- Zasada "jazdy na suwak" znacznie ułatwia płynne poruszanie się po drogach
- Kierowcy bardzo chwalą sobie te zasady, ale niestety nie wszyscy dobrze wiedzą, jak z nich korzystać
- Część kierowców myli także "jazdę na suwak" z "metodą zamka błyskawicznego"
Termin "jazda na suwak" powinien znać każdy kierowca. To potoczna nazwa zasady, która przez lata funkcjonowała jako przejaw kultury za kierownicą. Do polskiego prawa weszła jednak oficjalnie już w grudniu 2019 r. Odpowiedni zapis znajduje się w ustawie Prawo o Ruchu Drogowym. "Jazda na suwak" niestety czasami jeszcze bywa mylona ze zwykłą uprzejmością, i to przez obie strony — ustępujących pierwszeństwa i tych, którzy chcą zmienić pas.
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo- Przeczytaj także: Czy jazda na suwak działa tylko w korku? Kierowcy dostają mandaty. Tę listę powinien znać każdy
Co to jest "jazda na suwak"?
Przepisy dotyczące "jazdy na suwak" znajdują się w art. 22 ust. 4a i 4b Ustawy Prawo o ruchu drogowym. Dotyczą one sytuacji, kiedy kierowcy poruszają się drogą, która ma więcej niż jeden pas ruchu w tym samym kierunku i jeden lub więcej z tych pasów kończy się, lub staje się nieprzejezdny.
art. 22 ust. 4 Ustawy Prawo o ruchu drogowym mówi, że:
Kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, z wyjątkiem ust. 4a i 4b, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas ruchu z prawej strony
Wyjątki, o których mówi ust 4 to właśnie definicja "jazdy na suwak". Art. 22 ust. 4a i 4b brzmią następująco:
ust. 4a
W warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy pasem ruchu z powodu wystąpienia przeszkody na tym pasie ruchu lub jego zanikania, kierujący pojazdem poruszający się sąsiednim pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasa ruchu umożliwić jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów, znajdującym się na takim pasie ruchu, zmianę tego pasa ruchu na sąsiedni, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy
ust. 4b
W warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy dwoma pasami ruchu z powodu przeszkód na tych pasach ruchu lub ich zanikania, jeżeli pomiędzy tymi pasami ruchu znajduje się jeden pas ruchu, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy, kierujący pojazdem poruszający się tym pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasów ruchu umożliwić zmianę pasa ruchu jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów z prawej strony, a następnie jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów z lewej strony.
"Jazdę na suwak" zgodnie z przepisami stosuje się więc tam, gdzie po pierwsze, występuje znaczne spowolnienie ruchu, a po drugie tam, gdzie nie można kontynuować jazdy jednym lub więcej pasami w tym samym kierunku. W takim przypadku, jeśli kończy się jeden pas, kierowca poruszający się sąsiednim pasem ma obowiązek wpuścić jeden pojazd bezpośrednio przed miejscem jego zakończenia.
Jeśli zaś na jezdni kończą się dwa pasy — mogą to być np. lewy i prawy, to kierowcy jadący środkowym pasem mają obowiązek wpuścić naprzemiennie pojazd z prawej strony i pojazd z lewej strony.
Jak stosować "jazdę na suwak"?
Prawidłowe stosowanie "jazdy na suwak" wymaga kilku zasad. Po pierwsze trzeba zidentyfikować, czy jazda taka ma uzasadnienie. Trzeba ją stosować wyłącznie wtedy, kiedy ruch jest znacznie spowolniony — np. jest korek. Tego przepisu nie stosuje się przy płynnej jeździe. Po drugie jeden z pasów musi być zablokowany — musi się kończyć lub musi znajdować się tam przeszkoda — np. zwężenie jezdni czy roboty drogowe. Po trzecie pasa nie trzeba zmieniać zbyt wcześnie — pojazd, który porusza się po zablokowanym pasie, powinien jechać nim do końca i dopiero tam powinien zostać wpuszczony na sąsiedni — musi włączyć kierunkowskaz i ustawić się do wjazdu na sąsiedni pas. Po czwarte pierwszeństwa ustępuje się naprzemiennie — każdy kierowca wpuszcza jeden samochód. Jeśli pasy kończą się są dwa — np. lewy i prawy, kierowca z pasa środkowego wpuszcza jeden samochód z prawej i jeden samochód z lewej strony.
Są także inne zasady — takie, które stosuje się wszędzie, niezależnie od stosowania "jazdy na suwak". Po pierwsze trzeba korzystać z kierunkowskazów, bo to podstawa bezpiecznego wykonywania manewrów na drodze. Po drugie ważne, aby nie wymuszać pierwszeństwa, gwałtownie nie przyspieszać i nie "wciskać się" na siłę — to najszybsza droga do spowodowania kolizji.
"Jazda na suwak" — kto ma pierwszeństwo?
Jak już wspomnieliśmy zasada "jazdy na suwak" uregulowana jest w polskich przepisach. Według nich pierwszeństwo podczas zmiany pasa w przypadku "jazdy na suwak" ma pojazd, który znajduje się na pasie kończącym się i zmienia pas. Ma pierwszeństwo jednak tylko tuż przed końcem zablokowanego odcinka — musi być pierwszy w kolejce do zmiany pasa. Natomiast zgodnie z przepisami kierowca, który ustępuje pierwszeństwa musi ustąpić go tylko jednemu pojazdowi lub zespołowi pojazdów.
Kierowca, który zmienia pas nie ma pierwszeństwa, jeśli zmienia pas wcześniej niż na końcu kończącego się pasa. Wtedy to on musi ustąpić pierwszeństwa pojazdowi, który jedzie "swoim" pasem.
Kiedy "jazda na suwak" nie działa?
Wielu kierowców usiłuje wykorzystać zasady "jazdy na suwak" do wymuszania pierwszeństwa, np. aby ominąć inne, stojące lub bardzo wolno poruszające się pojazdy. "Rozszerzają" oni jej zasady dla swojej wygody, tak gdzie nie ma ona zastosowania.
Zasada "jazdy na suwak" nie działa w przypadku, kiedy ruch jest płynny, albo kiedy pas, który się nie kończy znacznie nie zwolnił. Przepisy mówią jasno, że nie ma pierwszeństwa auto zmieniające pas ruchu, gdy nie wystąpiło znaczące zmniejszenie prędkości. Jeżeli wolniej jedzie się tylko na pasie kończącym się, to w takim przypadku jazda na suwak nie jest obowiązkowa. W takich sytuacjach obowiązują ogólne zasady ustępowania pierwszeństwa.
"Jazdy na suwak" nie stosuje się do zmiany pasa przed końcem zablokowanego pasa ruchu. Kiedy kierowca chce zmienić pas przed takim miejscem — nie ma pierwszeństwa. Zasada "suwaka" nie działa np. kilkaset metrów przed miejscem, gdzie kończy się pas.
"Jazda na suwak" nie działa także wtedy, kiedy kierowca jedzie pasem, gdzie jest możliwość kontynuowania jazdy. Np. jazda pasem skręcającym w prawo, kiedy kierowca ma zamiar pojechać prosto nie upoważnia go do skorzystania z pierwszeństwa, wynikającego z zasad "jazdy na suwak". Ma on bowiem możliwość kontynuowania jazdy.
"Jazda na suwak" — jaki jest mandat?
W przepisach nie znalazł się zapis, który wprost określa "mandat za nieprzepuszczenie przy jeździe na suwak". W praktyce jednak policjanci mogą ignorowanie obowiązku jazdy na suwak zakwalifikować jako "tamowanie lub utrudnianie ruchu". Kara za to wykroczenie sięga do 500 zł.
Określa to wyraźnie art. 90 Kodeksu wykroczeń – tamowanie lub utrudnianie ruchu:
§ 1. Kto tamuje lub utrudnia ruch na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, podlega karze grzywny do 500 złotych lub karze nagany.
§ 2. Jeżeli wykroczenia, o którym mowa w § 1, dopuszcza się prowadzący pojazd mechaniczny,
podlega karze grzywny nie niższej niż 500 złotych
Policjanci niestosowanie się do zasad "jazdy na suwak" mogą także zakwalifikować, jako stwarzanie zagrożenia w ruchu drogowym i zastosować art. 86 Kodeksu wykroczeń, który mówi:
§ 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
podlega karze grzywny.
§ 1a. Jeżeli następstwem wykroczenia, o którym mowa w § 1, jest spowodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby, sprawca
podlega karze grzywny w wysokości nie niższej niż 1500 złotych.
§ 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości nie niższej niż 2500 złotych.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.
Warto przy tym mieć na uwadze, że policja może, ale nie zawsze wymierza karę za niestosowanie się do jazdy na suwak. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji. W wielu przypadkach kończy się jedynie na pouczeniu. Ale taki mandat jest możliwy, jeśli kierowca swoim zachowaniem na drodze spowoduje utrudnienie lub zagrożenie.
Czym różni się "jazda na suwak" od "zasady zamka błyskawicznego"?
Części kierowców zdarza się jeszcze mylić "jazdę na suwak" od "zasady zamka błyskawicznego". Do pewnego stopnia jest to zrozumiałe, bo są one podobne, ale nie takie same.
"Jazda na suwak" to zasada usankcjonowana prawnie. Ma jasne zasady, przepisy i miejsce obowiązywanie. Ma zastosowanie tam, gdzie jeden albo więcej pasów jest zablokowanych, tylko na końcu kończącego się pasa i ma także jasne zasady ustępowania pierszeńtwa — opisane powyżej.
"Zasada zamka błyskawicznego" to jednak nie przepis, ale zwyczaj — uprzejmość, którą kierowcy wyświadczają sobie nawzajem. Polega — podobnie jak "jazda na suwak" na wpuszczaniu się nawzajem, kiedy jeden z pasów się kończy, ale nie jest to przepis, a jedynie dobry zwyczaj — dobra wola i uprzejmość, forma kultury jazdy i zrozumienia dla innych kierowców. Takie wpuszczanie się nawzajem można stosować wszędzie tam, gdzie ułatwi ono poruszanie się — wszędzie tam, gdzie płynność może poprawić warunki na drodze, np. na wielopasmowych rondach, zjazdach z autostrad i wjazdach na nie.
- Przeczytaj także: Masz obowiązek wpuścić auto? Ten przepis raz obowiązuje, a raz nie