, jeśli brał udział w wydarzeniu historycznym, lub jest egzemplarzem unikatowym z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji, po spełnieniu określonych wymogów. |
| Łódzkie | Nie mniej niż 30 lat, model nie może być produkowany od co najmniej 15 lat, powinien posiadać minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły). |
| Małopolskie | Wiek minimum 30 lat, o ile nie jest produkowany w danym modelu od 15 lat, posiada minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły). W przypadku pojazdów unikalnych dopuszcza się niższy wiek. |
| Mazowieckie | Wiek minimum 35 lat, przy czym model lub typ pojazdu nie jest produkowany co najmniej od 20 lat; jego stan jest oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego i silnika (minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych w tym główne podzespoły) |
| Opolskie | Wiek pojazdu co najmniej 40 lat, model lub typ nie powinien być produkowany co najmniej od 20 lat, stan pojazdu powinien być oryginalny, bez zmian i modernizacji głównych podzespołów, charakteryzujący się zachowaniem minimum 75% części oryginalnych. W wyjątkowych przypadkach pojazd, który posiada co najmniej 30 lat, ale mniej niż 40 lat, jeśli brał udział w wydarzeniu historycznym lub jest egzemplarzem unikatowym z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji |
| Podkarpackie | wiek pojazdu – co najmniej 30 lat – o ile nie jest produkowany w danym modelu od 15 lat, posiada minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) lub minimum 25 lat w przypadku pojazdów unikalnych, który charakteryzuje się przynajmniej jedną z cech: a) unikatowe rozwiązanie konstrukcyjne lub technologiczne, innowacyjne dla okresu produkcji pojazdu; b) dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej; c) rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym; d) został odrestaurowany lub odtworzony wiernie, na bazie oryginalnych dokumentów, zgodnie z technologią z okresu jego produkcji; e) jest powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi, z osobami powszechnie uznanymi za wyjątkowo ważne lub osiągnięciami sportowymi f) dokonane zmiany pojazdu – modernizacje, zasługują na miano „świadectw rozwoju technicznego” |
| Podlaskie | Rekomendowany wiek pojazdu to co najmniej 50 lat. W "uzasadnionych przypadkach pojazdy wykazujące wartość historyczną, artystyczną lub naukową" mogą być włączone do ewidencji po upływie 35 lat od daty produkcji. Wniosek o włączenie pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków powinien zostać złożony niezwłocznie po wykonaniu karty ewidencyjnej, jednakże nie później niż po upływie 3 miesięcy. |
| Pomorskie | Wiek co najmniej 30 lat, jego stan jest oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego, silnika. Reszta wymagań zbliżona do wymogów z przepisów celnych. |
| Śląskie | wiek minimum 35 lat od daty produkcji pojazdu, o ile nie jest produkowany w danym modelu od 20 lat, posiada minimum 75 proc zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły). Dopuszczalny wiek pojazdu poniżej 35 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnym, m.in. z racji swoich rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji. |
| Swiętokrzyskie | Wiek co najmniej 30 lat, stan oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego, silnika. Pojazdy mniej niż 30-sto letnie, które, co może być udowodnione brały udział w ważnym wydarzeniu historycznym, sportowym. |
| Warmińsko-mazurskie | Wiek minimum 35 lat, o ile nie jest produkowany od 20 lat, posiada minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych. W przypadku pojazdów unikalnych dopuszcza się auta młodsze. |
| Wielkopolskie | Wiek minimum 30 lat, o ile nie jest produkowany w danym modelu od 15 lat, posiada minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) lub minimum 25 lat w przypadku pojazdów unikalnych. |
| Zachodniopomorskie | Wiek minimum 30 lat, o ile nie jest produkowany w danym modelu od 15 lat, posiada minimum 75 proc. zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły). |